Tan, “Bankacılık Söyleşileri” kapsamında AA’ya yaptığı açıklamada, salgın periyodu sonrası global iktisatta para siyaseti başta olmak üzere iktisat siyasetlerini belirleyen ana faktörün enflasyondaki görünüm olduğunu, global çapta artan enflasyona karşılık olarak gelişmiş ülke merkez bankaları da dahil olmak üzere birçok merkez bankasının faiz artırımı sürecine girdiğini, ardından artan fonlama maliyetlerinin de beraberinde talebi baskılayıp enflasyondaki görünümü güzelleştirirken, global iktisatta resesyon riski yarattığını söyledi.
Dikkat cazibeli başka bir mevzunun artan jeopolitik riskler olduğunu, bu sebeple güç ve emtia fiyatlarında artış görüldüğünü ve hala birçok risk bulunduğunu aktaran Tan, “Bugüne ve yarına dair duruma bakarsak enflasyon beklentilerinin güzelleştiğini ve faiz artırım süreçlerinin büyük oranda tamamlandığını görüyoruz.” dedi. Gelecek yıl için global iktisatta büyümenin yavaşlamasının beklendiğini, bu sebeple global büyümenin 2024’te yüzde 2-3 aralığında gerçekleşebileceğini varsayım ettiklerini belirten Tan, “Merkez bankaları, enflasyon görünümündeki güzelleşmeden emin olduklarında bilhassa yılın ikinci yarısında faiz indirimi sürecini de başlatabilirler. Jeopolitik risklerin azaldığı ve emtia fiyatlarında istikrarın sağlandığı bir ortamda resesyon ihtimali çeyreksel bazda ortaya çıksa da global iktisadın yıllık bazda büyümesini bekliyoruz. Uygunlaşan şartlarla global risk iştahı da toparlanacaktır. Bu sayede asıl olağanlaşmayı ve büyüme trendinde artışı 2025 yılında görebileceğiz.” diye konuştu
“ŞU AN DAHA ÖNGÖRÜLEBİLİR BİR EKONOMİK GÖRÜNÜM VAR”
Ömür Tan, 2023’ün Türkiye açısından çok hareketli bir yıl olduğunu tabir ederek, şunları kaydetti:
“Yılın başında sarsıntı felaketini yaşadık, akabinde uzun soluklu bir seçim süreci yaşadık. Seçimlerden sonra da iktisat idaresindeki değişim yıla en çok damga vuran gelişmeler oldu. Yeni iktisat idaresi işbaşı yaptığında en dikkat cazibeli mevzular enflasyon ve cari açıktı. Ekonomik görünüm çerçevesinde süratle aksiyon alındı, faiz artırımı sürecine girdik, makro ihtiyati önlemler açıklandı ve sadeleşme adımları atıldı. Şu an daha öngörülebilir bir ekonomik görünüm var. Bunu ekonomik göstergelerde ve beklentilerde de görebiliyoruz. Orta ve uzun vadede ise atılan adımların daha fazla karşılığı olacağına ve bu adımların sürdürülmesi gerektiğine inanıyorum. Önümüzdeki yılda şu an atılan ve atılmaya devam edilen adımların sonuçlarını daha net bir biçimde göreceğiz.
Gelecek sene için beklentilerimiz atılan sıkılaştırıcı adımlarla birlikte iç talebin azalmasıyla enflasyonda kalıcı düşüş safhasına geçilmesi, ülke içerisinde TL cinsinden araçların yatırım aracı olarak görülmesiyle dolarizasyonun azalması, verimli ekonomik büyüme ve ihracatın da çok teşviki ile cari açığın azalması olacak. 2024 yılında güzelleşen ekonomik göstergelerle birlikte iktisada inancın artacağını ve global şartların durumuna bağlı olarak sermaye akımlarının başladığını görebiliriz.”
“GELİR TABLOSU AÇISINDAN OLUMSUZ TESİRE SEBEP OLSA DA ATILAN ADIMLARI ORTA VE UZUN VADEDE OLUMLU BULUYORUZ”
QNB Finansbank Genel Müdürü Tan, bankacılık kesimi açısından 2022 yılına damgasını vuran mevzunun regülasyonlar olduğuna işaret ederek, bu çerçevede geçen yılın dalda maksatlar üzerine kurulan stratejilerle geçtiğini, bu yıl ise yeni iktisat idaresi tarafından faizlerin kademeli olarak artırıldığını ve regülasyonların sadeleştirildiğini anlattı.
