Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamaya nazaran, geçen yıl başlatılan Dijital Tüketicinin Korunması Projesi/Faz I: Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Projesi’nde, Dijital Mecralarda Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Araştırma Raporu’nun tamamlanmasıyla birinci basamak geçildi.
Son devirlerde hızlanan dijitalleşme süreci, tüketicilerin daha fazla çevrim içi ortamlara yönelmesine ve daha fazla dijital reklam ve uygulamayla müsabakasına sebebiyet verdi. Bu durum, Reklam Heyeti gündeminde görüşülen belgelere da yansıdı, 2023’te karara bağlanan evrakların yüzde 79’unu dijital mecralarda yayınlanan reklam ve uygulamalar oluşturdu.
Hem Reklam Şurası gündeminde görüşülen belgeler hem de dijital geçiş sürecinde tüketicinin korunmasına ait yapılan inceleme, araştırma ve milletlerarası çalışmalar, tüketici dostu olmayan ya da tüketicileri manipüle edici hallerde tasarlanabilen ve dijital ortamlarda tüketicileri yanıltan, bilgi eksikliklerini istismar eden, ekonomik davranış biçimlerini bozan uygulamaların “karanlık ticari tasarımlar” üzere çok çeşitli biçimlerde ortaya çıktığını gösteriyor.
KİŞİSEL BİLGİLERİN PAYLAŞILMASI NOKTASINDA İKİ TÜKETİCİDEN BİRİ ENDİŞELİ
Çevrim içi yorumlardan arama motoru reklamlarına, toplumsal medya reklamlarından şahsî fiyatlandırmaya ve oyun reklamlarına kadar dijital tüketicinin sıklıkla karşılaştığı reklam ve uygulamalara ait başlıklar içeren araştırma sonuçlarında, araştırmaya katılanların yüzde 48’inin yüksek seviyede dijital mecra kullandığı ve internet kullanan her 10 şahıstan 4’ünün bir mal ya da hizmet satın alma evresinde internet reklamlarından etkilendiği görüldü.
Dijital tüketicilerin yaklaşık yüzde 65’inin internet siteleri ya da uygulamalarında yer alan içeriklerdeki reklamları ayırt etme noktasında zorlandıkları tespit edildi.
Kişisel bilgilerin paylaşımı konusunda her 2 tüketiciden 1’i telaşlı iken her 10 internet kullanıcısından 4’ü reklam ya da satış kampanyalarına dair alt yazı, açıklama, dipnot üzere çeşitten içerikleri çoğunlukla okumadı.
Araştırma, her 10 şahıstan 7’sinin alışveriş platformlarında yer alan indirimli fiyatların gerçeği yansıtmadığını düşündüklerini gösterirken her 10 şahıstan 4’ünün alışveriş platformlarında mal ve hizmetlere dair aldatıcı indirim oranları ve aldatıcı fiyatlarla karşılaştığını gösteriyor.
Sosyal medya davranışlarına yönelik başka bir kısım bulunan raporda, tüketicilerin toplumsal medya kullanım emellerinde alışveriş yapma oranının yüzde 30 olduğu ve en çok alışveriş yapılan toplumsal medya platformlarında birinci sırada toplumsal medya platformu Instagram’ın yer aldığı görüldü. Neredeyse her iki şahıstan biri toplumsal medya alışverişlerinde mağduriyet yaşarken, yaşanılan mağduriyet kaynaklarında aldatıcı reklamların yanı sıra ünlü yahut influencer (sosyal medya etkileyicisi) yönlendirmesine bağlı mağduriyet oranının yüzde 25,4 olması dikkati çekti.
Proje kapsamında, dijital ortamlarda tüketicilere yönelik yeni jenerasyon reklam ve ticari uygulamalara ait tespit edilen problemlere yönelik tüketicilerin dijital ortamlarda aktif halde korunmasını sağlamak üzere gerekli yasal düzenlemelerin yapılması ve bu yeni düzenlemeler hakkında tüketicinin bilinçlendirilmesi ve sektörel farkındalığın artırılması hareketleriyle projenin bu yıl tamamlanması planlanıyor.
patronlardunyasi.com
