olmaya hazırlanıyorsanız, kimi testlerden geçmeniz gerekiyor…
Bu testlerin neler olduğunu ise uzman tabipler tek tek açıklıyor.
Gebelikte uygulanan rutin incelemeler hakkında bilgi veren Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Volkan Aksakallı, tüm anne adaylarının yaptırması gereken test ve denetimleri şöyle sıraladı;
Jinekolojik muayenenin önemi
Jinekolojik (pelvik) muayene, genel olarak birinci antenatal muayene esnasında pelvik muayene yapılır ve gebeliği olumsuz istikamette etkileyebilecek mümkün genital kitle, enfeksiyon, doğumsal genital anomaliler, kanser ve kanser öncesi lezyonlar ortaya çıkarılır.
Sistem muayeneleri, genel olarak birinci antenatal muayenede sindirim sistemi, kalp ve deveran sistemi, teneffüs sistemi, lokomotor sistem (kas ve eklemler) ve hudut sistemi ve ruhsal durum hakkında şikayet sorgulaması ve genel muayene bayan doğum uzmanı tarafından yapılır. Tansiyon ölçümü, her gebelik muayenesinde tekrarlanır.
Preeklampsi (gebelik zehirlenmesi) ismi verilen durumun erken teşhisinde tansiyon bedeli en değerli kriterdir. Kilo ölçümü, bilhassa kısa vakitte çok kilo alımı gebelik zehirlenmesi habercisi olabilir. Uzun periyoda (haftalara) yayılan çok kilo alımı ise karbonhidrattan ve yağdan güçlü yiyeceklerin gereksiz yere alınmasına bağlı olabileceği üzere diabet (gebelik şekeri) habercisi olabilir. Anne adayının kilo ölçümünü aç karnına yapması ve hekimine bildirmesi de uygundur.
Bebeğin karın içindeki haritası çıkarılıyor
Karnın büyümesinin değerlendirilmesinin kıymetli olduğunu belirten Aksakallı, “Bu kıymetlendirme günümüzde hekimlerin büyük kısmının her antenatal değerlendirmede ultrason yapması nedeniyle giderek terk edilmektedir. Bebeğin karın içindeki haritasının çıkarılması, Leopold hareketleri ismi verilen özel muayene sistemleri ile tabip bebeğin başının, sırtının, bacaklarının yerini belirler.
Gebeliğin sonuna gerçek bebeğin pelvis içine ne halde girdiği de bu prosedürlerle belirlenir. Bunun yanında ultrason, karnın mezura ile ölçümü ve Leopold hareketleri ile elde edilen bilgilerden çok daha hassas bilgiler verir.
Kan kümelerinin belirlenmesi
Gebelik testleri, idrarda yahut kanda gebeliğe mahsus bir hormon olan HCG’nin tespiti aslına dayanan testlerdir. Kanda şimdi adet gecikmeden, idrarda ise testin hassasiyetine nazaran bir ile on gün ortasındaki gecikmelerde gebeliği belirleyebilirler.
Kan kümelerinin belirlenmesi, anne ve baba adaylarının kan kümeleri parmaktan alınan kanda belirlenebilir. Anne adayının kan kümesinin Rh (-), baba adayının ise Rh (+) olması durumunda Rh uygunsuzluğundan bahsedilir. Tam kan sayımı (hemogram), lökosit (akyuvar) sayısı, eritrosit (alyuvar) sayısı, eritrositlerin ortalama hemoglobin içeriği, büyüklükleri, trombosit sayısı, hemoglobin ve hematokrit pahası dışında daha çok sayıda parametre belirlenir.
Tam idrar analizi (TİT), gayesi idrarda enfeksiyon tespitlerini ortaya çıkarmak, erken gebelik devrinde çok bulantı ve kusmaları olan anne adayının genel beslenme durumunu kıymetlendirmek, gebeliğin ilerleyen etaplarında idrarda protein varlığını ortaya çıkarmak (idrarda protein varlığı preeklampsi tespiti olabilir) ve anne adayının kâfi su içip içmediğini değerlendirmektir. İdrar kültürü, gebelik idrar yolu enfeksiyonlarının gelişmesini kolaylaştırır. İdrar sedimentinde lökosit, eritrosit ve/veya bakteri görülmesi enfeksiyona işaret eder ve anne adayının şikayetleri varsa antibiyotik tedavisi gerektirir.” şeklinde konuştu.
