Türkiye’de siyaset de iktisat de 31 Mart 2024 tarihinde yapılacak mahallî seçimlere odaklandı. İktidar, başta İstanbul ve Ankara olmak üzere büyükşehirleri bir kere daha kaybetmek istemiyor. Bu nedenle seçime kadar olan periyotta vatandaşı “hoş tutacak” adımlara öncelik verilecek.
İktidarın, seçim arifesinde en değerli avantajı maaş ve fiyat artışları olacak. Yeni yılda SSK, BAĞ-KUR emeklileri ile memur ve memur emekli maaşlarına, minimum fiyata artırım yapılacak. Bu artış, yüksek enflasyon altında ezilen milyonların kısa mühlet için de olsa (seçime kadar olan sürede) görece rahatlamasını sağlayacak.
Bekletilen yüksek oranlı artırımlar ve daraltıcı maliye siyasetleri (vergi artışları ve yeni vergiler), seçim sonrasında süratle yaşama geçirilecek. 14-28 Mayıs seçimlerinin akabinde yaz aylarında yaşanan vergi ve artırım dalgasını lütfen unutmayalım. Tecrübe, en kesin bilgidir.
Yerel seçimlerde nasıl bir tablo ortaya çıkar? Bunu şu basamakta kestirmek zor…
Ancak, seçimlerin tamamlanması yeni bir süreci daha gündeme getirecek: Özelleştirmeler…
Türkiye’de, 2024 yılının ikinci yarısından itibaren özelleştirilecek kamu varlıkları konuşulmaya başlanacak.
DEV BARAJLAR ÖZELLEŞECEK Mİ?
Enerji KİT’leri ortasında yer alan Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ), devletin sahip olduğu santralları işletiyor.
Bu santrallar ortasında Atatürk, Keban, Karakaya ve Birecik üzere elektrik üretiminin ve güç arz güvenliğinin “bel kemiği”ni oluşturan büyük hidroelektrik santrallar (HES) da bulunuyor.
Enerji idaresi, gerek HES’ler gerekse de doğal gaz ve kömürle çalışan santrallarla ilgili ses getirecek bir özelleştirme çalışması yaptı.
Buna nazaran HES’ler, üç renk altında toplandı. Kırmızı, mavi ve yeşil…
Kırmızı kategorisinde, muhakkak özelleştirilmemesi öngörülen HES’ler yer aldı. Bunlar ortasında Atatürk, Keban, Karakaya üzere HES’ler bulunuyor. Sonu aşan sular ve buna ait siyasetler da dikkate alındı.
Yeşil kategorisinde, çabucak özelleştirilebilecek küçük birtakım HES’lere yer verildi.
Peki, mavi kategorisinde hangi HES’ler var? Orta ölçekli ya da büyüklükteki kimi barajlar… Hükümete, bu kategoride bulunan HES’ler sunulacak. Hükümet, bu mevzuda tercihte bulunacak.
Hemen anımsatalım… EÜAŞ’ın denetiminde hala irili ufaklı 44 HES var.
Çalışma kapsamında birtakım doğal gaz santralları da bulunuyor. Özel bölümün, 1990’lı yıllarda yap-işlet-devret (YİD) usulüyle yaptığı ve işletme mühletinin sonunda devletin devraldı aldığı santrallar… Örneğin Esenyurt gibi…
Peki, özelleştirilmesi düşünülen bu santralları Araplar mı alacak? Devlet seviyesinde Arap yatırımcılarla güç yatırımları için aylardır kimi görüşmeler yapılıyor. Şu ana dek bu görüşmelerden olumlu bir sonuç alınamadı. Kimi Arap yatırımcılar, yenilenebilir kaynaklardan (güneş ve rüzgâr gibi) elektrik üretimiyle yakından ilgileniyor.
Bu ilgi, özelleştirilmesi düşünülen santrallara yönelir mi? Bu süreç, yatırım ve getiri bağıyla biçimlenecek. Yüksek getiri ve kimi avantajlar, yatırım iştahını artırabilir.
Özelleştirmenin üç rengi: Kırmızı, mavi ve yeşil…
