2023 yılında ikamet müsaadesi sahibi yaklaşık 250 bin yabancı Türkiye’den ayrıldı. Pandemi periyodunda bile Türkiye’den ayrılan yabancı sayısı 214 bin olmuştu. Geçen yıl yaklaşık 63 bin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı ise Almanya’ya iltica başvurusu yaptı.

Antalya Türkiye’de ikamet müsaadesi ile bulunan yabancıların sayısı 2023 yılında yaklaşık 250 bin kişi azaldı. Göç Yönetimi Başkanlığı, 2023 yılında ikamet müsaadesi ile Türkiye’de bulunan yabancıların sayılarını ve vilayetlere nazaran dağılımını açıkladı. Başkanlığın bilgilerine nazaran ikamet müsaadesi ile Türkiye’de bulunan yabancıların sayısı 2023 yılında 247 bin 62 kişi azalarak 1 milyon 107 bin 32 oldu. 2022 yılında bu sayı 1 milyon 354 bin 94’tü. Türkiye’den ayrılan yabancıların sayısı, 2023 yılı prestijiyle datanın açıklanmaya başladığı tarihten bu yana en büyük düşüşü yaşamış oldu. Bundan evvelki en fazla düşüş pandemi yılı 2020’de yaşanmış, ikamet müsaadesi ile kalan 214 bin 377 kişi Türkiye’den ayrılmıştı.

2019’DA 1 MİLYON KİŞİYİ AŞTI

İkamet müsaadesi ile kalan yabancıların sayısı, 2011 yılına kadar ortalama 200 bin civarında seyrederken, birebir yıl başlayan Suriye iç savaşı sonrası yabancıların sayısı artmaya başladı. Yıllık ortalama 50 bin kişi artarak 2016 yılında 460 bine ulaşan yabancıların sayısı, 2017’de 132 bin kişi artarak 593 bine, 2018’de 263 bin kişi artarak 856 bine yükseldi. İkamet izini sahibi yabancıların sayısı 2019 yılında eklenen 245 bin kişi ile birlikte birinci defa 1 milyon hududunu aşarak 1 milyon 101 bine ulaştı.

Kovid 19 pandemisinin patlak verdiği 2020 yılında üniversitelerin kapanması ve işyerlerinde uzaktan çalışmaya geçilmesiyle birlikte ülkesine dönenler arttı. Bu devirde yabancı sayısı 214 bin kişi azalarak yine 1 milyonun altına indi ve 886 bin olarak açıklandı. 2021 yılı, Türkiye tarihinde en fazla sayıda ikamet müsaadesinin verildiği periyot oldu. 427 bin 528 kişinin eklenmesiyle tekrar 1 milyonu aşan ikamet müsaadeli yabancıların sayısı 1 milyon 314 bine, 2022’de ise 40 bin yeni müsaadeyle 1 milyon 354 bine ulaştı.

250 BİN YABANCI AYRILDI

Geçen yıl başta İstanbul ve Antalya olmak üzere Türkiye’nin çeşitli kentlerinde yaşayan 247 bin 62 yabancı kendi ülkesine ya da diğer ülkelere gitmek zorunda kaldı. Yabancıların ayrılmasında artan hayat pahalılığı ve ekonomik sıkıntıların yanı sıra Rusya Federasyonu’na yönelik memleketler arası yaptırımlar, Rus gençlerin askere çağrılmaları ve ikamet müsaadelerinin zorlaştırılması tesirli oldu.

2023 yılında Türkiye’den ayrılan yabancıların 148 bin 555’i İstanbul, 44 bin 383’sı Antalya, 14 bin 248’i Ankara’da ikamet ediyordu. Bu üç ilin dışında Muğla’da 6 bin 705, Samsun’da 5 bin 339, Konya’da 3 bin 170 yabancının ikamet müsaadesi geçen yıl sona erdi. Türkiye’de ikamet müsaadesi ile yaşayan yabancı sayısında İstanbul 556 bin 578 ile birinci sırada yer alırken Antalya 117 bin 52 ile ikinci, Ankara 70 bin 98 ile üçüncü, Bursa 51 bin 537 ile dördüncü ve Mersin de 43 bin 944 ile beşinci sırada yer alıyor. 10 binin üzirinde yabancının ikamet ettiği vilayetler ise İzmir, Muğla, Yalova, Sakarya, Kocaeli, Gaziantep ve olarak sıralanıyor. Uyruklarına nazaran dağılımda ise Türkmenistan, Rusya Federasyonu ve Irak vatandaşları birinci sıralarda yer alıyor. İkamet müsaadesi çeşidine nazaran ise 638 bin 764 kişi ile kısa periyotlu ikamet müsaadesi sahipleri en büyük kümesi oluştururken 161 bin 426 kişi öğrenci müsaadesiyle, 117 bin 579 kişi ise aile müsaadesiyle bulunuyor.

