KPMG Türkiye, beşincisini hazırladığı yıllık “KPMG Perspektifinden Birleşme ve Satın Alma Trendleri 2023” raporunu açıkladı.
Rapora nazaran, 2023 yılında yatırımcının risk alma iştahı azalırken mali sıkılaşma siyasetleri sonucunda finansal kaynaklara erişimin zorlaşması ve yaşanan bölgesel jeopolitik gerginlikler ile 2023 yılında global birleşme ve satın alma süreç hacmi 2022 yılına kıyasla yaklaşık yüzde 23 düşüşle 2,7 trilyon dolar düzeyine geriledi.
2021 yılında rekor düzeylere ulaşan süreç hacmi, böylece 2023 yılında son beş yılın en düşük düzeyinde gerçekleşti.
TÜRKİYE’DE SON 10 YILIN EN DÜŞÜĞÜ
2023 yılında Türkiye’de açıklanan süreç hacmi 2,8 milyar dolar oldu. 2013 yılında 14 milyar dolar, 2014 yılında 18 milyar dolar olarak açıklanan süreç hacmi bu bilgiyle son 10 yılın açıklanan en düşük süreç hacmi oldu.
Rapora nazaran, son on yıl içinde açıklanan birleşme ve satın alma süreçlerin hacimleri 2015 yılında 10,9 milyar dolar, 2016 yılında 4,7, 2017 yılında 7,5, 2018 yılında 9,5 milyar dolar olarak gerçekleşti.
2019 yılında önemli gerileme yaşanan birleşme ve satın alma süreçlerinde hacim 2,9 milyar dolar olarak izlendi. Akabinde pandemi yılı olan 2020 yılında hacim 6,9 milyar dolar olurken 2021 yılında rekor düzeye ulaşarak 14,3 milyar dolarlık hacim gerçekleşti. 2022 yılında açıklanan birleşme ve satın alma hacmi de 6,1 milyar dolar olarak kaydedildi.
Rapora nazaran, Türkiye’de ise, küresel ölçekteki gelişmelerin yanı sıra geride bırakılan genel seçimler ve Orta Doğu’da devam eden jeopolitik gerginlikler birleşme ve satın alma aktiviteleri üzerinde kıymetli bir rol oynadı. Bu gelişmeler tesirinde 2023 yılında ülkede açıklanan süreç hacmi 2,8 milyar dolar ile geçen yılın altında kalsa da kıymeti açıklanmayan süreçler üzerine yapılan değerlendirmeler sonucunda süreç hacmi 7,5 milyar dolar düzeyine ulaştı.
En büyük 10 satın alma ve birleşme sürecinin toplam süreçler içerisindeki hissesi yüzde 68 olurken en büyük sürecin pahası TOFAŞ’ın Stellantis Otomotiv Pazarlama’yı 439,1 milyon dolar bedel ile satın alması oldu. Raporda Türkiye’de en büyük 10 satın alma ve birleşme süreci şu halde sıralandı.
ÖNE ÇIKAN BÖLÜMLER VE YATIRIMCI DAĞILIMI
Türkiye’de birleşme ve satın süreçlerinde adet bazında öne çıkan kesimlere bakıldığında ise 268 adet süreç ile ferdi yatırımcılar, kitle fonlaması süreçleri, risk sermayesi ve teşebbüs sermayelerinin gerçekleştirdiği startup süreçlerinin de tesiriyle teknoloji, medya ve telekomünikasyon dalı oldu. Hacim bazında ise endüstriyel üretim ve otomotiv 1,1 milyar dolarlık süreç hacmi ile birinci sıralarda yer aldı ve onu 1 milyar dolarlık süreç hacmi ile güç kesimi takip etti.
ÖN PLANA ÇIKAN FİNANSAL YATIRIMCI İŞLEMLERİ
2023 yılı içerisinde kıymeti açıklanan en büyük süreçler ortasında Doğan Holding’in küme şirketi Öncü Teşebbüs’ün geri dönüşüm ve sürdürülebilir teknolojiler alanında faaliyet gösteren Gama Recycle’ın yüzde 70 payını 83 milyon dolar süreç bedeli ile satın alması yer aldı. Bu sürece ek olarak Defacto’nun azınlık paylarının 59 milyon dolar karşılığında EBRD tarafından satın alınması ile Re-Pie’ın perakende bölümünde faaliyet gösteren Milpa’nın yüzde 82,3 oranındaki payını 54,7 milyon dolar bedel ile satın alması ile Taze Kuru Gıda’nın yüzde 55,7 payını 30,6 milyon dolar bedel ile satın alması da öne çıkan finansal yatırımcı süreçleri ortasında yer aldı.
