Düşük talep ve maliyet baskısının çarkları yavaşlattığı endüstride, istihdam kaybı hızlandı. TC Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın iş gücü piyasası raporuna nazaran, üçüncü çeyrekte sanayi dalının istihdamı bir evvelki çeyreğe nazaran 226 bin kişi azaldı. Endüstrinin istihdamdaki hissesi ise son 12 çeyreğin en düşük düzeyine indi.
TC Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın (SBB) yılın üçüncü çeyreğine ait yayınladığı İş Gücü Piyasası’ndaki Gelişmelerin Makro Tahlili raporu, endüstrideki istihdam çıkışlarını net bir biçimde ortaya koydu. Buna nazaran, hizmetler, inşaat ve tarım dallarında istihdam artarken, bir tek endüstride düştü. Çeyreklik bazda dalların toplam net ek istihdama katkıları incelendiğinde, çeyreklik istihdam artışının 278 binini hizmetler, 42 binini inşaat, 30 binini ise tarım dalından gelirken, sanayi dalı istihdamı 226 bin kişi azalışla negatif katkı verdi. Yanı sıra toplam istihdam bir evvelki yılın birebir çeyreğine nazaran 883 bin kişi artarken, sanayi dalında 12 bin kişi azaldı. Endüstrinin toplam istihdamdaki hissesi ise son 12 çeyreğin en düşük düzeyi olarak ölçüldü.
Ekonomim’in TC Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (SBB) “İş Gücü Piyasası’ndaki Gelişmelerin Makro Tahlili, 2023 yılı 3. Çeyrek” raporu ile TÜİK’in istihdam bilgilerinden derlediği bilgilere nazaran, sanayi dalında yaşanan istihdam kayıpları bu yılın üçüncü çeyreğinde hızlandı. Datalara nazaran, İşsizlik oranı 2023 yılı üçüncü çeyreğinde yüzde 9,3 seviyesinde gerçekleşirken, birebir devirde işgücüne iştirak oranı geçen yılki yüzde 53,5 düzeyinde hudutlu bir düzgünleşme ile yüzde 53,9’a çıktı. Tıpkı periyotta istihdam oranı ise misal bir sonlu güzelleşme ile geçen yılın üçüncü çeyreğindeki yüzde 48,1 düzeyinden yüzde 48,9 düzeyine çıktı.
ÜRETİM-İSTİHDAM MAKASI AÇILDI
Sanayi üretim endeksi ise 2023 yılı Ekim ayında arındırılmamış seride yüzde 3,8 oranında artış gösterirken, mevsim tesirlerinden arındırılmış sanayi üretim endeksinin bir evvelki aya nazaran yüzde 0,4 oranında azaldığı görülüyor. Rapora nazaran, 2023 yılının üçüncü çeyreğinde toplam istihdam bir evvelki yılın tıpkı çeyreğine nazaran 883 bin kişi artarak 32 milyon 43 bin bireye çıkmış durumda. Yanı sıra bir yıllık süreçte istihdam hizmetler bölümünde 802 bin kişi, inşaat kesiminde de 181 bin kişi artarken, sanayi kesiminde 12 bin kişi, tarım dalında de 89 bin kişi azalıyor. Üretim ve istihdam oranları karşılaştırıldığında, 2023’ün ikinci çeyreğinden itibaren sanayi üretimi hudutlu da olsa artış kaydederken, sanayi istihdamının düşüş göstermesi dikkat çekiyor.
SANAYİNİN İSTİHDAMA KATKISI DÜŞÜYOR
Çeyrekler bazında incelendiğinde, 2023 yılı üçüncü çeyreğinde mevsim tesirinden arındırılmış istihdam bir evvelki çeyreğe nazaran 124 bin kişi artıyor. Raporda, istihdam değişimlerinin alt kırılımları ikinci çeyrekle kıyaslandığında, tarım, ormancılık ve balıkçılık faaliyetlerinde 106 bin kişilik, inşaat faaliyetlerinde 60 bin kişilik, insan sıhhati ve toplumsal hizmet faaliyetlerinde da 52 bin kişilik istihdam artışı görülürken, toptan ve perakende ticaret faaliyetlerinde 129 bin kişilik, imalat faaliyetlerinde ise 57 bin kişilik istihdam azalışı göze çarpıyor.