Tan, “Kısa vadede sıkılaştırma adımları fonlama maliyetlerinin artması sebebiyle bankaların gelir tablosu açısından olumsuz tesire sebep olsa da atılan adımları orta ve uzun vadede olumlu buluyoruz. Sıkılaştırma adımları, hem banka bilançolarını daha istikrarlı hale getiriyor hem de daha öngörülebilir bir ortam yaratıyor. Örneğin, aylık büyüme sonları ile birlikte kredi talebinin ve iç talebin görece yavaşlatılması hedefleniyor. Öbür taraftan, artan fonlama maliyetleri hudutlu da olsa sıkıntılı kredi oranının artmasına sebep olabilir. Lakin şu an bankacılık bölümünde rekor düzeyde düşük sıkıntılı kredi oranı olduğu için bunun da bir olağanlaşma olacağını düşünebiliriz. Bu adımların enflasyon beklentileri büsbütün iyileşene ve TCMB başta olmak üzere iktisat idaresinin orta vadeli maksatlarına ulaşana kadar sürdürülebileceğini düşünüyorum.” biçiminde konuştu. Türk bankacılık kesimi açısından beklentilerden farklılaşan bir yıl geçirdiklerini tabir eden Tan, kademeli sıkılaştırıcı para siyasetine geçilmesinin istikrarları ve beklentileri değiştirdiğini, kesim açısından karlılık artıp bilançolar büyüse de regülasyonlar sebebiyle gelen maksatların zorlayıcı olduğunu söyledi.
BDDK datalarına nazaran, Ocak-Ekim 2023’te toplam etkinlerin yüzde 52, canlı kredilerin yüzde 46, müşteri mevduatlarının ise yüzde 57 büyüdüğünü, karlılık yıllık bazda yüzde 45 artışla 486 milyar liraya ulaşırken ortalama öz kaynak karlılığının yüzde 34,2 olduğunu aktaran Tan, “QNB Finansbank olarak biz de canlı kredisi büyümesi ve karlılık göstergelerinde hem bölümden hem de özel bankalardan olumlu ayrıştık.” dedi.
“GELİR TARAFINDA KISA VADEDE BİR DARALMA GÖRMEMİZ MÜMKÜNLÜK DAHİLİNDE”
Ömür Tan, dalda en çok dikkat çeken olumlu gelişmelerin faiz artışı sürecine geçilmesiyle orta ve uzun vadeli öngörülebilirliğin artması ve etkin kalitesinin yeterli gitmeye devam etmesi olduğunu vurgulayarak, kesimde sermaye yeterlilik oranlarının güçlü oluşu ve bilançoların yapısının sağlam olmasının da mümkün risklere karşı müdafaa sağladığını kaydetti.
Tan, “Sektörde zorluk açısından ise faiz artışı sürecine kadar liralaşma amaçlarının gerçekleştirilmesi güçlü bir amaçtı. Şu an 1 yıllık vadede bankalar, enflasyon beklentilerine nazaran gerçek olarak olumlu getiri sağlayabiliyor. Bu sebeple standart TL mevduat daha çok tercih edilen bir eser oldu. Ayrıyeten, halihazırda sterilizasyon gayesiyle KKM hesaplarına yönelik olarak uygulanan zarurî karşılıklara nema verilmemesi de yüksek dengeli bakiyeler üzerinden faiz gelirinden yoksun kalınmasına ve net faiz marjlarının gerilemesine sebep oluyor. Bu sebeple de gelir tarafında kısa vadede bir daralma görmemiz mümkünlük dahilinde.” diye konuştu.
