Irak’ta KYB başkanı Bafel Talabani, terör örgütü PKK’ya alan açıp, Türkiye ve Suriye Kürtleri üzerinde tesir üreteceğini düşünerek ‘ulusal Kürt liderliği’ne soyundu. Lakin Süleymaniye’de terör örgütü üzerinden güç kazanma hayali, son seçimlerle birlikte son buldu.

ORSAM Araştırmacısı Sercan Çalışkan, Bafel Talabani’nin KYB’de liderliğe nasıl yükseldiğini ve terör örgütü PKK/YPG ile alakalarını AA Tahlil için kaleme aldı.

Dışişleri Bakanı Fidan, Bafel Talabani’yi açıkça uyarmıştı

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Türkiye Büyük Millet Meclisindeki (TBMM) konuşmasında terör örgütü PKK ile ilgileri nedeniyle açıkça uyardığı Bafel Talabani son periyotta Türkiye’nin gündemini meşgul eden bir isim oldu. Aslında bu ihtar süreci yeni değil. Irak Kürt Bölgesel İdaresinin (IKBY) Süleymaniye merkezli 2’nci büyük partisi KYB ve önderi Bafel Talabani uzunca bir müddettir terör örgütü PKK ile bağlı faaliyetleri nedeniyle Türkiye tarafından sıklıkla uyarılıyor. Hem Dışişleri Bakanı Hakan Fidan hem Savunma Bakanı Yaşar Güler hem de MİT Lideri İbrahim Kalın KYB’ye yönelik ikazlarını yineledi ve gerekirse “ileri tedbirler” alınmasında tereddüt edilmeyeceği vurgulandı. Pekala bu ikazların gayesi olan Bafel Talabani kim ve ileri önlemler almasını gerektirecek Türkiye’nin ulusal güvenliğine tehdit oluşturan alaka ağları neler?

Bafel’in KYB’deki liderlik serüveni

Bafel Talabani, 2017’de hayatını kaybeden KYB’nin kurucularından ve uzun yıllar idaresini üstlenen Celal Talabani’nin en büyük oğludur. Babasının 2005 yılında Irak’ın birinci Cumhurbaşkanı olması ve sırf Irak’ta değil Suriye üzere Orta Doğu’nun farklı ülkelerinde de tesirli bir figür olması nedeniyle Bafel de siyasetin merkezindeki bir ailede yetişti. 2003 Irak’ın işgali öncesinde genç yaşta Avrupa’ya gönderildi. Evvel Fransa’da, Fransız Kara Kuvvetlerine bağlı bir ünite olan ve farklı ülke vatandaşlarından oluşan “Fransız Lejyonu”nda eğitim gördü. İngiliz Özel Kuvvetlerinde de eğitimler alan Bafel, 2003 sonrası Süleymaniye’ye dönerek KYB’nin güvenlik ve askeri kanadında misyonlar üstlendi. Bu tarihlerden itibaren, babasının Suriye’ye kadar uzanan münasebet ağlarını devralacak yeni bir figür olma yoluna girdi.

IKBY’de 2 başka istihbarat ünitesi bulunuyor: Erbil merkezli KDP’ye bağlı Parastin ve Süleymaniye merkezli KYB’ye bağlı Zenyari. Bafel’in Irak’a döndükten sonra Süleymaniye’deki birinci kıymetli misyonu KYB’nin istihbarat ünitesi Zenyari’nin başına geçmek oldu. İstihbarat alanında deneyim kazanan Bafel yeniden KYB’ye bağlı “Terörle Uğraş Grubu”nu kurdu ve yönetti. Bafel’in üstlendiği bu 2 misyonu unutmamak gerekiyor. Çünkü 2 misyon de onun tek başına KYB’nin liderliğini üstlenmesinin akabinde terör örgütü PKK/YPG ile münasebetlerinde etkin kullandığı yapılar oldu. Bafel’in Zenyari aracılığıyla hem terör örgütü PKK’nın Kuzey Irak’taki yapılanmaları ile hem Suriye kolu PKK/YPG ile bağlantı kanallarını yönettiği, Terörle Uğraş Kümesi ile de örgüt militanlarına eğitimler sağladığı biliniyor.

Celal Talabani’nin 2017’deki vefatıyla KYB bir periyot liderlik krizi yaşadı. Nihayet 2020’de Bafel Talabani kuzeni Lahur Cengi ile birlikte KYB’yi eş lider olarak yönetmeye başladılar. Fakat iki kuzen ortasındaki liderlik çabası eş başkanlık idaresine müsaade etmedi. Temmuz 2021’de evvel Lahur’un güvenlik ünitelerindeki kilit adamlarının elimine edilmesini sağlayan Bafel akabinde KYB politbüro kararı ile Lahur’u eş başkanlıktan uzaklaştırdı ve böylelikle KYB’de tek başına liderliği ele aldı.

