Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın haberine nazaran bankacılık bölümünde yılın son ayıyla birlikte amaçların gerçekleştirilmesi, bilançoların daha güzel görünmesi için en çok efor gösterilen günlere girildi. Bankaların kendi amaçlarının yanı sıra Merkez Bankası’nın getirdiği Kur Muhafazalı Mevduat’tan standart TL mevduata dönüşüm gayeleri de bulunuyor.
MEVDUAT FAİZLERİ EN YÜKSEK SEVİYELERDE
Hem bilanço makyajlama hem de amaçlar için standart TL mevduat faizleri son periyotların en yüksek düzeylerine çıktı. Düşük ölçülere yani 10-20 bin liralara bile bankalarda şu an standart TL mevduat faizi yüzde 42,5’in altına inmiyor, 100 milyon lira aşıldığında ise yüzde 50-55 TL mevduat faizleriyle karşılaşmak sürpriz değil.
20 BİN TL’Sİ OLANA BİLE BU FAİZ VERİLİYOR
Bankacılık dalının faiz artırım süreci yeni Merkez Bankası idaresinin nakdî sıkılaştırma ile sadeleşme ve olağanlaşma siyasetleriyle da yakından ilgili. Merkez Bankası Kur Muhafazalı Mevduat’tan çıkış standart TL mevduata geçiş maksatları doğrultusunda kararlar alırken bunlar da TL mevduat faizlerine üst istikametli katkı yapıyor. Bankacılık kesimi kaynaklarından alınan bilgiye nazaran bilhassa bu hafta standart TL mevduat faizlerinde süratli bir yükseliş yaşandı. En çok tercih edilen 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizinin yanı sıra 32 gün, 46 gün vadeli TL mevduat faizleri de yüzde 40’ın üzerine çıktı. Kısa vadelerde kesimde neredeyse yüzde 40,5’in altına TL mevduat faizi kalmadı ve bu faiz oranı 10-20 bin liralık görece düşük sayılabilecek tasarruf ölçülerine bile uygulanıyor.
Standart TL mevduattaki ölçü büyüdükçe 3 ay ve daha düşük vadelerdeki TL mevduat faizleri de yükseliyor. Bankacılık dalı kaynaklarından alınan bilgiye nazaran, 32 gün vadede en düşük ölçülere yüzde 40,5 faiz önerilirken tasarruf ölçüsü 100 bin lirayı aştığında bu oran yüzde 42’nin üzerine geliyor milyonlar kelam konusu olduğunda ise 32 gün vadeli mevduatta faiz oranı yüzde 45’e kadar çıkıyor. Birebir oranlar 46 gün vadeli standart TL mevduat faizleri için de geçerli.
KKM FAİZ ORANLARI YÜZDE 5’E İNDİ
3 aya kadar vadeli standart TL mevduatta ise en düşük faiz oranı yüzde 42,5 düzeylerinde. Bu oran da tasarruf ölçüsü arttıkça yükseliyor ve kamu dahil tüm bankacılık bölümünde 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizi oranları yüzde 47-55 ortasında değişiyor.
Standart TL mevduat faizleri bu türlü süratli yükselirken daha geçen hafta yüzde 12’ye gerileyen TL kaynaklı kur muhafazalı mevduat faizi ise yüzde 5’e kadar geriledi. KKM’de 3 aydan daha uzun vadelerde ise faiz oranı yüzde 28’e yükseliyor. Öte yandan Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) datalarına nazaran Kur Muhafazalı Mevduatta çözülme devam ediyor. BDDK bilgilerine nazaran 1 Aralık haftası itibariyle 24.33 milyar lira gerileyen KKM 2 trilyon 714 milyar 342,7 milyon liraya indi. Dolar cinsi KKM büyüklüğü ise 94.47 milyar dolara düştü. Her ne kadar son iki haftada KKM’deki çözülme sürat kesse de Merkez Bankası’nın dönüşüm hedefl erini devreye aldığı 18 Ağustos haftasından bu yana çözülme 693 milyar 605,8 milyon lira oldu.
KKM’de gerileme sürerken hem bankacılık bölümünün faiz yarışı hem Merkez Bankası’nın siyasetleriyle standart TL mevduatta artış gözleniyor. BDDK bilgilerine nazaran 1 Aralık haftası itibariyle standart TL mevduatın büyüklüğü 5 trilyon 620 milyar 589 milyon liraya yükseldi. Bu büyüklükle bankacılık dalındaki 14 trilyon 146 milyar 794,6 milyon liralık toplam mevduat içinde standart TL mevduatın hissesi yüzde 39,73’e çıktı. KKM’nin toplam mevduat içindeki oranı yüzde 19,18’e düşerken, döviz mevduatın oranı da yüzde 41,08’e geriledi. Böylelikle yılbaşına nazaran standart TL mevduatın hissesi 2 puan artarken döviz mevduatın hissesi 6 puana yakın geriledi, KKM hissesi ise 3.7 puan arttı. Fakat KKM’nin hissesi 20 Nisan haftasına nazaran en düşük düzeye indi. KKM’nin toplam mevduat içindeki oranı 20 Nisan haftasındaki düzeye gerilemiş oldu.
Sektörün kredi hacmi 11 trilyon 314 milyar 278 milyon lira
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) haftalık datalarına nazaran göre, bölümün kredi hacmi 1 aralık prestijiyle 85 milyar 876 milyon lira arttı. Kelam konusu periyotta toplam kredi hacmi 11 trilyon 228 milyar 402 milyon liradan 11 trilyon 314 milyar 278 milyon liraya yükseldi. Bankacılık kesiminde toplam mevduat ise bankalar ortası dahil geçen hafta 17 milyar 157 milyon lira azaldı. Kelam konusu haftada yüzde 0,1 gerileyen bankacılık bölümünün toplam mevduatı 14 trilyon 146 milyar 795 milyon lira oldu. Datalara nazaran, tüketici kredilerinin fiyatı, 1 Aralık prestijiyle 7 milyar 310 milyon lira artışla 1 trilyon 477 milyar 398 milyon liraya yükseldi. Kelam konusu kredilerin 440 milyar 374 milyon lirası konut, 91 milyar 65 milyon lirası taşıt ve 945 milyar 959 milyon lirası gereksinim kredilerinden oluştu. Bu devirde taksitli ticari kredilerin fiyatı 8 milyar 797 milyon lira artarak 1 trilyon 333 milyar 371 milyon liraya çıktı. Bankaların kişisel kredi kartı alacakları ise yüzde 3,4 artışla 1 trilyon 79 milyar 76 milyon liraya yükseldi. Ferdi kredi kartı alacaklarının 467 milyar 532 milyon lirasını taksitli, 611 milyar 544 milyon lirasını taksitsiz borçlar oluşturdu.