“KREDİ BÜYÜMESİNİN YAVAŞLAMASI, BATIK KREDİ ORANININ ARTMASI ÜZERE RİSKLER DE VAR”
Bankacılık kesimine yönelik 2024 beklentilerini de paylaşan Tan, şöyle devam etti:
“2024 yılında Türk bankacılık bölümünde, halihazırdaki para siyasetinin uygulandığı ve alınan aksiyonlar devam ettiği sürece enflasyon beklentileri paralelinde bir oranda kredi büyümesi görebiliriz. Gelecek yıl da kredi talebi, proje finansman ve ithalatçı firma talepleri haricinde TL cinsinden olacaktır. Enflasyon beklentilerine de uygun olarak gelecek sene kredi büyümesinin yüzde 35-40 ortasında gerçekleşebileceğini kestirim edebiliriz. Mevduat tarafında da artan faizlerle birlikte TL mevduata talep daha fazla. Önümüzdeki yılda da bu trendin devam edeceğini ve iktisat idaresinin maksadı dahilinde liralaşma stratejisinin karşılığının daha fazla alınabileceğini düşünüyorum. Burada değerli olan koşul ise mevcut para siyasetinin devam etmesi olacak. Bu çerçevede yabancı para (YP) cinsinden mevduat büyümesinin yatay kalabileceğini, TL cinsinden mevduatların ise yüzde 40 civarında büyüyeceğini öngörebiliriz.
Karlılık açısından bakarsak mevcut şartlarda faiz marjında daralma ve kısa vadede negatife dönme riski var. Nominal olarak yıllık bazda bölümde karlılığın arttığını görebiliriz lakin önümüzdeki yılda da bölümün ortalama öz kaynak karlılığı oranı, enflasyon oranının altında kalacaktır. Bu şartlar altında son birkaç yıldaki yurt içi ve yurt dışı piyasa kuralları çerçevesinde daha olumlu bir yıl yaşamamız mümkün fakat bankalar açısından artan borçlanma maliyetleri ile birlikte kredi büyümesinin yavaşlaması, batık kredi oranının artması üzere riskler de var. Şube tarafında ise artan dijital teknolojilerle birlikte yaşanan dönüşüm paralelinde şube ağının yatay kalıp hudutlu bir halde azalabileceğini iddia edebiliriz.”
“KKM’DEKİ ERİME DEVAM EDECEK”
QNB Finansbank Genel Müdürü Tan, iktisat idaresinin gayeleri ve uzun vadede Türk bankacılık sisteminin daha sağlıklı hale gelip mümkün döviz bazlı riskleri bertaraf edebilmek ismine KKM hesaplarının standart TL mevduata dönüştürülmesinin değerli bir gündem unsuru olduğunu vurguladı.
BDDK tarafından açıklanan haftalık bilgilere nazaran, ağustostan kasım sonuna kadar 15 haftadır KKM hesaplarında tertipli olarak azalış gördüklerini tabir eden Tan, toplam azalış fiyatının 700 milyar liraya yaklaştığını, bunun da toplam KKM bakiyesinin azami düzeyi olan 3,4 trilyon liradan yüzde 20 azalışla 2,7 trilyon liraya düşmesi manasına geldiğini, KKM hesaplarının hem TL hem de toplam mevduat içerisindeki hissesinin da süratle azaldığını söyledi. Tan, “Müşteriler de artan TL mevduat faizine paralel olarak vade dönüşlerinde standart TL mevduatı daha çok tercih ediyorlar. Ayrıyeten, regülasyonlar da KKM hesaplarının standart TL mevduata dönüştürülmesi açısından bankaları teşvik ediyor. KKM mevduatlarının en az 3 aylık olarak bağlanıyor olması atılan adımların tesirinin biraz da olsa gecikmeli görülmesine sebep oluyor. Önümüzdeki sene içerisinde mevcut para siyasetinin devam edip TL’ye olan inancın daha da artmasıyla KKM’deki erimenin devam edeceğini söyleyebiliriz. KKM’nin tam olarak ne vakit sona ereceğini söylemek mümkün olmasa da 2024 sonuna geldiğimizde KKM’nin devam etse bile toplam mevduatlar içerisinde dikkate paha bir oranda olmayacağını düşünebiliriz.” formunda konuştu.
