Borsada bir mühlet yeni şirket görülmeyecek. Ocak ayının yeni halka arza onay verilmeden geçmesi beklenirken 7 Aralık’tan bu yana da Sermaye Piyasası Konseyi halka arz onayı vermedi. Sermaye piyasası uzmanları düşük likidite ve talepteki gerilemenin halka arzlara mola verilmesine neden olduğunu lisana getirdi.
Sermaye piyasalarında halka arzlar ve kişisel yatırımcının iştahı 2023 yılına damga vurdu. Fakat yılın son ayında yapılan halka arzlarda talep ve payların borsa performansı beklentilerin altında kaldı. Sermaye Piyasası Kurulu’ndan 7 Aralık’tan bu yana yeni halka arza da onay çıkmadı. Sermaye piyasası uzmanları ocak ayında da yeni bir halka arz onayı olmasını beklemiyor. 11 Ocak’taki Merkez Bankası’nın New York’taki yatırımcı toplantısı ile kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s’in 12 Ocak’taki gözden geçirmesinin de önümüzdeki periyotta halka arzların da seyrini belirleyecek.
BİR YILDA YATIRIMCI SAYISI YÜZDE 102,3 ARTTI
Ekonomim’den Şebnem Turhan2ın haberine nazaran, 2023 yılında 54 şirket borsaya geldi ve toplam halka arz büyüklüğü 79 milyar 180 milyon lira oldu. Yani 54 şirket sermaye piyasalarından 79.2 milyar lira fonlama sağlamış oldu. Bilhassa mayıstaki seçimlerin akabinde yapılan halka arzlara rekor talep gelirken şirketlerin borsada pay performansı da tavan serilerine imza attı. Merkezi Kayıt Kuruluşu bilgilerine nazaran 2022 sonunda pay senedi piyasasında yatırımcı sayısı 3 milyon 783 bin 487 iken 2023 sonunda 7 milyon 653 bin 30’a çıktı. Bir yılda yatırımcı sayısı yüzde 102,3 arttı. Buna karşılık 8.6 milyon kişi ile 13 Aralık’ta tepeyi gören yatırımcı sayısı son iki haftada ise 950 bin kişi azaldı. Yılın son iki haftası Borsa İstanbul endeksleri için de sert satışların yaşandığı bir periyot olarak da geride kaldı.
Piyasa uzmanları bu düşüşlerde hem standart TL mevduat faizindeki yükselişleri hem de üst üste yapılan halka arzlar ve yabancı yatırımcı azlığı nedeniyle likidite eksikliğinin tesirli olduğuna sık sık dikkat çekti. Borsada süreç hacmi de son haftalarda 100 milyar liranın altına gelirken, çok süratli yükselen kredi faizleri de kredili süreçlerden yatırımcının uzak durmasına neden oldu. Düşüş devirleri de teminat tamamlama davetlerinin artması sonucunu doğurdu.
5 YILDA 13.3 MİLYAR DOLARLIK SATIŞ
Tüm bunların yanında 2024 yılının pay senedi piyasasında ana teması da analistlerin vurgusuna nazaran yabancı yatırımcı olacak. Şimdi gereğince giriş olmasa da Merkez Bankası datalarına nazaran son 5 yıldır pay senedi piyasasından net çıkış yapan yabancı yatırımcı yılı bu defa az da olsa olumluya dönebilecek. Son 5 yılda pay senedi piyasasından yabancı yatırımcı çıkışı 13.3 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti. Yabancı yatırımcıların ise 11 Ocak’taki toplantı ve 12 Ocak’taki kredi notu kararı sonrasında şubat ayı üzere çok daha güçlü formda Türkiye sermaye piyasalarına giriş yapmaları beklentisi ise öne çıkıyor.
Tüm bunlar halka arzlarda da bir mola verilmesine neden oldu. Sermaye piyasası kaynaklarından edinilen bilgiye nazaran ocak ayında yeni bir halka arza onay çıkması sürpriz olacak. 7 Aralık’tan bu güne esasen yeni bir şirket için halka arz onayı gelmedi. Bu demek oluyor ki en az 8 hafta yani 1.5 ay boyunca yeni bir halka arz olmayacak.