2023 yılı üçüncü çeyreği prestijiyle mevsim tesirlerinden arındırılmış olarak tarım, sanayi ve hizmetler (inşaat dâhil) bölümlerinin toplam istihdam içindeki hisselerinde da sanayi aleyhinde bir gelişme kelam konusu. Mevsim tesirinden arındırılmış datalara nazaran, endüstrinin istihdamdaki hissesi 2023’ün 3’üncü çeyreğinde yüzde 20,8’e inerek pandemi yılı olan 2020’nin 4’üncü çeyreğinden bu yana yani son 12 çeyreğin en düşük düzeyine indi. Bu periyotta tarım dalının istihdamdaki hissesi yüzde 14,8 olurken, hizmetlerin istihdamdaki hissesi yüzde 64,4’e ulaştı. Burada tarım kesimine de bir parantez açmak gerekiyor. Çünkü 2005’in birinci çeyreğinde istihdamdaki hissesi yüzde 26,4 olarak ölçülen tarım bölümünün katkısı, 2016’dan itibaren yüzde 20’nin altında seyrediyor. Kelam konusu hisse datanın en taban düzeyi olan ikinci çeyrekteki yüzde 14,7’den sonra üçüncü çeyrekte hudutlu güzelleşme ile yüzde 14,8 olarak ölçüldü.
TARIMIN HİSSESİ DA TABANI GÖRDÜ
Yılın üçüncü çeyreğinde toplam istihdam 31 milyon 724 bin kişi olurken, sanayi kesimi istihdamı 6 milyon 602 bin kişi olarak hesaplandı. Bu devirde tarım istihdamı 4 milyon 682 bin kişi, hizmetler istihdamı 18 milyon 413 bin, inşaat istihdamı ise 2 milyon 27 bin kişi olarak gerçekleşti. Rapora nazaran, üçüncü çeyrekte sanayi hariç bütün dallarda istihdam artışı oldu. Çeyreklik bazda kesimlerin toplam net ek istihdama katkıları incelendiğinde, çeyreklik istihdam artışının 278 binini hizmetler, 42 binini inşaat, 30 binini ise tarım kesimi oluştururken, sanayi bölümü istihdamı 226 bin kişi azalışla negatif katkı verdi.
EYT, İŞGÜCÜNE İŞTİRAKİ DÜŞÜRDÜ
2023 yılı üçüncü çeyreğinde mevsim tesirinden arındırılmış olarak işgücüne iştirak oranı bir evvelki çeyreğe nazaran 0,1 puan gerileyerek yüzde 53,4 oldu. Raporda, işgücüne iştirak oranındaki hudutlu gerilemeye ait olarak, ‘emeklilik ile ilgili yapılan düzenlemelerin süreksiz tesiri olduğu’ değerlendirmesine yer verildi. İşgücüne iştirak oranı, bayanlarda değişmeyerek yüzde 35,9; erkeklerde ise 0,3 puan azalarak yüzde 71,2 seviyesinde gerçekleşti
ÜNİVERSİTE MEZUNU İŞTİRAK ORANI %29,6
Aynı rapor, işgücü piyasası temel göstergelerine eğitimin alt kırılımları ile bakıyor. Buna nazaran, 2023 yılı üçüncü çeyrekte; toplam işgücü içinde yüzde 43,4 ile en yüksek hisseye sahip olan lise altı eğitimlilerin işsizlik oranının yüzde 7,3 olduğu görülüyor. Yükseköğretim mezunlarının toplam işgücündeki hissesi ise yüzde 29,6 olurken, bu düzeyde işsizlik oranı geçen yılın tıpkı çeyreğine nazaran 1,4 puan düşerek yüzde 10,7’ye geriliyor.
SANAYİ BÖLÜMÜNDE VERİMLİLİK DÜŞÜŞTE
Sanayi bölümü verimliliğinde 2020 yılı ikinci yarısından itibaren görülen güçlü artış 2021 yılı üçüncü çeyreği prestijiyle düşüşe geçtiği, son çeyrekteki sonlu güzelleşmeye karşın düşük seyrettiği görülüyor. Raporda, bu hususa ait olarak, “Güçlü artış eğiliminin 2021 yılı üçüncü çeyreğinden itibaren, salgın sonrası toparlanma periyodunda istihdam artışlarının katma paha artışından daha güçlü seyretmesiyle kesintiye uğradığı görülmekte” değerlendirmesine yer veriliyor.
patronlardunyasi.com