“1 YILLIK VADEDE TL MEVDUAT İÇİN OLUMLU BİR GERÇEK FAİZİN OLUŞMASI MUHTEMEL”
Ömür Tan, mevduat faizlerindeki artışın siyaset faizindeki artışın paralelinde devam ettiğini, bilhassa haziran ayı prestijiyle TL mevduat faizlerinin arttığını gördüklerini ve şu anda 1-3 ay ortası vadelerde mevduat faizlerinin yüzde 50 düzeyine yaklaşmış durumda olduğunu anlattı.
Tan, “Aslında iktisatta istenilen şey, liralaşma gayeleri çerçevesinde standart TL mevduatın cazip hale gelmesi. Mevcut enflasyon oranı dikkate alındığında kısa bir mühletten beri 1 yıllık vadede TL mevduat için olumlu bir gerçek faizin oluşması olası. TL’ye inancın artması ve TL varlıkların daha cazip hale gelmesi için paranın en azından enflasyon karşısında ezilmemesi gerekiyordu. Bu sebeple görülen artışı olağan karşılıyorum. Bu artış da bir noktada dengelenecektir. Önümüzdeki süreçte TCMB’den ek faiz artışları gelirse mevduat faizlerinde üst istikametli bir hareket görebiliriz. Lakin halihazırdaki faiz düzeyi korunursa TL mevduat faizlerinin en yüksek düzeye yaklaştığını söyleyebiliriz. Artan faizler ile standart TL mevduat talebi arttı ve müşterilerimiz de TL mevduatı tercih ediyorlar. Bizim de banka olarak TL mevduat hissemiz artmaya devam ediyor.” tabirlerini kullandı.
“(KREDİLERDE) BÜYÜMENİN TEKRAR HIZLANDIĞINI GÖRÜYORUZ”
QNB Finansbank Genel Müdürü Tan, kredi pazarında yılın üçüncü çeyreğinde büyümenin yavaşladığı bir devir yaşadıklarını, halihazırda büyümenin tekrar hızlandığını gördüklerini belirterek, şunları kaydetti:
“Özellikle özel bankaların son birkaç ayda daha etkin olduğunu söylemek mümkün. Kredi büyümesinde bu yıl için kredi kartları yüklü olmak üzere perakende kredilerde besbelli bir büyüme görüyoruz. TL hükmî kredilerde ise daha ölçülü bir büyüme var. Kredi pazarındaki büyüme, yasal düzenlemeler ve büyüme hudutları dahilinde müşteri taleplerine nazaran devam ediyor. 1 Aralık prestijiyle BDDK tarafından yayınlanan datalara nazaran, yılın başından bu yana bankacılık bölümündeki toplam nakdi krediler yüzde 49, tüketici kredileri yüzde 36, ferdî kredi kartları yüzde 142, hükmî krediler ise yüzde 45 büyüdü. Kredi faizleri ise perakende kredilerde yüzde 60, hukukî kredilerde ise yüzde 50 civarında seyrediyor. Halihazırdaki siyaset faizi ve mevduat faizi düzeyi dikkate alındığında kredi faizlerinin olması gereken yerde olduğunu söyleyebiliriz. Mevcut enflasyon oranına nazaran bakarsak da TL hükmî kredilerde negatif bir faiz marjı oluştuğu da görünüyor.
Son birkaç ayda ticari kredilerde bir ölçü hızlanma olduğunu söylemek mümkün. 1 Aralık prestijiyle mevsimsellik ve kur tesirinden arındırılmış olarak bakılırsa 13 haftalık yıllıklandırılmış büyüme, ticari kredilerde yüzde 20’nin üzerine çıktı. Ağustos ayında ticari kredilerdeki büyüme neredeyse büsbütün durmuştu. Lakin şu an ticari kredilerde aylık büyüme hudutları çerçevesinde büyümenin sürdüğünü söylemek mümkün. Siyaset faizinin artıp faiz üst hudutlarının bankalar açısından manalı bir hale gelmesiyle birlikte bankaların da kredi verme iştahının arttığını görüyoruz.”
