Türkiye’de yüksek seyreden maliyetler, yurtdışından alışverişi daha avantajlı hale getirdi. BKM bilgilerine nazaran 2023’ün 11 ayında yerli kartlar ile yurtdışından yapılan online alışveriş süreçleri bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 138 artışla 42 milyar TL’den 102 milyar TL’ye çıktı. Tıpkı periyotta Türkiye’den yapılan süreçlerdeki artış oranı yüzde 40’ta kaldı.

Salgın sonrası artan teknolojik gelişmeler, ticaretin yapılış biçimine de yansıdı. Tüm dünyada yükselen maliyetler verimlilik odaklı çalışmaları hızlandırırken, online alışveriş bu periyotta büyümesini artan bir ivme ile sürdürdü. Kelam konusu gelişmeye lojistik maliyetlerde meydana gelen düşüş de eklenince, yalnızca büyüme etkilenmedi, ülkeler ortası sonlar da bir manada ortadan kalktı. O denli ki kimi ülkede yüksek maliyetler ve vergiler, yurtdışından tedariki daha kolay ve daha az maliyetli hale getirdi. Bu ülkelerden biri de Türkiye olarak öne çıktı ve Türkiye’nin Euro/dolar bazında da yurtdışına kıyasla değerli kalması ile yurtdışından online alışveriş adeta patladı. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) datalarına nazaran 2023’ün ocak-kasım devrinde yerli kartlar ile yurtdışı internetten yapılan kartlı ödeme süreçlerinin adedi yüzde 36 oranında artarak 170 milyondan 232 milyona ulaştı.

İKİ ADIMLA ZORLAŞTIRILMIŞTI

Ekonomim’den Yener Karadeniz’in haberine nazaran, BKM datalarına nazaran 2023’ün ocak-kasım devrinde yerli kartlar ile yurtdışı internetten yapılan kartlı ödeme süreçleri bir evvelki yılın birebir devrine nazaran yüzde 138 artış ile 43 milyar TL’den 102 milyar TL’ye çıktı. Kelam konusu gelişmeler Türkiye’de yurtdışından online ticareti zorlaştıran düzenlemelere karşın yaşandı. 2022’de AB ülkeleri dışından internet yoluyla yapılan alışverişte gümrük vergisi yüzde 20’den yüzde 30’a çıkarılırken, bu kapsamda yapılan beyannamesiz alışverişin limiti ise bin 500 Euro’dan 150 Euro’ya indirilerek kapsam daraltılmıştı. AB’den yapılan ithalatta ise yüzde 18 olan vergi oranı değiştirilmemişti. Tüm bu gelişmelere karşın yerli kartlar ile yurtdışından online ticarete artış devam etti ve 2022’de toplam içinde yüzde 4,5 olan hisse 2023’ün kasım ayı prestijiyle yüzde 5 hududuna dayandı. Harcamaların detaylarına bakıldığında 42 milyar TL ile birinci sırada hizmet dalı harcamaları yer alırken onu 16 milyar TL ile seyahat acenteleri ve 5,2 milyar TL ile de elektronik eşya alışverişi izledi.

“E-TİCARET ARTIK KÜRESEL BİR OYUN”

Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) Lider Yardımcısı Emre Ekmekçi, yurt dışından gelen eserlerin hem lojistik hem de vergilerinin ödenerek Türkiye’ye geldiğini belirterek bu manada Türkiye’ in rastgele bir kayba uğramadığına dikkat çekti. Ekmekçi, “Artık lojistik sistemleri çok hızlandı. Bu durum hem bizim satışlarımızın artmasını hem de yurtdışından online alışverişi cazip kılıyor. Keşke burada istikrar bilakis kurulsaydı. Biz şu an e-ticaretçiler olarak lojistik avantajı kullanarak bu dengeyi aksine çevirmek ve Türk eserlerini yurtdışında nasıl satarız diye çalışıyoruz. Sayıların da süratli bir biçimde büyümesi e-ticaretin küresel bir oyun olduğunu gösteriyor” dedi. Birçok alanda yaşanan ilerlemeye karşın online dış ticaretin Türkiye aleyhine gelişmemesinin nedeni ne? Ekmekçi, bu durumu şöyle açıkladı: “Yurt dışında çeşit çok fazla, ikincisi Türkiye’de bulunmayan eserler de alınabiliyor. Üçüncüsü de vergi ve lojistik maliyetlerine karşın birçok eserde yurt dışı daha ucuz olabiliyor…”

“BU YARIŞTA ÖNE GEÇMEMİZ LAZIM”

Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Lideri Sinan Öncel, bu durumun tüketici için değerli bir avantaj haline geldiğini belirterek, “Yurt dışına biz satalım ancak biz aldırmayalım derseniz bu defa öbür ülkeler de size hudut koyar. Ticarette karşılıklılık prensibi doğrultusunda bizim süratli olup, hem e-ticaret hem de lojistik altyapımızı yenileyerek hem yurt içi hem de yurt dışındaki müşteriye cazip fırsatlar sunarak bu yarışta öne geçmemiz lazım. Perakende açısından değerli olan marka çeşitliliğimizi yurt dışına açmamız gerekiyor” diye konuştu.

ARACI ŞİRKETLER DEVREYE GİRİYOR

Yine kıymetli bir ticaret derneğinin yöneticisi artık dünyada online ticarette hudutların ortadan kalktığına dikkat çekti. Bu hususta yurt dışından aracı şirketlerin oluştuğunu anlatan dal temsilcisi, “Körfez, Azerbaycan, Avrupa, artık Doğu Avrupa başlıyor. Bir kargo şirketi ‘alışverişini yap, eseri İstanbul’da benim depoma gönder. Ben o eseri sana getireceğim. İstersen ben senin yerine de alışveriş yaparım’ diyor. Bizim mahallî online ticaret oyuncularının yurtdışına açılmasının da bunda değerli bir rolü var. Türkiye’den online alışverişin artmasının sebebi bu. Şu an Türkiye izafî olarak daha kıymetli. Yurtdışı lehine bir gelişme kelam konusu lakin özel bölüm oyuncularının da atılımları ile bu ibre aksine dönebilir. Lakin o vakte kadar ticarete mahzur konulmaması lazım. Zira biz bir vergi getirdiğimizde karşı taraf da getiriyor ve sonuçta tüketici ziyan görüyor” tabirlerini kullandı.

YIL SONUNDA ONLİNE’DA DA DIŞ TİCARET AÇIĞI OLUŞACAK

Peki yabancı kartlar ile Türkiye’den internet üzerinden yapılan online harcama nasıl bir seyir izledi? İstatistikler, geçen yıl yüzde 50’nin üzerinde artan kura karşın Türkiye’nin hem online hem de offl ine alışverişte eski cazibesini kaybettiğini gösteriyor. BKM bilgilerine nazaran yurt dışından yapılan online alışveriş yüzde 138 artarak 102 milyar TY’ye çıkarken Türkiye’den yapılan online harcama ise yüzde 40 arttı ve 105 milyar TL’ye çıktı. Yıl sonunda yerli kartlar ile yurtdışından yapılan online harcamanın yabancı kartlar ile yurt içinden yapılan online harcamayı geçmesi ve kelam konusu alanda dış ticaret açığı verilmesi bekleniyor.

patronlardunyasi.com