LİKİDİTE SIKIŞIKLIĞI EN KIYMETLİ NEDEN
Sermaye piyasası kaynaklarının verdiği bilgiye nazaran aralık ayındaki halka arzlarda yaşanan görece düşük talep ve payların borsada sürece başlamasının akabinde taban seviyeyi görmeleri yeni halka arzlara onay çıkmamasında tesirli. Uzmanlara nazaran şu periyotta yeni bir halka arza kâfi talep gelip gelmeyeceği aşikâr değil. Her ne kadar halka arzdan edinilen fon kadar düşük maliyetli olmasa da bankaların kredi musluklarını yine açması, selektif kredi siyaseti maliyetli de olsa şirketlerin krediye ulaşmasını sağlıyor.
Yatırımcılar için de standart TL mevduatı artık kıymetli bir yatırım aracı olarak öne çıkıyor. Yüksek mevduat faizleri risksiz getiri son halka arzlardaki taban fiyatları gören yatırımcı için epey cazip oluyor. Bu durum da daha evvel bir halka arzdan çıkıp öteki halka arza giren yatırımcıları da standart TL mevduata yönlendirmiş üzere görünüyor.
Likidite sıkışıklığı ise sermaye piyasası uzmanlarına nazaran yeni halka arz onayı çıkmamasının en değerli münasebeti olarak öne çıkıyor. Yabancı yatırımcının da şubat sonra geleceğine yönelik beklenti de ocak ayında halka arzlarda ‘bekle gör’e geçilmesine yönlendiriyor.
Likidite sıkışıklığının ve TL mevduat faizindeki artışın son aylarda yapılan halka arzlardaki talepde gerileme yarattığını da lisana getiren sermaye piyasası uzmanları şubat sonrasında tekrar halka arz onaylarının çıkabileceğini lakin 2024’te halka arzların 2023 kadar ağır olmayacağı beklentisinde.
SON HALKA ARZLARDA YATIRIMCI TALEBİ DÜŞTÜ
Halka arzlarda yaz aylarındaki yüksek performans yılın son çeyreğinde aksamaya başladı. Aralık başında yapılan 3 halka arz borsada 4-6 tavan serisine imza atarken ayın ikinci yarısında yapılan halka arzlar ya 1 tavan gördü ya da taban fiyattan borsada sürece başladı. Bunun yanı sıra halka arzlara gelen talepte de gözle görülür bir düşüş yaşandı. Yılın birinci aylarında yapılan halka arzlarda bilhassa ferdî yatırımcılardan 60,118, 220 kat taleple karşı karşıya kalınırken bu alanda yapılan düzenleme sonrasında talep de 7-8 kata indi. Yılın birinci çeyreğindeki kimi halka arzlarda talep tekrar 20 katı aşacak halde güçlü gerçekleşti. Seçim öncesi yapılan halka arzlarda ise talep yavaşladı lakin yaz aylarında yapılan halka arzlarda talep 4-5 katı aştı. Yılın sonunda yapılan halka arzlarda ise gelen talep 1.5 -2 kata geriledi. Halka arza katılan yatırımcı sayısı da azaldı.
ŞİRKETLER HALKA ARZ FİYATININ ALTINA GERİLEDİ
Halka arz edilen şirketlerin borsada tavan serilerine imza atıp akabinde yükselişlerini sürdürmeleri son devirde yatırımcının en büyük beklentisiydi. Ve yılın sonuna kadar da bu beklenti büyük ölçüde karşılandı. Yılın son çeyreğinde ise bu formül teklemeye başladı. Son iki halka arzda ise büsbütün çöktü. O denli ki yalnızca 1 tavan gören Sur Tatil GYO sert kayıplar yaşadı ve şirket payları dün 11.40 itibariyle halka arz fiyatının yüzde 38,23 altında süreç gördü. Halka arz fiyatı 49.18 lira iken dünkü fiyat 30.38 lira oldu. Tekrar yılın son halka arzı Avrupakent GYO birinci gün taban fiyat ile karşı karşıya kaldı. Yeniden dün 11.40 itibariyle halka arz fiyatının yüzde 29,16 altında süreç gördü. Halka arz fiyatı 55,08 lira iken dünkü fiyat 39.02 idi. Dün 11.40 itibariyle geçen yıl halka arz edilen 54 şirketten 7 şirket halka arz fiyatının altına gerilemiş durumda. Bu şirketler Avrupakent GYO, Sur Tatil Meskenleri GYO, Mega Metal, Batı Ege GYO, Çates Elektrik, TAB Besin, Bien Yapı olarak sıralandı. Öte yandan borsada süreç görmeye başlamasıyla birlikte hareketinde gördüğü tepe düzeyinden düşüş yaşamayan şirket payı ise yok. Halka arz şirketleri gördükleri tepe düzeyinden en çok 68, en az ise yüzde 2,3 düşüş yaşamış durumdalar.
patronlardunyasi.com
