Yaklaşık 7 milyondan fazla insanı ve dolaylı olarak tüm çalışma hayatını etkileyen 2024 taban fiyatını belirlemek üzere Taban Fiyat Tespit Komitesi, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Prof.Dr. Vedat Işıkhan Başkanlığında birinci toplantısını gerçekleştirdi. Yaklaşık 1 saat süren toplantıda ikinci toplantının tarihi ve yol haritası belirlendi. İkinci toplantı ise 18 Aralık’ta saat 13.30’da gerçekleştirilecek.
Bakan Işıkhan toplantının açılışında yaptığı konuşmada taban fiyatın bir toplumsal siyaset aracı olduğunu belirtirken, bunun fiyatların en alt sonu olduğunu söyledi. Bakan Işıkhan, hem ekonomiyi büyütecek, hem patronu hem de emekçiyi koruyacak bir taban fiyat belirlemek istediklerini bildirdi. Patron ismine katılan TİSK Lideri Özgür Burak Akkol ile emekçi temsilcisi TÜRK-İŞ Lider Yardımcısı Ramazan Ağar, gelir vergisi dilimlerinde düzeltme istediler.
ÇALIŞANLARI ENFLASYONA EZDİRMEYECEĞİZ
Çalışanların bugüne kadar enflasyona ezdirilmediğini belirten Işıkhan, “Geçen yıl satın alma güçlerini ve hayat standartlarını korumak ismine yıl ortasında ikinci defa artırdık. 2023 başında yüzde 55, Temmuz ‘a yüzde 34 artırıldı. TÜFE artış beklentisi yüzde 65 dikkate alındığında enflasyonun epeyce üzerinde artış gerçekleştirildi. 1 yılda yüzde 100 üzerinde artırımla enflasyona ezdirmeme iradesi gösterdik. Tahribata karşı koruduk, refah artışından da hisse vermiş olduk. Hayata geçirdiğimiz öteki uygulama da 2023 6 aylık devri için aylık 400 liralık dayanağı ikinci 6 ay için 500 liraya çıkardık” dedi.
Asgari fiyatın bugüne kadar toplumsal diyalog temellerinde belirlendiğinin altını çizen Bakan Işıkhan, fiyat alt hududu olan minimum fiyatın yalnızca taban fiyatlı çalışanları değil, tüm bölümleri ve patronları de ilgilendirdiğini bildirdi. Çalışma barışı yanı sıra işsizlik ve kayıt dışı istihdam üzere işgücü piyasası dinamikleri açısından da taban fiyatın başka bir ehemmiyete sahip olduğunu belirten Bakan Işıkhan, işsizlik oranının son 11 yılın en düşük seviyesine indiğini belirtti. Kendilerinin hakem rolü üstlendiklerini, taban fiyatın mutabakatla belirlenmesini istediklerini söz eden Işıkhan, fiyat belirlenirken fiyatlar genel seviyesi, geçim kurallarının dikkate alındığını söyledi.
Küresel gelişmeler ve doğal afeti atlatma çalışması içinde bağımsız ve güçlü Türkiye uğraşı verildiğini vurgulayan Işıkhan, hem çalışana hem de patrona her türlü takviyenin verildiğini aktardı.
ASGARİ FİYAT NOMİNAL 61, GERÇEK ÜÇ KATINA ÇIKTI
Asgari fiyatın 2002 yılından bu yana nominal 61 kat, gerçek olarak 3 katına çıktığını lisana getiren Vedat Işıkhan, geçen yıl enflasyonun hayli üzerinde artış gerçekleştirildiğini, çalışanların fiyat tahribatına karşı korunduğunu, refah artışından da hisse verildiğini anlattı.
Tüm gelirlerin minimum fiyata kadar olan kısmının vergi dışı bırakıldığını lisana getiren Işıkhan, “Tüm tarafları uzlaştıracak yeni bir düzenlemeyi daima birlikte hayata geçireceğiz. Bugüne kadar her çalışan ve patronun yanında olduysak, bugün de tıpkı hassasiyetle hareket edeceğiz. Emekçimiz, patronumuz kazanırsa Türkiye kazanır anlayışıyla çalışmalarımızı sürdüreceğiz” dedi.
SÜRDÜRÜLEBİLİR VE İSTİKRARLI BİR SAYI
TİSK Lideri Özgür Burak Akkol, kurul toplantısının tüm taraflar için yarar sağlayacak bir kararla tamamlanmasını temenni etti. Devlet, emekçi ve patron ortak mutabakatıyla geçen yılın ortasında ara periyot artışı yapıldığını hatırlatan Akkol, “Bütün imkanlarımızı zorlayarak masadaydık. İçinde bulunduğumuz süreçte de çalışma arkadaşlarımız ve işletmelerin beklentilerini dikkate alan sürdürülebilir ve istikrarlı sayı için masada olacağız” dedi.
İşletmeleri ayakta tutacak devamlılığın sağlanmasının kıymetine işaret eden Akkol, fiyatların taban fiyat kadar kısmının vergi dışı bırakılmasını tarihi bir adım olarak nitelendirdi.
İyileşme sürecinin korunması, sürdürülebilir büyüme için dayanakların son derece değerli olduğunu söyleyen Özgür Burak Akkol, “Kritik bir dengeyi söz ediyoruz. Personel olmadan patron olmaz, patron olmadan emekçi olmaz. Devlet olmadan bunların hiçbiri olmaz. Devlet tarafından istihdamın korunması dayanaklarının de değerli olduğunun farkındayız. Takviyelerin büyüklüğüne bakılmadan tüm işyerlerini kapsayacak biçimde hayata geçirilmesinin kritik olduğunu düşünüyoruz” halinde konuştu.
