İstihdamda 2024’ün ‘mavi yaka çağı’ olması bekleniyor. Türkiye’de bilhassa gençlerin emek ağır işlere olan talebinin azalmasıyla birlikte birçok kesimde personel ezası ayyuka çıkmış durumda. Şirketler orta eleman takımlarını kaybetmemek için yüksek maaşlar vermeye başladı. Nitelikli teknik elemanların aylık geliri, beyaz yaka üst yöneticileri çoktan geride bıraktı.
Ortalama genel müdür maaşını ve beyaz yakalıları sollayan ustalar endüstride adeta bonservisle transfer oluyor. Elektrik şefi, kaynak ustası, kalıpçının aylık çıkarı 100-150 bin liraya çıkmış durumda. Vinç operatörü en az 150 bin TL istiyor. İnşaat personellerinin maaşları ustalarda 60 bin liraya kadar çıkıyor. Maaşlar mesailer ile aylık 70-80 bin liraları buluyor.
Yurt dışını tercih ederlerse de maaşlar 2-3 bin euroyu geçiyor. Nitelikli orta elemanını kaybetmemek isteyen işverenler ise bu yıl kesenin ağzını açıyor. 2024’te de birçok dalda çalışan orta elemanların maaş artırımları rekor kırıyor. Firmalar bu yıl için çalışanına fiyat artışını ortalama yüzde 50 olarak öngördü. Fakat birçok şirket nitelikli orta elemanını kaptırmamak için yüzde 100 hatta 200 artırım yapmayı planlıyor.
YEVMİYELİYE GEÇİYORLAR
Sabah’tan Metin Can’ın haberine nazaran, ustaların artık sabit bir işte aylık olarak çalışmadığını günlük ve haftalık yevmiyeli işlere gittiklerini söz ediyorlar. Bu usulle karlarını 3-4 kat artıran ustalar, SGK’yı ise gündelik sigorta uygulaması ile aşıyor. Aylık 45 bin lira maaş tekliflerinde dahi yevmiye fiyatı soruluyor. Patronların İŞKUR’a verdiği ilanlara nazaran, açık iş konumunda en çok aranan meslekler imalat, perakende, inşaat ve konaklama-yiyecek bölümünde. Ocak-kasımda İŞKUR’un patronlardan aldığı açık iş başvurusu sayısı ise 2 milyon 465 bin 682. Patronlar tarafından kasımda 195 bin 210 iş ilanı verildi.
En fazla açık iş başvurusu 1 milyon 56 binle imalat dalından yapıldı. Bunu, 315 bin 910’la toptan ve perakende ticaret, 302 bin 935 ile idari ve takviye hizmetleri, 225 bin 623 ile konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri ve 157 bin 792 ile inşaat bölümleri takip etti.
ATO Lideri Gürsel Baran
İYİ KURALLARDA İŞ MESLEKSEL EĞİTİMDE
ATO Lideri Gürsel Baran, mesleksel ve teknik eğitim almış orta eleman olarak isimlendirilen işgücünün gerçek kesimin kalbi durumunda olduğunu belirterek, “Oysa gençler ve aileler güzel bir iş bulmak için tek seçeneğin üniversite okumak olduğunu düşünüyor. Öncelikle bu algıyı yıkmalıyız” dedi. Üniversitelerden her yıl mezun olan yüzbinlerce gencin aradığı işi bulamadığı üzere, patronların de aradığı elemanı bulamadığına dikkat çeken Baran, “İyi koşullarda bir iş bulmaya giden yolun mesleksel eğitimden geçtiğini anlatmalı, mesleksel ve teknik liselerden mezun çalışanlara kolaylıklar sağlamalı, teşvikler getirmeliyiz. Fiyattan sigorta primine, askerlikten sıhhat sarfiyatlarına verilecek teşviklerin, gerçek dalın kronik hale dönüşen orta eleman sıkıntısının çözülmesinde tesirli olacağına inanıyoruz” değerlendirmesinde bulundu. İNDER Genel Sekreteri Kubilay Salihvatandaş, inşaat dalında önemli bir işçi eksikliği yaşandığını belirterek, “Bu durum, ödenen fiyatların son bir yılda yüzde 400 artmasına karşın usta bulunamadığına işaret ediyor. Örneğin, bir ustanın günlük yararı şu an 3.000-3.500 lira civarında. Lakin, bu fiyatlara karşın dalda vasıflı personel eksikliği sürüyor” dedi.
Ev ve Mutfak Eşyaları Sanayicileri ve İhracatçıları Derneği (EVSİD) Kurucu Lideri Burak Önder
FABRİKAMDA TABAN FİYATLI YOK
EV ve Mutfak Eşyaları Sanayicileri ve İhracatçıları Derneği (EVSİD) Kurucu Lideri Burak Başkan, orta eleman ve endüstrideki maaş skalasına ait olarak “Şu an benim fabrikamda taban fiyatla çalışan tek bir personel yok. Bunu yaparsam çalıştıracak kişi bulamam” dedi. Armatür Derneği Lideri Gökhan Turhan ise dalda yaklaşık 100 bin çalışan olduğunu, son 1 yılda yüzde 5 ila 10 ortasında istihdam kaybı yaşadıklarını belirterek, “Dolar bazında tarihteki en yüksek maaşı verir duruma geldik fakat çalışanlar geçinmekte zorlanıyor. Çok sayıda diplomalı işsiz var. Her şeyin yeni baştan tahlil edilip, kurgulanması lazım” diye konuştu.
DİŞSİAD İdare Konseyi Lideri Erkan Uçar
YAPTIĞIMIZ ARTIRIM YÜZDE 100’Ü GEÇİYOR
DİŞSİAD İdare Heyeti Lideri Erkan Uçar, dalların çalışanını kaybetmemek için yüzde 100’ün üzerinde artırım yaptığı devirlerin olduğunu belirterek, “Dental materyal bölümünde minimum fiyatla çalışan kişi oranı, genel bölüm oranına baktığımızda epeyce düşük. Asıl amacımız kesimimizdeki nitelikli eleman sayısını artırmak. İktisat idaresinin bu yıl nitelikli iş gücü kapsamında patronun önünü açan düzenlemeleri hayata geçireceğine inanıyorum” dedi. Yenikapı Boat Show Ceo’su Murat Arslan da, Türk tekne ve motoryat bölümünün son 20 yılda dünyanın en büyük birinci beş üreticisi pozisyonuna geldiğini belirterek, “Bu pozisyonu pekiştirmenin ve daha ileri düzeye taşımanın yolu nitelikli iş gücünden geçiyor. Bir dizayncı yahut mühendisi taban fiyatla çalıştırmak imkânsız. Bu nedenle yüksek artırım oranları veriliyor” diye konuştu.
EN ÇOK ORTA ELEMAN ARANIYOR
İşverenin İŞKUR’a en çok talepte bulunduğu meslekler, özel güvenlik vazifelisi, satış danışmanı, turizm ve otelcilik elemanı, garson, konfeksiyon emekçisi, reyon vazifelisi, makineci (dikiş), elle yapılan öbür imalatla ilgili çalışanlar, market elemanı ve besinde perakende satış elemanı olarak sıralandı.
patronlardunyasi.com
