UNCTAD’den yapılan açıklamada, dünyanın kıymetli ticaret yollarını etkileyen jeopolitik tansiyonlar ve iklim değişikliği nedeniyle global ticarette artan aksaklıklara ait ihtarda bulunuldu.
Açıklamada, bilhassa Karadeniz’de gemi nakliyatını etkileyen jeopolitik tansiyonlar, Kızıldeniz’de Süveyş Kanalı’nı etkileyen gemi nakliyatına yönelik son hücumlar ve iklim değişikliğinin Panama Kanalı üzerindeki tesiri olmak üzere, global ticarette artan aksaklıklara ait telaşlara dikkat çekildi.
Kızıldeniz’deki nakliyata yönelik son atakların, mevcut jeopolitik ve iklimle ilgili zorluklarla birleşerek değerli global ticaret yollarını etkileyen karmaşık bir krize yol açtığı belirtilen açıklamada, Süveyş Kanalı’ndan yapılan haftalık geçişlerin son iki ayda yüzde 42 azaldığının kestirim edildiği kaydedildi.
Açıklamada, Ukrayna’da devam eden çatışmanın da petrol ve tahıl ticaretinde değerli değişimleri tetikleyerek ticaret kalıplarını tekrar şekillendirdiği belirtilerek birebir vakitte global ticaret için kıymetli bir kanal olan Panama Kanalı’nın da azalan su düzeyleriyle uğraş ettiğini, bu durumun geçen ay toplam geçişlerde yıllık yüzde 36 düşüşe neden olduğu ve iklim değişikliğinin kanalın kapasitesi üzerindeki uzun vadeli tesirlerinin global tedarik zincirleri üzerinde kalıcı tesirlere ait telaşları artırdığı aktarıldı.
NAVLUN FİYATLARINDA ARTIŞ
Kızıldeniz’deki krize karşılık olarak denizcilik bölümünün büyük oyuncularının Süveyş geçişlerini süreksiz olarak askıya aldığı anımsatılan açıklamada, haftalık konteyner gemisi geçişlerinin bir yıl öncesine kıyasla yüzde 67 düştüğü, konteyner taşıma kapasitesi, tanker geçişleri ve gaz taşıyıcılarında değerli düşüşler yaşandığı belirtildi.
Açıklamada, ortalama konteyner spot navlun fiyatlarında geçen yılın aralık ayının son haftasında yaşanan 500 dolarlık artışın bugüne kadarki en yüksek haftalık artış olduğu bildirildi.
Şanghay’dan ortalama konteyner nakliyeciliği spot fiyatlarının geçen yıl aralık ayı başından bu yana iki kattan fazla arttığı belirtilen açıklamada, Şanghay’dan Avrupa’ya olan sevkiyatlar için de fiyatların üç kattan fazla arttığı aktarıldı. Açıklamada, ABD’nin Batı kıyısına giden sevkiyatların rotası Süveyş’ten geçmese de fiyatlarının ortalamanın üzerine çıktığı ve yüzde 162 arttığı kaydedildi.
Söz konusu aksamaların kümülatif tesirinin kargo seyahat aralarının uzamasına, ticaret maliyetlerinin artmasına, gemilerin daha uzun aralıklar ve daha süratli seyahat etmek zorunda kalmasından kaynaklanan sera gazı emisyonlarında artışa dönüştüğü belirtilen açıklamada, Süveyş ve Panama kanallarını kullanmamanın nakliye mühletini artırdığı ve bunun da masrafların artmasına neden olduğu aktarıldı.
Açıklamada, nakliye ve sigorta primlerinin günlük fiyatının arttığı ve bunun da genel transit maliyetini artırdığı belirtilerek ayrıyeten gemilerin rotadan sapmaları telafi etmek için daha süratli seyahat etmek zorunda kalmalarının daha fazla yakıt kullanımına ve karbondioksit salınımına neden olduğu, bunun da çevresel korkuları daha da artırdığı tabir edildi.
GIDA VE GÜÇ FİYATLARINI DA ETKİLİYOR
Aksamaların geniş kapsamlı ekonomik sonuçlarına da işaret edilen açıklamada, mevcut konteyner fiyatlarının Kovid-19 salgınının neden olduğu kriz periyodunda görülen doruğun yaklaşık yarısı kadar olmasına karşın yükselen navlun fiyatlarının tüketicilere yansımasının vakit aldığı ve tam tesirin bir yıl içinde ortaya çıkmasının beklendiği belirtildi.
Açıklamada, doğal gaz nakliyatlarının durdurulması nedeniyle güç fiyatlarında artış yaşandığı, bu durumun bilhassa Avrupa’daki güç arzını direkt etkilediği kaydedildi.
Krizin birebir vakitte global besin fiyatlarına da yansıdığı belirtilen açıklamada, uzayan aralıklar ve yükselen navlun fiyatlarının potansiyel olarak maliyetlerin artmasına neden olduğu söz edildi.
Açıklamada, Avrupa, Rusya ve Ukrayna’dan yapılan tahıl sevkiyatlarındaki aksamaların ise global besin güvenliğine yönelik riskler oluşturarak tüketicileri etkilediği ve üreticilere ödenen fiyatları düşürdüğü aktarıldı.
UNCTAD Teknoloji ve Lojistik Kısmı Ticaret Lojistiği Ünitesi Lideri Jan Hoffmann, AA muhabirine, Süveyş Kanalı için en değerli ögenin ana Doğu-Batı konteyner ticareti olmasına karşın Kanalın kimi Doğu Afrika ve Hint Okyanusu ekonomileri için de değerinin göz gerisi edilemez olduğunu belirtti.
Hoffmann, “Enerji ve besin tedarikinin yanı sıra birçok gelişmekte olan ülkenin global paha zincirlerine iştiraki büyük ölçüde Süveyş Kanalı geçişlerine bağlıdır.” tabirlerini kullandı.
patronlardunyasi.com