GEÇİM KOŞULLARININ GÖZ ÖNÜNE ALINMASI GEREKİYOR
İşçi bölümünü temsilen toplantıya katılan TÜRK-İŞ Lider Yardımcısı Ramazan Ağar, çalışanların geçim kurallarının göz önünde bulundurulmasının Anayasal karar olduğunu bildirdi.
Bunun bir pazarlık fiyatı olmadığını, zarurî muhtaçlıkları karşılayacak bir fiyat olduğunu söz eden Ağar, toplantı sürecinde emekçilerin;karayolu, hastane, güç ve AVM çalışanı minimum ücretliler tarafından temsil edileceğini söyledi.
Sosyal devlet anlayışında iktisaden zayıf bölümlerin korunmasının amaçlanması gerektiğini ve burada hükümetin yaklaşımının belirleyici olacağını kaydeden Ağar, vergide adalet sağlamaya yönelik başlatılan adımların devam etmediğini, fiyat vergi tarife oranlarının düşük kaldığını anlattı.
İşçi, memur, emeklinin yaşadığı enflasyon ile açıklanan enflasyon ortasında büyük uyumsuzluk olduğunu belirten Ramazan Ağar, “Aylardır açlık hududunun altında, günlük net taban fiyat 380 liradır. Personel ve ailesi hangi zarurî muhtaçlığını karşılayabilecektir. İktisattaki aksiliklerin bedeli çalışanlar değildir. İşgücü maliyeti de son yıllarda geriliyor esasen. Fiyatlı çalışanların sayısı yükselmesine karşın ulusal gelir hissesi düşüyor” dedi.
Ağar, toplumsal tarafların fiyat siyasetini değil gelir siyasetini gözden geçirmesi gerektiğini lisana getiren Ağar, refahın adil paylaşımının gereğinin yapılmasını istedi.
RAKAM KONUŞULMADI AÇIKLAMASI
Toplantı sonrası konuşulan Ağar, “Asgari Fiyat Tespit Komisyonu’nun birinci toplantısında rastgele bir sayı konuşulmadı. Pazartesi saat 13.30’da tekrar komite olarak bir ortaya geleceğiz ve süreç bu halde devam edecek. Toplantı tekrar Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı mesken sahipliğinde gerçekleşecek” diye konuştu.
Toplantıda TÜRK-İŞ heyetinde yer alan taban fiyatlı 4 çalışanın görüşlerinin alındığını bildiren Ağar, “İşçi arkadaşlarımızın görüşlerini sordular ve arkadaşlarımız da sunumları gerçekleştirdiler. Taban fiyatla çalıştıklarını, geçinemediklerini, geçinebilecek bir fiyat talep ettiklerini aktardılar. Bunun üzerine de patron temsilcileri de değerlendirmelerini yapacaklar” sözlerini kullandı.
Basın mensuplarının rastgele bir fiyatın masaya yatırılıp yatırılmadığı sorusuna da karşılık veren Ağar, “Basın daima bir takı fiyatlar belirliyor zati ama bizim TÜRK-İŞ olarak rastgele bir fiyat söyleme talihimiz yok. Biz fiyat söylediğimiz vakit burada bağlanır kalırız. Fiyatı veren patron tarafından teklif gelecek ki biz de ona nazaran kıymetlendirme yapacağız. Şu anda rastgele bir fiyat söylemenin bir manasının olmadığını söylüyorum. Makul bir fiyat söyleyip de bu fiyatın altında kalmanın manası yok. Burada da kamuoyunu yanlış yönlendirmemek lazım” değerlendirmesinde bulundu.
TOPLANTILARA BİRİNCİ SEFER DÖRT PERSONEL KATILIYOR
Bu yılki görüşmelerde evvelki yıllardan farklı olarak, 5 kişilik TÜRK-İŞ heyetinde birinci defa 4 emekçi birden yer alıyor. Kasiyer, sıhhat çalışanı, güç çalışanı ve karayollarında çalışan bir taşeron emekçi, bu yıl yeni minimum fiyatın belirlenmesi sürecine katkı verecek.
MASADAKİ SENARYOLAR
Asgari fiyat, şu anda bir emekçi için aylık brüt 13 bin 414 lira 50 kuruş, vergiler ve kesintiler düştüğünde net 11 bin 402 lira 32 kuruş olarak uygulanıyor.
Asgari fiyatın patrona toplam maliyeti, bir emekçi için 15 bin 762 lira 4 kuruş. Bunun 13 bin 414 lira 50 kuruşu brüt taban fiyat, 2 bin 79 lira 25 kuruşunu toplumsal güvenlik primi, 268 lira 29 kuruşunu patron işsizlik sigorta primi oluşturuyor.
* Taban fiyata yüzde 45 artırım yapılırsa brüt 19 bin 451 liraya, net 16 bin 533 liraya çıkacak. Patrona maliyeti de yaklaşık 22.855 lira olacak.
* Minimum fiyata yüzde 50 artırım yapılması halinde brüt 20 bin 121 liraya, net 17 bin 104 liraya çıkacak. Patrona maliyeti de yaklaşık 23.641 lira olacak.
* Taban fiyatta yüzde 55 artış yapılırsa brüt 20 bin 791 liraya, net 17 bin 673 liraya çıkacak. Bu durumda patrona maliyeti ise yaklaşık 24 bin 428 lira olacak.
patronlardunyasi.com
