Enerji yatırımları açısından 2023 dolu dolu geçti.
Zonguldak Filyos Türkiye Petrolleri Limanı’nda düzenlenen Karadeniz Doğalgazı Devreye Alma Merasimi,Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da iştirakiyle yapıldı. Bu merasim, Türkiye’nin kaynaklarını artırması açısından kritik kıymet taşıyordu.
Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nde birinci reaktörün işletmeye alınması için gerekli müsaade alınması da öbür kıymetli bir gelişmeyi işaret ediyor.
Küresel güçte ise yılın birinci yarısında, üretim kesintilerine, Avrupa Birliği’nin (AB) Rusya’ya uyguladığı güç yaptırımları iz bıraktı.
2023’te Türkiye’de yerli doğalgaz üretimine başlandı, Rusya’dan Türkiye’ye birinci nükleer yakıtın gönderilmesiyle birlikte ise Akkuyu NGS “nükleer tesis” statüsüne kavuştu.
Petrol
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı kimi üretici ülkelerden oluşan OPEC+ kümesi, 1 Şubat’ta, “2023’ün sonuna kadar üretimi günlük 2 milyon varil azaltma kararını” sürdüreceğini duyurdu.
Buna ek olarak Suudi Arabistan’da nisanda, günlük petrol üretimini mayıs ayından itibaren 500 bin varil azaltma kararı aldı.
Böylece, martta 72 dolar düzeylerine kadar inen Brent petrolün varil fiyatı, nisanda 85 dolar düzeyine kadar yükseldi.
Öte yandan, şubatta AB ülkeleri, Rusya’dan deniz yoluyla taşınan dizel ve sıvı yakıt (fuel-oil) üzere çeşitli rafineri petrol eserlerine yönelik ithalat yasağı ve tavan fiyat uygulamasını başlattı. AB’nin Rusya’ya yönelik yaptırımları nedeniyle global petrol ve gaz piyasalarında fiyat dalgalanmaları yaşandı.
Doğalgaz
Türkiye’de doğalgaz alanında 710 milyar metreküplük tarihi keşfin akabinde Karadeniz’de Sakarya Gaz Alanı’ndan çıkarılan yerli gaz, ulusal şebekeye bağlandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Zonguldak Filyos’ta Karadeniz Doğalgazı Devreye Alma Töreni’nde yaptığı konuşmada, şu açıklamayı yaptı:
Vatandaşlarımızın konutlarındaki mutfaklarında ve sıcak su tüketiminde kullandıkları doğalgazı bir yıl mühletle fiyatsız veriyoruz. Aylık ortalama 25 metreküpe denk gelen mutfak ve sıcak su tüketimi için gereken doğalgazın bedeli bir yıl boyunca faturalardan düşürülecektir.
Akkuyu NGS
Rusya’dan Türkiye’ye birinci nükleer yakıtın gönderilmesiyle Akkuyu NGS, “nükleer tesis” statüsüne kavuştu. Böylelikle Türkiye’nin yarım asrı aşan nükleer santral serüveninde değerli bir etap daha geçilmiş oldu.
Doğalgaz boru hatları
Türkiye’nin doğalgazda merkez ülke olma vizyonu doğrultusunda, Boru Çizgileri ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ), Macaristan devlet şirketi MVM CEEnergy ile 20 Ağustos’ta doğalgaz ihracatı muahedesi imzaladı. Kelam konusu mutabakat, Türkiye’nin hudut komşusu olmayan bir Avrupa ülkesine boru çizgileriyle doğal gaz ihracatı konusunda bir birinci olma özelliğini taşıyor.
Doğalgaz ihracatı anlaşmaları
Macaristan’ın akabinde 27 Eylül’de Romanya, 28 Eylül’de Moldova ile doğalgaz ihracatı muahedesine imza atıldı, 21 Kasım’da ise Cezayir ile mevcut LNG ithalatı muahedesi 3 yıl daha uzatıldı.
Gabar’da günlük petrol üretimi 30 bin varile ulaştı
Türkiye, doğalgaz ihracat ve LNG ithalat mutabakatları ile güçte ağır temaslarına devam ederken, yerli doğalgaz ve petrol üretim çalışmaları da sürat kesmedi. Türkiye Petrolleri Anonim Paydaşlığı (TPAO) Genel Müdürü Melih Han Alım, 27 Eylül prestijiyle Sakarya Gaz Alanı’nda günlük yaklaşık 4 milyon metreküp gaz üretildiğini bildirdi. Alım, 11 Aralık’ta ise Gabar’da günlük petrol üretiminin 30 bin varile ulaştığını kaydetti.
NGS tam ölçekli simülasyon merkezi devreye alındı
Bu yıl birinci taze nükleer yakıtın alana teslimi ile “nükleer tesis” statüsünü kazanan Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nde (NGS) tam ölçekli simülasyon merkezi devreye alındı.
Enerji ve Natürel Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Akkuyu NGS’de birinci reaktörü 29 Ekim 2024’te devreye almayı hedeflediklerini bildirdi. Akkuyu Nükleer AŞ de 12 Aralık’ta Nükleer Düzenleme Kurumundan santralin birinci reaktörünün işletmeye alınması için gerekli müsaadesi aldığını duyurdu.
Brezilya’nın gelecek yıl prestijiyle OPEC+ kümesine katılacağı duyuruldu
Öte yandan, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı birtakım üretici ülkelerden oluşan OPEC+ kümesinin 30 Kasım’daki toplantısında, dünyanın en büyük petrol üreticilerinden Brezilya’nın gelecek yıl prestijiyle OPEC+ kümesine katılacağı duyuruldu. Toplantıda ayrıyeten, kimi üye ülkeler gelecek yılın birinci çeyreğinde günlük 2,2 milyon varillik istekli ek üretim kesintisine gideceğini açıkladı. 2007’den bu yana OPEC üyesi olan Afrika’nın ikinci büyük petrol üreticisi Angola ise 21 Aralık’ta üretim kotası konusundaki uyuşmazlık sonrası kümeden ayrılma kararı aldı.
Haber Kaynağı: Anadolu Ajansı (AA)