Türkiye’de teşebbüs ekosistemine yatırımcıların ilgisi son yıllardaki trende paralel olarak devam etti. Albaraka Portföy İdaresi, 2023 yılında yaptığı 22 yatırım ile Türkiye’de teşebbüs ekosistemine en fazla sayıda yatırım yapan finansal yatırımcı oldu. Ekosistemin kıymetli oyuncularından biri olan Re-Pie ise 10 adet süreçle öne çıktı. 212 ve Esor Investments liderliğinde gerçekleşen yatırım çeşidinde Fazla, 6 milyon dolar yatırım alarak teşebbüs sermayesi süreçleri ortasında dikkat çekti.
2023 yılının kıymeti açıklanmasa da en kıymetli finansal yatırımcı çıkış süreçlerinin başında Turkven’in MNG Kargo’daki paylarını Alman devi DHL’e satışı oldu. Buna ek olarak, Turkven’in Mikro Yazılım’daki paylarını İtalyan TeamSystem şirketine satışı ve Actera’nın portföy şirketi Korozo’nun alt şirketi olan Korsini Ambalaj’ın yüzde 100’ünün nisan ayında ABD kökenli Multi-Color Corporation’a satışı da öne çıkan özel teşebbüs sermayesi çıkış süreçlerinden oldu. Öte yandan Mediterra’nın (MPEQ) Paycore’daki paylarını Param’a, LuckyFish’teki (Uğurlu Balık) paylarını ise BAE kökenli finansal yatırımcı E20 Investment’a satarak çıkış yapması öteki kıymetli çıkış süreçleri ortasında yer aldı.
Türkiye’deki süreçlerin yatırımcı dağılımına bakıldığında ise 2023 yılında, ABD (18 işlem) ve Birleşik Krallık (15 işlem) 2022’deki başkan pozisyonlarını sürdürdü. 2023 yılında Almanya 10 süreçle yatırımcılar nezdinde en çok yatırım yapan 3. ülke oldu. Açıklanan süreç büyüklüklerine nazaran ise ABD, Rusya ve Birleşik Krallık öne çıkan ülkeler oldu.
KÜRESEL ÇAPTA EN BÜYÜK SÜREÇ HACMİNE SAHİP BÖLGE KUZEY AMERİKA OLDU
Buna paralel olarak toplam süreç adedi ise geçen yıla kıyasla yaklaşık 5 bin adet azalırken, 55 bin 862 adet olarak gerçekleşti. Yüksek faiz oranları, süregelen enflasyon, devam eden Rusya – Ukrayna savaşı ve Orta Doğu’da yükselen jeopolitik gerginlikler münasebetiyle azalan yatırımcı iştahı dünyada birleşme ve satın alma süreç hacminde yaşanan bu düşüşün temel nedenleri olarak gösterildi.
Toplam süreç hacmi büyüklüğünde yaşanan düşüşe paralel olarak 2022 yılında global ölçekteki mega süreç (değeri on milyar dolar üzerindeki işlemler) sayısı 37 olarak gerçekleşirken 2023 yılında bu sayı 26 ile sonlu kaldı. Global çapta en yüksek süreç hacmine sahip bölge toplam 1,3 trilyon dolar birleşme ve satın alma süreç hacmiyle Kuzey Amerika oldu. Bölge, dünyada gerçekleşen toplam süreç hacminin yüzde 50,4’ünü oluşturdu.
Rapora nazaran dünyada ortalama süreç hacmi büyüklüğü 47,5 milyon dolar olarak gerçekleşti. Ortalama süreç hacmi büyüklüğünde 2023 yılı prestijiyle birinci sırada süreç başına 76,6 milyon dolar ile Kuzey Amerika bölgesi yer alırken Avrupa 30,8 milyon dolar ile son sırada yer aldı.