Terör örgütüne nasıl alan açıldı?

Burada ortaya bir parantez açmak gerekiyor. Terör örgütü PKK, Süleymaniye’nin kırsal bölgelerinde ve özellikle kent merkezinde şimdi 2 kuzenin eş başkanlığı devrinde gücünü artırmaya başladı. Örgütün kırsaldaki lojistik sınırları, barınma ve eğitim faaliyetlerini artırdılar. Kent merkezinde kentin toplumsal, siyasi ve ticari hayatında örgüt militanlarının kendilerine alan açmasında KYB tarafından imkanlar sağlandı. Sadece Süleymaniye değil Kerkük ve etrafında siyaseten güçlü olan KYB tıpkı imkanları bu bölgelerde de terör örgütü PKK’ya sağlama teşebbüslerinde bulundu. Velhasıl Türkiye’nin Irak’ın kuzeyindeki Pençe Harekatlarında alan hakimiyetini kaybeden örgüt, daha iç kısımlarda Talabani ailesinin kendilerine sağladığı imkanlara sığındı.

Bafel Talabani’nin üstlendiği rol burada devreye giriyor. KYB’de ipleri tek başına eline alan Bafel, Irak’ın Süleymaniye vilayeti ile Suriye’deki PKK/YPG takımları ortasında bir terör koridoru oluşturma hevesine kapıldı. Bu koridor vasıtası ile KYB’nin Suriye’deki PKK/YPG takımları ile eklemlenmesi amaçlandı ve bu emel Amerika Birleşik Devletleri (ABD) tarafından desteklendi.

Bafel, Aralık 2022’de Suriye’nin kuzeyine giderek terör örgütü PKK/YPG elebaşlarından Mazlum Kobani kod isimli Ferhat Abdi Şahin ile görüştü. Görüşmeye ABD’li Tümgeneral Matthew McFarlane de katıldı. Bu iştirak değerli zira Bafel ve Mazlum Kobani ortasındaki görüşmeler ABD’nin takviyesi, denetimi ve nezaretinde gerçekleşiyor. Bafel Talabani’nin Irak ve Suriye sınırında bir terör koridoruna öncülük etme hevesinin gerisindeki teminatlardan biri de kelam konusu ABD takviyesi.

Duhok’ta düşen helikopterler, terör örgütüne dayanağı tekrar ifşa etti

Bafel Talabani liderliğindeki KYB’nin PKK/YPG’ye lojistik takviyesi ise 15 Mart 2023’te Duhok’ta düşen 2 helikopter ile ifşa oldu. IKBY yetkilileri düşen uçağın içerisinde PKK militanlarının olduğunu açıkladı. Terör örgütü YPG/PKK da bir açıklama yaparak helikopterlerin kendilerine ilişkin olduğunu ve içerisinde Suriye’den Süleymaniye’ye eğitim gayeli giden üyelerinin olduğunu belirtti. Hatta helikopterlerin düşmesi sonucu ölen PKK’lılar ortasında Mazlum Kobani’nin yeğeninin de olduğu tabir edildi. PKK’lıların taşındığı helikopterlerin ise terör örgütüne KYB tarafından tahsis edildiği öğrenildi.

Teröristleri Süleymaniye’ye taşıyıp eğitim verdi

Bafel Talabani, Türkiye’nin ulusal çıkarlarını tehdit eden faaliyetler içinde

Dolayısıyla Bafel Talabani’nin terör örgütü PKK/YPG ile münasebeti tek boyutlu olmaktan çıkmış durumdadır. Bafel, PKK/YPG’nin Süleymaniye’de toplumsal, ekonomik ve siyasi olarak alan kazanmasına imkan vermiştir. Başka yandan direkt helikopterle teröristlerin taşınmasını sağlayarak kendi güvenlik üniteleriyle talim yaptırmıştır. Süleymaniye’de terör örgütüne sağlanan nüfuz, lojistik takviye ve eğitimler Bafel Talabani isminin neden Türkiye’nin ulusal çıkarlarına tehdit oluşturacak ölçüde maksatlar güden aktör olduğunu ortaya koyuyor.

Sercan Çalışkan kimdir

Sercan Çalışkan, ORSAM Irak Çalışmaları Araştırmacısı. Polis Akademisinde doktora eğitimine tez yazım kademesinde devam etmektedir. Irak’ın birçok vilayetinde 2020’den bu yana saha çalışmaları gerçekleştiren Çalışkan; 2021 Irak Parlamento Seçimleri ile 2023 Mahallî Seçimlerinde memleketler arası gözlemci olarak vazife yapmıştır. Çalışkan ayrıyeten Çin’in Orta Doğu siyaseti üzerine de akademik çalışmalar yürütmektedir.