Kızıldeniz’de korsan ataklarının ikinci ayına girmesi ve atakların artarak devam edeceği beklentilerinin güçlenmesi nedeniyle Avrupa ile Asya ortasındaki yük gemisi trafiği durma noktasına geldi.
150 yıl evvel olduğu üzere (Süveyş Kanalı öncesi) Afrika’yı dolaşarak gelen gemilerin hem vakit hem de maliyetleri katladı. Global ticareti badireye sokan bu durum Türkiye açısından ise hem iç pazarda hem de ihracatta müspet bir tablo yarattı.
Sabah’tan Metin Can’ın haberine nazaran, Avrupa ve Asya’dan temin edemediği orta malı eserler için her krizde olduğu üzere Türkiye’ye yöneldi. Bilhassa kimya, otomotiv, sıhhat gereçleri, beyaz eşya, valfler üzere eser kümelerinde hem iç hem dış pazarda talep patlaması yaşanıyor.
ALMANYA AĞIR DARBE ALDI
Kızıldeniz’deki akınlar nedeniyle Avrupa’nın en büyük iktisadı Almanya’da kimi bölümlerde küçülme yaşanacağı ihtarında bulunuldu. İktisadı 2023’te yüzde 0.3 küçülen ülkede kimi şirketler üretimi azaltmaya ya da alternatif tedarik rotaları aramaya başladı. Almanya’daki öbür şirketlerin açıklamalarına nazaran satın alma departmanları birçok vakit istenilen eserleri bulmakta zorlanıyor. Asya’dan Akdeniz’e giden gemilerin nakliye maliyetleri ise şimdiden 4 kat arttı. Krizin tırmanması daha geniş ekonomik sonuçlara ait dehşetleri körüklüyor.
PANAMA DA AKSIYOR
ABD merkezli elektrikli araba üreticisi Tesla, geçen hafta Kızıldeniz’de gemilere yönelik hücumların tedarik zincirini etkilemesi nedeniyle Berlin’deki fabrikasında üretimi iki hafta mühletle durdurma kararı aldığını bildirmişti. Edinilen bilgiye nazaran yalnızca Almanya’da 2 binden fazla fabrikada üretim 1 ile 5 gün ortasında aksadı. Krizin Avrupa genelinde etkilediği fabrika sayısı ise 10 binlerle tabir ediliyor.
Küresel ticaretin kilit noktalarından biri olan Panama Kanalı da kuraklıkla çaba ediyor. Krizin devam etmesi durumunda dünya ticaretinin kangren olmasından telaş ediliyor. Yağmur sularına muhtaç olan Panama Kanalı, şu an yüzde 20 kapasite ile çalışıyor.
TÜRKİYE LOJİSTİK AVANTAJA SAHİP
İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İHBİR) İdare Konseyi Lideri Kazım Taycı, “Yaşanan durum hem navlun maliyetlerini artırıyor hem de ulaşım müddetlerini yaklaşık 1 ay uzatıyor. Orta Asya, Orta Doğu ve tüm Avrupa’nın Asya Pasifik ve Uzak Doğu ülkelerinden tedarik ettiği eserlerin tekrar bize kayması kelam konusu olabilir. Türkiye, kıymetli bir lojistik altyapısına sahip ve Avrupa’ya da en kısa rota Türkiye’den olduğu için rakip ülkelere nazaran daha avantajlı durumdayız” dedi.
SİPARİŞLER YÜZDE 10 ARTTI
Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Lideri Yavuz Eroğlu, Kızıldeniz’de Husiler kaynaklı yaşanan sorun nedeniyle geçiş rotalarının değiştiğini söyledi. Eroğlu, “Özellikle Avrupa üzere Türkiye’ye karayoluyla da ulaşabilen ülkeler yakın vadeli siparişlerini Türkiye’ye verdiler. Avrupa’dan gelen siparişlerde yüzde 10 civarında artış var. Birinci çeyreği kapsayan siparişler için Türkiye’yi tercih ediyorlar” değerlendirmesini yaptı.
POZİTİF AYRIŞIYORUZ
İstanbul Dokumacılık ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Lideri Ahmet Öksüz “Avrupa ve Asya bölgesinden gelen eserlerin termin müddetlerinin uzaması ve maliyetlerin artmasıyla tedarikte ülkemiz tercih ediliyor. Türkiye’nin jeopolitik pozisyonu bizi rakiplerimizden müspet ayrıştırıyor. Bölümümüzde de bu tesirleri görmeye şimdiden başladık. Sipariş ve fiyat taleplerinde artış gözlemliyoruz” dedi.
B PLANI TÜRKİYE
İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) İdare Şurası Lideri Çetin Tecdelioğlu, yaşanan durumun global ticarette önemli ezalar yaratmaya başladığını kaydetti. Tecdelioğlu, “Tabii burada Türkiye’ye kısmi de olsa fırsatlar geliyor. Yani Türkiye tedarik zinciri olarak bir kere daha lojistik yakınlığından ötürü ön plana çıkmış oldu. Yani Türkiye alternatif bir ülke olarak birinci derecede Avrupa’nın ve etraf ülkelerimizin B planı olarak ön plana çıktı” tabirlerini kullandı.
KALICI TAHLİL LAZIM
İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Kontrol Şurası Üyesi ve ARMATÜR Derneği İdare Konseyi Lideri Gökhan Turhan, “Bu gelişmelerden ders çıkarılıp, iç pazar ve yerli üretimi destekleme sürecine geçiş olursa çıkar sağlarız. Yaşanan durumun iddia edemeyeceğimiz yahut bugünden göremeyeceğimiz diğer tesirleri de ortaya çıkacaktır. İlgili bakanlıkların süratle tedbir alması gerekiyor” diye konuştu.
patronlardunyasi.com