Rapora nazaran güç kesimi, en büyük 10 birleşme ve satın alma süreci içerisinde 4 adet süreç ile 2023 yılında ön plana çıkan bölüm oldu ve bu süreçlerin toplam süreç hacmi 150,1 milyar dolara olarak gerçekleşti.
Küresel trendlere paralel olarak Türkiye’de yüksek faiz ve enflasyon ortamının yarattığı belirsizlikler 2023 yılında yatırımcıların risk alma iştahını baskılamaya devam ederken yatırımcıların görece düşük hacimli süreçlere yönelmesiyle açıklanan süreç hacmi geçen seneye nazaran azalırken 2022 yılında 219 olan satın alma süreç adedi 2023 yılında 547 süreç adedi ile rekor düzeye ulaştı.
Rapora nazaran açıklanan toplam süreç hacminin GSYİH oranı yüzde 0,3’e düşerek 2022 yılına kıyasla azaldı ve küresel ortalamaların kıymetli ölçüde altında kaldı. Lakin bedeli açıklanmayan süreçler üzerine yapılan değerlendirmeler dikkate alındığında bu oranın yüzde 0,8 düzeyinde hesaplandı. 2023 yılında ülkemizde milyar dolar düzeyinin üzerinde bir mega sürecin gerçekleşmemiş olması dikkat çeken değerli hususlardan biri oldu.
HANGİ SÜREÇLER ÖNE ÇIKTI?
Birleşik Arap Emirlikleri kökenli Mubadala Capital öncülüğünde Getir’in eylül ayında aldığı yatırım, MNG Kargo’nun Deutsche Post (DHL) tarafından satın alınması ve dünya devi Multi-Color Corporation’ın Korsini Ambalaj’ı satın alması, süreç bedelleri açıklanmasa da 2023 yılının öne çıkan süreçlerinden oldu. Insider’ın Katar Yatırım Otoritesi ve Temel Holding’in Teşebbüs Sermayesi önderliğinde almış olduğu 105 milyon dolarlık yatırım sürecinin hisseye dönüştürülebilir borç (convertible note) biçiminde olması ve raporun metodolojisi gereği bu çeşit yatırım süreçlerinin dâhil edilmemesi sebebiyle Insider süreci rapor içerisinde yer almasa da 2023 yılında öne çıkan süreçler ortasında dikkat çekti.
Değeri açıklanmayan süreçler ortasında güç bölümü incelendiğinde, Vitol Group iştiraki olan Petrol Ofisi’nin BP’nin Türkiye’deki akaryakıt operasyonlarını satın alması büyük süreçlerden biri olarak ön plana çıktı. İlaveten, Rönesans Güç’ün yüzde 50 payının Total Energies tarafından satın alınması ve Alpet’in paylarının tamamının Zeren Grup’a satılması süreç bedelleri açıklanmasa da 2023 yılında güç dalında gerçekleşen değerli süreçler ortasında yer aldı.
YÜZDE 20’Sİ YABANCI YATIRIMCI İŞLEMİ
Yabancı yatırımcıların gerçekleştirdiği birleşme ve satın alma süreç adetleri, 2023 yılında 107 süreçle toplam süreç adedinden yüzde 20 hisse alarak geçen yıla kıyasla düşüş gösterdi. Buna rağmen yabancı yatırımcıların toplam açıklanan süreç hacminden aldığı hisse yüzde 44 ile dikkat çekti. Bu oran da yabancı yatırımcıların daha çok stratejik ve büyük ölçekli satın alımlarda yer aldığını gösteriyor.
Yabancı yatırımlar, toplam açıklanan süreç hacminin 1,2 milyar dolarını oluşturdu. Pahası açıklanmayan süreçler üzerine değerlendirmeler ve varsayımlar sonucunda ise yabancı yatırımcıların 2023 yılı içerisinde gerçekleştirdiği satın alma süreçlerinin hacminin yaklaşık 4 milyar dolar düzeyinde olduğu öngörülüyor. Bu bağlamda yabancı yatırımcı süreçlerinin pahası açıklanmayan süreçlerin de kestirimi bedellerinin dâhil edilmesiyle toplam süreç hacminin yüzde 52’si olarak hesaplandı.
