Ekonomist Mahfi Eğilmez, Türkiye’nin CDS priminin tehlikeli eşikte dolaştığını ve hukukun üstünlüğünün iktisat için belirleyici olduğuna dikkat çekerek, “Bu basamakta kuyruğunu kovalayan kedi yavrusunda olduğu üzere bir kısır döngü içine girilir, enflasyon yükseldikçe greedflasyon ve stoklama davranışları artar, bunlar arttıkça da enflasyon yükselir” dedi.
Ekonomist Mahfi Eğilmez bloğundaki yazısında, hukukun üstünlüğünün ekonomilerdeki değerinden bahsetti.
Eğilmez, Türkiye’nin CDS priminin hala kritik eşikte olduğunu belirterek, sorunun hukukun üstünlüğünün sağlanmasıyla çözülebileceğine dikkat çekti.
“Öngörülebilirlik ve belirsizlik” başlıklı yazısında Mahfi Hoca okuyucusuna şunları aktardı:
Bir toplumda iktisat de dâhil olmak üzere, her şeyin temeli hukuksal öngörülebilirlik üzerine konseyidir. Hukukun üstünlüğünün varlığı o toplumun geleceği, kendisini inançta hissetmesi açısından çok kıymetlidir. Ancak en az bunun kadar değerli olan şey mevcut durumun öngörülemez biçimde değiştirilmeyeceğine ait beklentidir. Bir toplumda hukukun üstünlüğü olmayabilir. Bu düzgün bir şey değildir kuşkusuz lakin bilenen bir şeydir. Beşerler o bilinen duruma nazaran davranmaya yönelirler.
TÜRKİYE’NİN CDS PRİMİ TEHLİKELİ EŞİKTE
Ülke riski ekseriyetle reyting kuruluşlarının verdiği kredi notu ve CDS primi denilen bir risk primiyle ölçülüyor. Reyting kuruluşlarının notları yılda bir yahut iki sefer revize edildiği için şimdiki durumu yansıtmaktan uzaktır, buna karşılık CDS primi her an değişen ve piyasada arz ve talebe nazaran belirlenen bir prim olduğu için çok daha fazla prestij edilen bir kriter pozisyonundadır. Türkiye’nin bugünlerde CDS primi, tehlike eşiği ya da çok risk denilen 300 baz puanın üzerinde (330’larda) bulunuyor.
Öngörülebilirliğin azalması, belirsizliğin artması satıcıların çok daha fazla kazanmasını sağlayabilir. Bilhassa enflasyonun yükseldiği ve tüketicilerin stoklama eğilimine girdiği belirsizlik ortamlarında fiyatları, maliyetlere gelen artışların da üzerinde artırmak daha kolaydır. Buna karşılık hakikaten iş yapmak, yatırım yapmak, bir yandan para kazanırken bir yandan da ülkesine katkıda bulunmak isteyen uzun vadeli düşünen yatırımcı ve teşebbüsçüler bu ortamdan memnun olmazlar. Bugün çok para kazanmak yerine uzun vadede kazanıp geleceği öngörebilmeyi tercih ederler. Zira bugünkü durumun sürdürülemez olduğunu, bir gün gelip bu karları kaybedecek ortamla karşı karşıya kalacaklarını bilirler.
Hukukun öngörülemez olduğu bir ortamda hiçbir şey makul değildir. Bu türlü bir ortamda en güzeller daha yeterli pozisyondaki ülkelere masraflar. Ülke, evvel üretim kaynaklarını sonra insan kaynaklarını kaybeder.
Bir ülkenin belirsizlik illetinden kurtulup öngörülebilir pozisyona geçebilmesi için iki şeye gereksinimi vardır: Hukukun üstünlüğü ve bilimin yol göstericiliği.”
