Yargıda çıkan Anayasa Mahkemesi- krizinde yeni gelişmeler yaşanıyor…
Lideri Zühtü Arslan, hukuk fakültesi öğrencilerine Staj İştirak Sertifikaları merasiminde konuştu.
Hukuk devletinin niteliksel boyutunda akıl, ahlak ve adalet olmak üzere üç temel kavramla karşılaşıldığını lisana getiren Arslan, akıl sahibi ve özgür olmanın ahlaki unsurları benimsemeyi gerektirdiğini vurguladı.
Bireysel müracaat konusuna değindi
Türkiye’de temel hak ve özgürlüklerinin korunması ismine atılmış en değerli adımlardan birinin ferdî müracaat olduğuna işaret eden Arslan, kişisel müracaatla birlikte Anayasa Mahkemesine özgürlükleri müdafaa ve geliştirme misyonu yüklendiğini, Yüksek Mahkemenin de bu misyonla ferdî müracaatları incelediğini lisana getirdi.
Anayasa Mahkemesinin kişisel müracaatta iş yükünü yönetilebilir seviyede tutmayı başardığını, bu müracaat yolunu tesirli ve başarılı formda uyguladığını söz eden Arslan, “Bazı kararlara uyulmaması kişisel müracaat hakkını zedelemektedir.” diye konuştu.
İhlal kararlarının uygulanması konusunda genel olarak bir sorun bulunmadığına işaret eden Arslan, şöyle devam etti:
Anayasa Mahkemesince verilen ihlal kararlarına uyulmamasının münasebeti olarak sunulan iki konuya kısaca değinmek ve size öğretilenlerin gerçek olduğunu göstermek isterim. Birincisi, isimli ve idari yargı sisteminde kesin ve bağlayıcı kararları verme yetkisinin ilgili yüksek mahkemelere ilişkin olduğu, münasebetiyle mutlaklaşmış kararları ortadan kaldırmaya yönelik ihlal kararları verilemeyeceği ileri sürülmektedir. Açıkçası bu görüşün anayasal yahut yasal hiçbir desteği olmadığı üzere ferdi müracaat kurumunun doğasıyla da bağdaştığı söylenemez.
“Anayasa Mahkemesi kararının icra edilmemesinin münasebeti olamaz”
Anayasa Mahkemesi kararlarının kesin olduğunu vurgulayan Arslan, kararların, yasama, yürütme ve yargı organlarını, yönetim makamlarını, gerçek ve hukukî bireyleri, herkesi ve her kurumu bağladığına işaret etti.
Yüksek Mahkemenin kararlarına uyulmamasının münasebetinin olmayacağını söyleyen Arslan, şöyle devam etti:
Anayasa Mahkemesi, bir bahiste karar verdikten ve son kelamı söyledikten sonra katılmasak da buna uymak zorundayız. Bir yargı kararına katılmamak farklı, ona uymamak farklıdır. Birincisi yasal, ikincisi ise legal değildir. Unutmayalım ki mahkeme kararları yanılgısız yahut gerçek olduğu veya beğendiğimiz için değil, mahkeme kararı olduğu için uygulanmak zorundadır. Hasebiyle Anayasa Mahkemesinin son ve bağlayıcı kararından sonra artık mahkemeler ya da anayasal organlar ortasında ortaya çıkabilecek görüş, yorum yahut yaklaşım farklılıkları yalnızca tenkit konusu olabilir. Lakin bu farklılıklar Anayasa Mahkemesi kararının icra edilmemesinin hiçbir biçimde münasebeti olamaz.
“Meselelerimizi yalnızca hukuk yerinde kalmak suretiyle çözmek zorundayız”
Anayasa ve kanunlarda, uyuşmazlıkların nasıl karara bağlanacağının öngörüldüğünü, Anayasal uyuşmazlıkları çözen mercinin Anayasa Mahkemesi olduğunu aktaran Arslan, “Diğer kamu makamlarının pozisyonu, uyuşmazlığın tarafı olmaktan ibarettir. Rastgele bir yargısal uyuşmazlıkta tarafların yorumunun uyuşmazlığı çözen mahkemenin yorumundan üstün olduğu düşünülemeyeceği üzere bunun en temel hukuk mantığıyla bağdaştırılması da mümkün değildir.” dedi.
Zühtü Arslan, Anayasa’nın hiçbir kurum yahut şahsa Anayasa Mahkemesinin kararlarını Anayasa’ya uygunluk konusunda denetleme misyonu vermediğini söz etti.
Bireysel müracaatta verilen ihlal kararlarına uyulmamasıyla verilen zararın yalnızca müracaatçıların haklarından yoksun bırakılmasıyla hudutlu olmadığını söyleyen Arslan, ihlal kararlarının icra edilmemesinin, ferdi müracaat yolunu etkisiz kılabilecek nitelikte “vahim bir olay” olduğunu vurguladı.
Arslan, “Aklıselimle hareket ederek ihlal kararlarının tesirli icrası dahil tüm sıkıntılarımızı yalnızca hukuk yerinde kalmak suretiyle çözmek zorundayız.” diye konuştu.