FİNANSAL YATIRIMCI SÜREÇLERİNİN ADET BAZINDAKİ ARTIŞI DİKKAT ÇEKTİ
2023 yılı süreç adedi bazında incelendiğinde finansal yatırımcı süreçleri 286 süreç ile toplam süreçlerin yüzde 52’sini oluştururken süreç hacmi baz alındığında stratejik yatırımcı süreçleri 2,4 milyar dolar ile toplam açıklanan süreç hacminin yüzde 86’sını oluşturdu. Finansal yatırımcıların gerçekleştirdiği süreçlerin toplam açıklanan süreç hacmindeki hissesi 2022 yılına kıyasla düşüş gösterirken süreç adedi bazında ise artış gözlemlendi.
2023 yılında kıymeti açıklanan 219 süreç adediyle finansal yatırımcı süreçlerinin ortalama süreç büyüklüğü 1,8 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Bunda kitle fonlama platformlarının tesirinin artması ve risk sermayesi ile teşebbüs sermayesi süreçlerinin daha çok erken evre yatırımlara gerçekleşmesi tesirli oldu.
“2024’TE YABANCI SERMAYE GİRİŞİ VE YATIRIMCI İLGİSİNİ ARTTIRMA GAYELERİ ÖN PLANDA”
Konuyla ilgili açıklama yapan KPMG Türkiye Strateji ve Kurumsal Finansman Hizmetleri Kısım Lideri Hande Şenova, “Beşincisini bu yıl hazırladığımız raporumuzda 2023 yılında dünyadaki ve Türkiye’deki birleşme ve satın alma süreçlerinin görünümünü ortaya koyduk. 2023’ün ana gündemi, global ölçekte gelişmiş ülke merkez bankalarının faiz artışları, devam eden Rusya – Ukrayna savaşı ve Orta Doğu’da yükselen jeopolitik gerginlik olurken Türkiye özelinde ise ülkemizi derinden sarsan merkez üssü Kahramanmaraş olan 6 Şubat zelzeleleri ve yılın 2. çeyreğinde gerçekleşen genel seçimler oldu. Genel seçimlerin geride kalması, iktisat idaresindeki kritik durumlara yapılan güçlü atamalar sonucunda oluşan inanç ortamının sürdürülmesi ile 2024 yılında yabancı sermaye girişi ve yatırımcı ilgisini arttırma gayeleri ön plana çıkıyor. 2024 yılı genel beklentimiz maliye ve para siyasetlerinin istikrarlı bir formda devam etmesi ve yatırımcı dostu siyasetler ve yapısal ıslahatlarla desteklenmesi olurken 2024 yılında stratejik yatırımcıların yanı sıra finansal yatırımcıların da Türkiye’de süreç hacmi ve süreç sayısında artışa katkıda bulunacağını öngörüyoruz” dedi.
“2024’TE GÜÇ, ENDÜSTRİYEL ÜRETİM VE OTOMOTİV İLE TEKNOLOJİ, MEDYA VE TELEKOMÜNİKASYON DALLARININ ÖNE ÇIKMASI BEKLENİYOR”
KPMG Türkiye Birleşme ve Satın Alma Hizmetleri Başkanı Özge İlhan ise açıklamasında 2024 yılına yönelik beklentileri şöyle sıraladı: “Son yıllarda rekor süreç adediyle öne çıkan TMT (teknoloji, medya, telekomünikasyon) bölümünün 2024 yılında da bu trendi sürdürmesini bekliyoruz. Ayrıyeten, AB yeşil mutabakatı kapsamında uygulanması beklenen hudutta karbon vergisi nedeniyle başta ihracatçı şirketler olmak üzere genel bir yeşil güç dönüşümü ile yenilenebilir ve pak güç alanında yatırım aktivitesinin artmasını bekliyoruz. Türkiye’nin avantajlı jeopolitik pozisyonu ve gelişmiş sanayi bilgi birikimi nedeniyle endüstriyel üretim dalı de her vakit olduğu üzere 2024 yılında da yatırımcılar nezdinde öne çıkan bölümlerden olmaya devam edecektir” dedi.
patronlardunyasi.com
