Gazete Oksijen’de yer alan habere nazaran, Lider Joe Biden, Hamas’ın 7 Ekim’de gerçekleştirdiği taarruzun akabinde dayanışma göstermek için İsrail’e gitmek üzere Beyaz Saray’dan ayrılmaya hazırlanırken ansızın seyahat daha başlamadan suya düşmüş üzere göründü.

Gazze Şeridi’ndeki bir hastanede meydana gelen patlamada yüzlerce kişinin öldüğü ya da yaralandığı bildiriliyor, Filistinliler İsrail’i suçluyor ve Arap önderler Biden bölgeye vardığında onunla görüşmeyi reddediyordu. Lider danışmanlarını çağırarak “Yine de gitmeli mi?” sorusuna cevap aradı. Ulusal güvenlik ve siyasi danışmanları ortasında sert bir tartışma yaşandı. Odadaki birtakım şahıslar Biden’ı geziyi iptal etmeye çağırdı. Neyin başarılabileceği muhakkak değildi. Hatta inançlı bile olmayabilirdi. Ya Air Force One yaklaşırken Hamas Ben-Gurion Milletlerarası Havaalanı’na roket fırlatırsa? Lider o vakit nereye inecekti?
Öbürleri her halükarda gitmesi gerektiğini savunuyordu. Ziyareti zati duyurmuştu. Bir karardan başkasına yalpalamamalıydılar. Ve ABD’nin birinci istihbaratı hastanedeki patlamadan İsrail’in sorumlu olmadığını gösteriyordu.

BÜYÜK BİR SİYASİ RİSK ALDI

Sonunda Biden da kelam aldı. “Gitmem lazım. Bu adamları yüz yüze görmeliyim” dedi. Bu karar, tahminen de başkalarından daha fazla Biden’ın başkanlığının en bölücü dış siyaset krizi haline gelen olaya yaklaşımını tanımlayacaktı. Gitmek zorundaydı. Onlarla yüz yüze görüşmeliydi. Bununla birlikte, tüm ezici acımasızlığıyla devam edecek olan savaşı aktif bir halde sahiplendi ve kendisi için büyük bir siyasi risk alarak süreci ferdî olarak yönetti.

Geçen yarım yüzyılda Amerika Birleşik Devletleri ile İsrail ortasındaki bağları böylesine ağır ve sonuç alıcı bir biçimde test eden öbür bir olay yaşanmadı. Hamas savaşçılarının bin 200 kişiyi öldürüp 240 rehineyi ele geçirmesinden bu yana Washington ve Kudüs ortasındaki karmaşık diplomasi de, önderler ortasındaki direkt etkileşimler ve askeri ve istihbarat kurumları ortasındaki ağır gidip gelmelerle her iki hükümette de rol oynadı.

İLİŞKİLER DEĞİŞMEYE BAŞLADI

İsrail’e yapılan o dramatik başkanlık seyahatinin kararlılığı, yerini hudut bozucu telefon görüşmelerine, kamuoyuna yapılan sert açıklamalara ve yorucu toplantı maratonlarına bıraktı. Biden’ın vazifede olduğu üç yıl boyunca çatışmaya neredeyse öbür tüm hususlardan daha ağır bir halde dahil olmasıyla alakalar giderek daha gergin bir hal aldı. Lider ve grubu İsrail’i misillemedeki aşırılıklardan uzaklaştırmak için tekraren müdahalede bulundu lakin İsrailliler kritik anlarda onlara meydan okudu.

Biden, İsrail’e verdiği takviyeye karşı, Dışişleri Bakanlığı diplomatlarından gelen çok sayıda muhalif telgraf da dahil olmak üzere, artan bir iç direnişle karşılaştı. Kasım ayında, yaklaşık 40 devlet kurumunu temsil eden 500’den fazla siyasi işçi, Biden’a İsrail’in Gazze’deki savaşına verdiği takviyesi protesto eden bir mektup gönderdi. Kongre’deki Demokratlar İsrail’in akınlarını durdurması için Biden’a baskı yaparken, ABD de Birleşmiş Milletler’de öteki ülkelerle uyuşmazlığa düştü.

CİDDİ BİR TARTIŞMA YOK

Biden grubu karşılarında yalnızca Başbakan Binyamin Netanyahu’nun olmadığının farkında, çünkü Gazze Sıhhat Bakanlığı’na nazaran 20 binden fazla insanın vefatına neden olan askeri operasyona tüm İsrailliler dayanak veriyor. Fakat idare içinde İsrail’e silah sevkiyatını kesmek üzere manalı bir siyaset değişikliği konusunda önemli bir tartışma yok. Bunun yerine Biden, İsrail’e verdiği kararlı takviye sayesinde kazandığı güvenilirliği kullanarak krizin içindeki krizi yönetmeye ve bir sonraki kısmı şekillendirmeye kararlı.

Bir hafta evvelki gergin görüşmede Biden, Netanyahu’ya savaşı geniş çaplı bombardımandan fazla Hamas başkanlarını ve tünelleri gaye alan özel kuvvet baskınlarına dayanan cerrahi bir operasyona indirgemesi için baskı yaptı. Bunun üzerine İsrailli önder sağ kolu Ron Dermer’i Noel’den bir gün sonra Beyaz Saray’da yaklaşık dört saat süren bir toplantı için Washington’a gönderdi ve Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile ulusal güvenlik danışmanı Jake Sullivan’a İsrail’in yakında Biden’ın ısrar ettiği maksada yönelik kademeye geçeceğine dair garanti verdi.