63 BİN TÜRK VATANDAŞI ALMANYA’YA İLTİCA BAŞVURUSU YAPTI

Almanya Federal Göç ve Mülteciler Dairesi (BAMF) 2023 yılında iltica müracaatında bulunanların sayısının bir evvelki yıla nazaran yüzde 51 artarak 351 bin 915’e ulaştığını açıkladı. BAFM’ın datalarına nazaran iltica başvurusu yapanlar içinde birinci sırada 104 bin 561 müracaat ile Suriyeliler yer alırken, Türkiye’den müracaatlar 62 bin 624 müracaatla ile ikinci sırada yer aldı. Türkiye’yi 53 bin 582 müracaat ile Afganistan, 12 bin 360 müracaat ile Irak ve 10 bin 206 müracaat ile İran’dan gelenler izledi. Almanya İçişleri Bakanı Nancy Faeser, “2023 yılına ilişkin iltica başvurusu bilgileri, sistemsiz göçü sınırlama konusundaki adımlarımızı dengeli bir biçimde sürdürmemiz gerektiğini gösteriyor” dedi. Almanya’daki kamuoyu yoklamalarına nazaran sağ partilerin gerisinde kalan merkez sol koalisyon hükümet göç konusundaki tavrını sertleştirmişti. Almanya son aylarda sonlarında süreksiz polis denetimleri yapmaya başlarken sınırdışı süreçlerini hızlandırmak gayesiyle göç mutabakatları imzalamaya çalışıyor.

ÇORABATIR: SEYRELTME SİYASETİ TESİRLİ OLDU

2023 yılında yaşanan rekor “tersine göç” hareketini kıymetlendiren İltica ve Göç Araştırmaları Merkezi Lideri Metin Çorabatır, açıklanan bilgilerin ayrıntılı olmaması nedeniyle net bir tahlil yapmanın mümkün olmadığını fakat Rusya Ukrayna savaşından sonrası Türkiye’ye 150 bin kadar Ukraynalı ve Rus vatandaşının geldiğine dikkat çekti. Bilhassa Ukraynalıların Türkiye’de “ikincil koruma” ismi verilen statü ile kaldıklarını vurgulayan Çorabatır, “O insanların bir kısmı ya ülkelerine döndüler ya da Batı ülkelerine gittiler” dedi. Metin çorabatır, rekor bilakis göçün ikinci bir nedeninin de hükümetin yürüttüğü yabancı sayısını seyreltme eforları olduğu görüşünü paylaştı. Bu siyasetin daha çok “ikameti olmayan” yabancılar için uygulandığını hatırlatan Çorabatır, “İltica ve Göç Araştırmaları Merkezimize gelen çok sayıda bilgiden yeni ikamet ve ikameti uzatma konusunda da hükümetin eli sıkı davrandığını anlıyoruz, kimilerini uzatmıyor. Sistemsiz göçle çaba çerçevesinde uzun vadeli ikamet zorlaştı. Bu da bir faktör olabilir” dedi.

ERDOĞAN: KISA PERİYODİK MÜSAADELER SONLANDIRILDI

Dış Siyaset Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. M. Murat Erdoğan, Rusya- Ukrayna savaşı nedeni ile Türkiye’ye gelen bilhassa Ukraynalıların çok büyük kısmının ya Avrupa’ya ya da kendi ülkelerine döndüklerini söyledi. Geçen yıl yaşanan radikal düşüşü Türkiye’nin son devirde ikamet verme konusunda daha hassas davranmasına bağlayan Erdoğan, bilhassa ‘turist ikameti’ üzere müsaadelerin sonlandırıldığına dikkati çekti. Türkiye’de savaş öncesinde de Rus ve Ukraynalıların ikamet ettiğini hatırlatan Erdoğan, “2022 sonunda 150 bine çıkan Rus sayısı 2023 sonunda 100 bine, 47 bin olan Ukraynalı sayısı da 26 bine geriledi. Düşüşün nedeni bilhassa turist ve kısa periyotlu ikametlerin azaltılması” dedi.

AYDEMİR: GÖÇ SİYASETİ “REAKSİYONER”

Türkiye’nin planlı bir göç ve entegrasyon siyaseti bulunmadığını savunan Antalya Bilim Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nermin Aydemir, “Göç idaresi trendleri öngörüp siyaset geliştirmekten fazla olaylara tepki göstermek üzerine kurulu” dedi. Rusya’dan yahut eski Sovyet coğrafyasından gelen göçe yönelik “açık kapı” siyasetinin sıkıntılar ortaya çıktıkça kısıtlayıcı siyasetlere dönüştüğünü lisana getiren Aydemir, göç ve entegrasyon siyasetlerinin istihdam, barınma ve eğitim üzere çok temel alanlardaki yansımalarının göz gerisi edilmesinin önemli zafiyetlere işaret ettiğini vurguladı.

patronlardunyasi.com