Bankacılığın, dijital teknolojilerden ve yeniliklerden en çok etkilenen bölümlerden bir tanesi olduğunu vurgulayan Tan, bankaların dijital yatırımlara ve yeniliklere en çok yatırım yapan firmalardan olduğunu söyledi. Tan, “Bankacılıkta son 10 yılda o kadar süratli bir dönüşüm var ki 10 sene evvel yenilik olarak konuştuğumuz şeyler bugün daima olarak kullandığımız, hatta eskimeye başlayan teknolojiler. Bugün yapay zeka ve robotik sanayiler, bankaların gündeminde var. Türk bankacılık sistemi, bu üzere yenilikleri en yakından takip eden kesimlerden bir tanesi. Bugün zati farklı bankacılık alanlarında, farklı düzeylerde bu teknolojiler kullanılıyor ya da üzerine ağır bir çalışma yürütülüyor. Bu sebeple bankacılıkta yakın gelecekte yapay zekanın ve robotik teknolojilerin kullanım yükü artacaktır. Bankacılık çok süratli dönüşüp değiştiği için birkaç yıl sonra nasıl bir bankacılık göreceğiz, bunu söylemek şimdiden pek mümkün değil lakin bugünün bankacılığından ziyadesiyle farklı olacağını söyleyebiliriz.” diye konuştu.
“SEKTÖRDEKİ KREDİ BÜYÜMESİNİN ÜZERİNDE KALARAK PAZAR HİSSESİ KAZANMAYA DEVAM EDECEĞİZ”
Ömür Tan, QNB Finansbank olarak 2023’te de başarılı performanslarıyla karlı ve sürdürülebilir büyümelerini devam ettirdiklerini, 3. çeyrek sonu prestijiyle toplam etkinlerinin yılın başına nazaran yüzde 43 artışla 862 milyar liraya, net kredilerinin yüzde 46 artışla 502 milyar liraya, müşteri mevduatlarının da yüzde 41 artışla 542 milyar liraya ulaştığını bildirdi.
Tan, şöyle devam etti:
“İlk 9 ayda net karımız 24,6 milyar lira olurken, ortalama öz kaynak karlılığımız yüzde 61’in üzerinde gerçekleşti. Karlı büyümemizi müşteri tabanımızı kuvvetli bir biçimde büyüterek destekledik ve risklerimizi de hakikat yönettik. Batık kredi oranımız yüzde 1,6 düzeyine düşerek özel bankaların ortalamasının altında gerçekleşti. Banka olarak regülasyonlar çerçevesinde gelen gayeleri de süratle tutturduk ve rekabete nazaran regülasyona alışılmış daha az menkul değer tesis ettik. Banka olarak başarılı performansımızın yanı sıra müşteri memnuniyetini güzelleştirmek için aksiyonlar almaya devam ediyoruz. Ayrıyeten, geleceğimizin teminatı çocukları merkez alarak devam ettiğimiz kurumsal toplumsal sorumluluk ve sürdürülebilirlik faaliyetlerimize de sürat kesmeden devam ettik ve sorumlu bankacılık çerçevesinde çok değerli projelere imza attık.
QNB Finansbank olarak, ivmeli büyümemiz ile birlikte pazar hissesi kazanarak büyümeye devam ediyoruz. Önümüzdeki yıl da birebir halde büyümeye devam etmeyi hedefliyoruz. Banka olarak, stratejik olarak gördüğümüz kalemler yüklü olarak daldaki kredi büyümesinin üzerinde kalarak pazar hissesi kazanmaya devam edeceğiz.”
Türkiye iktisadı açısından bankacılık bölümünü etkileyen ve değişmeye müsait çok fazla dinamik olduğu için büyüme oranlarının değişken olabildiğini aktaran Tan, banka olarak, 68 vilayette bulunan 436 şubeleri ile hizmet verdiklerini kaydetti. Bugün bankacılık süreçlerinin büyük bir çoğunluğunun dijital kanallar üzerinden yapılması ve bankacılığın geleceği düşünüldüğü vakit şube ağının daha verimli yönetilmesinin ön plana çıktığını belirten Tan, “Bankacılık dalında şube adedinin de yatay kalma yahut azalma trendinde olduğu düşünüldüğünde şube ağında önümüzdeki sene yatay bir duruş gerçekleşecektir. İstihdam açısından da iştiraklerimizle birlikte 13 bini aşkın çalışanımız var. Banka tarafında da gereksinimler doğrultusunda istihdama katkı sağlamaya devam ediyoruz.” dedi.
patronlardunyasi.com