ABD’Lİ YETKİLİLERİN STRATEJİ BASKISI

Dermer, bu türlü bir değişimin birinci işaretlerinin önümüzdeki haftalarda İsrail güçlerinin Gazze’nin kuzeyindeki operasyonlarını tamamlaması ve çok sayıda askeri bölgeden çekmeye başlamasıyla görülebileceğini söyledi. Lakin kesin bir vakit çizelgesi vermedi ve ABD’li yetkililer geçişe bir an evvel başlaması için kendisine baskı yaptı.

Bu ortada Biden’ın grubu yeni bir rehine mutabakatını müzakere etmek için sessizce çalışıyordu. CIA Yöneticisi William Burns Aralık ayı başında İsrailli mevkidaşı ve Katar başbakanı ile Polonya’nın başşehri Varşova’da bir ortaya gelerek 7 Ekim’de kaçırılan 35 ila 40 kişinin daha özgür bırakılması karşılığında çatışmaların yedi gün müddetle durdurulmasını öngören bir teklif sundu.

GÖRÜŞMELER GİTGİDE SERTLEŞİYOR

Hizbullah’ın Lübnan’ın İsrail sonuna yakın bölgeden geri çekilmesi, bölgede daha geniş çaplı bir savaşın patlak vermesinin önlenmesi ve konutlarını terk eden on binlerce İsraillinin geri dönmesine müsaade verilmesi için ortacılar vasıtasıyla bir mutabakat yapılması istikametinde daha da sessiz uğraşlar sürüyor. Biden ve Netanyahu ortasındaki son görüşmeler daha da gerginleşti. Yetkililer her görüşmenin gergin ve bazen de sert geçtiğini lakin tıpkı vakitte gerçekçi olduğunu söylüyor. Sıkıntı ancak yapan sözü sıklıkla kullanılıyor. İki adam birbirlerini onlarca yıldır tanıyor ve gerçek manada arkadaş değiller, fakat birbirlerinin siyasetlerini ve bu noktada karşılıklı bağımlılıklarını anlıyorlar.

KİMSE SİLAH TEDARİKİNİ DURDURMAK İSTEMİYOR

ABD’li yetkililer İsraillilerin 7 Ekim’in travmasını hala atlatamadığını, Hamas’a karşı en sert hareketin siyasi yelpazede neredeyse üniversal bir takviye gördüğünü ve mümkün sonuçlar konusunda çok az kaygı duyduğunu biliyor. Biden’ın takımına gelince, asıl tartışma hangi lisanın kullanılacağı ve ne kadar zorlanacağı konusunda lakin içeride kimse İsrail’e silah tedarikinin askıya alınması üzere dramatik bir siyaset değişikliği için nitekim baskı yapmıyor.

Yönetimin iletisi dört kısımdan oluşuyor: İsrail’in kendini savunma hakkı var, Hamas bir tehdit olmaktan çıkarılmalı, insani yardım arttırılmalı ve sivil kayıplar en aza indirilmeli. Birtakım yetkililer ikinci noktaları vurgularken, Biden kamuoyu önünde ekseriyetle birinci noktaları vurguluyor. Biden 23 Aralık’ta Netanyahu ile telefonda görüşerek İsrail’i ağır askeri harekattan muhakkak yerlere yönelik daha maksada yönelik baskınlar düzenlemeye teşvik etti. Lakin Netanyahu ve başka İsrailli önderler kamuoyu önünde geri adım atmaya devam etti. İki gün sonra Netanyahu Wall Street Journal’da Filistin İdaresi’nin Gazze’yi askerden arındırabileceği fikrini “boş bir hayal” olarak pahalandıran bir makale yayınladı.

İsrailli yetkililer üzerinde, geri adım atmadıklarına dair kamuoyuna garanti verme baskısı var. Lakin Netanyahu’nun, Körfez Arap ülkelerini yine inşa için ödeme yapmaya ikna etmeyi umarken bile bir tıp Filistin idaresine muhtaçlık olduğunu kabul ederek, Gazze’de ıslahattan geçirilmiş bir Filistin İdaresi’nin rolünü kabul edebileceğine dair ipuçları var.

Tüm uyuşmazlıklara karşın, Biden idaresi içinde İsrail’i kesmek ya da güvenlik yardımına şart koymak konusunda önemli bir tartışma yok. İsrail’in eski Washington Büyükelçisi Michael Oren, gerginliğe karşın Biden’ın İsrail’i zorlamak için elindeki en bariz iki aracı, yani İsrail’e ABD silah akışını ve İsrail’i milletlerarası yaptırımlardan koruyan BM Güvenlik Kurulu’ndaki ABD vetosunu, en azından şimdilik kullanmadığını belirtti. Oren, İsrail’in Biden’ın dayanağını takdir ettiğini ve onu yabancılaştırmak istemediğini söyledi. 7 Ekim saldırısı, İsrail’in uzun müddettir kendini tek başına savunacağı tarafındaki telaffuzunun altını oydu. Oren, “Bu, güzelimize gitse de gitmese de ABD’ye bağımlı olduğumuz manasına geliyordu. Ve bu onların da kelam sahibi olduğu manasına geliyordu” dedi.

patronlardunyasi.com