“Gebeliğin birinci haftalarında yapılan ultrason önemli”
Aksallı, kelamlarına şöyle devam etti;
Enfeksiyon tarama testleri, Toksoplazma, Rubella (kızamıkçık) ve Sifiliz (frengi) tarama testleri tercihen gebelik planlandığı periyotta yapılır. Bu emelle anne adayından alınan kanda Toksoplazma IgG ve IgM (antikorlar); Rubella IgG ve IgM ve sifiliz için ekseriyetle VDRL ismi verilen inceleme yapılır. Hepatit B ve HIV (AIDS) için tarama testleri ise ekseriyetle gebeliğin sonlarına hakikat yapılır. Hepatit B taraması için HBsAg ve AntiHBs incelemeleri yapılır.
Ultrason (vajinal, abdominal), gebeliğin birinci haftalarında yapılan ultrasonun ehemmiyeti büyüktür. Bu. Son Adet Tarihi’nin (SAT) doğruluğunu onaylamak; SAT’ını bilmeyen anne adaylarında gebelik haftasını belirlemek; dış gebelik; mol gebeliği üzere durumları erken periyotta tespit etmek; gebelik üzerinde olumsuz tesir oluşturulması olası miyom ya da yumurtalık kisti üzere kitlesel lezyonları tespit etmek ve tekrar olası bir çoğul gebeliği ortaya çıkarmak için son derece değerlidir.
Üçlü test (İkinci trimester Down sendromu tarama testi), gebeliğin 16. – 18. haftaları ortasında yapılan bir incelemedir. Anne adayından alınan kanda üç başka hormon tetkiki yapılarak Down sendromu ve Nöral tüp defekti riski belirlenir. Günümüzde daha çok bir üst versiyon olan dörtlü test kullanılmaktadır.
Yapılması gereken öbür testler
Hamilelikte ikili test ense kalınlığı ölçümü, Türkiye’de Trizomi 21 (Down sendromu) risk belirlemesinde kullanılan en yaygın test hala üçlü testtir. Lakin bebeğin 11.-14. gebelik haftaları ortasında ense pilisi kalınlığının ölçümü, beraberinde anne adayından alınan kanda beta HCG ve PAPP-A ölçümü ve bunlardan elde edilen pahalar ile Down sendromu riski belirlenebilmektedir. Beta HCG ve PAPP-A Kandaki beta HCG düzeyi gebelik ilerledikçe azalmaktadır. Trizomili bebeklerde bu azalma çok daha yavaş olmaktadır.
11.-14. gebelik haftaları ortasındaki ölçümler Trizomi 21 olan bebeklerde bu azalmanın daha yavaş olduğunu doğrulamaktadır. PPG (Postprandial Glikoz) ve OGTT (Oral Glikoz Tolerans Testi), gebelik, diabet (şeker hastalığı) oluşma riskini artıran bir durumdur. Bu yüzden anne adayları 24.-28. gebelik haftaları ortasında şeker yükleme testine tabi tutulurlar. Bu gayeyle anne adayının risk faktörlerine nazaran 50 gram (PPG) ya da 100 gram glikoz ile (OGTT) yükleme yapılır. TSH (tiroid hormonu) ölçümü, hamilelik periyodu olağan TSH pahaları olağan erişkin bedellerinden daha farklı olarak ele alınır ve gerekli durumlarda anne adayına hormon desteği yapılır.
Tiroid hormonu hastalığı olduğu zati bilinen anne adaylarına ise ek olarak öteki birtakım tiroid hormonu ölçümleri ve anti tiroglobulin üzere birtakım unsurların ölçümleri eklenebilir. Doppler ultrasonografi, 20-24. haftalar ortasında bir tarama testi olarak önerilen Doppler ultrasonografi ülkemizde de giderek artan sıklıkta uygulanan bir inceleme haline gelmektedir.
Haber Kaynağı: İhlas Haber Ajansı (İHA)
