Sigara ve alkolde ÖTV meblağı yasa gereği her altı ayda bir Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) kadar artırılıyor. Temmuzdan bu yana yüzde 14 artan ÜFE’nin yılın son altı ayını en az yüzde 16 artışla tamamlaması bekleniyor. KDV oranının yüzde 2 artırılarak yüzde 20 yapılmasının akabinde 5 lira zamlanan sigaralar yılbaşından itibaren gelecek otomatik artışla birlikte en az 52 liraya satılmak zorunda.
3 BAŞKA VERGİ BULUNUYOR
Habertürk’ten Rahim AK’ın aktardığına nazaran, sigaradan 3 başka vergi var. Öncelikle kol başına şu anda 1,1114 lira (Paket başına 22,22 lira) olan minimum maktu vergi var. Bir de paket başına 1,1043 lira alınan maktu vergi var. Ayrıyeten yüzde 63’lik de göreli vergi fiyatı bulunuyor.
Temmuz ayından bu yana 6 aylık ÜFE’nin aralık ayında en az yüzde 16’yı bulması bekleniyor. Böylelikle paket başına taban maktu 25,78 liraya maktu vergi ise 1,28 liraya yükselecek. Yani bir paket sigaradan alınan ÖTV en az 27 lira 6 kuruş olacak. Lakin sigaranın vergisinde bir kural daha var bu sayının satış fiyatının yüzde 63’ünden daha az olmaması gerekiyor. Böylelikle sigaradan alınacak ÖTV 42,96 lira olacak. Bir de yüzde 20’ye yükselen KDV’yi dikkate almalıyız. Bu durumda ise 1 paket sigaranın en az 51,5 liraya satılması gerekiyor. Piyasada şu anda en ucuz sigara 45 liraya satılıyor. Tabi sigara maliyetlerini bu hesaba eklediğimizde fiyatın 60-65 lirayı aşması olağan üzere duruyor. Bu artış ise bilhassa düşük gelir kümesini kaçak alkol ve sigara tüketmeye itiyor.
70 MİLYAR LİRALIK VERGİ KAYBI
Geçtiğimiz haziran ayında tütün şirketleri ortak bir açıklama yaparak Türkiye’deki sigara pazarının yüzde 28’inin kaçak olduğunu açıklamıştı. Bu kaçak oranına nazaran devletin vergi kaybının ise 70 milyar liraya ulaştığı varsayım ediliyor.
Yine sigara üreticilerine nazaran, sigara fiyatlarındaki vergi ve maliyet kaynaklı yaşanan artışların bu kayıp kaçağı artırıcı bir tesire sahip. Sigaradaki vergi yükü yüzde 82.5 düzeyinde. Vergideki tüm değişiklikler, hem kayıp-kaçağa hem de tüketiciye direkt yansıyan bir tesire sahip. İşin bir de enflasyon tarafı var. Tütün eserlerinin enflasyona tesirinin yüzde 3.5 düzeyinde olduğu hesaplanıyor.
GELİR SEVİYESİ DÜŞÜK KESİTİ ÇOK ETKİLİYOR
Sigarada vergi oranının yüzde 82.5 olmasının yanı sıra vergi sistemi nedeniyle üreticiler 1 liralık bir maliyet artışını 7.5 liralık fiyat artışı ile telafi etmek zorunda. Başka kıymetli sorun ise üstte bahsettiğimiz ÖTV artışları ile vergi sayısının daima artması.
Sahte ve kaçak tütüne yönelenler genelde orta ve alt segment kullanıcılar. Hasebiyle fiyat maktu ve taban maktu ile arttığı vakit bu kesim etkileniyor. Yani maktu ve taban maktudaki artışın düşük fiyatlı eserler üzerindeki tesiri, kıymetli sigaralara nazaran daha fazla. Fiyat artışları ile nispeten fiyatı ucuz sigaralar çok fazla değerli olacağı için, bu artış aslında alım gücü düşük kesitin cebine dokunuyor. Vergi artışları nedeniyle artırılmak zorunda olan sigara fiyatlarının enflasyona tesiri de başka sorun.
patronlardunyasi.com
