Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Kısmı Lideri Doç. Dr. Hülya Kılıç ile tıpkı kısımda öğretim üyesi Doç. Dr. Oğuzhan Doğan, matematiğinin kıymetine ait bilgi vererek kullanım alanlarını anlattı.
MATEMATİK HAYATTA NE İŞİMİZE YARAYACAK?
Doç. Dr. Hülya Kılıç, “Çocuklar bize “Matematik hayatta ne işimize yarayacak?” diye soruyor. Biz de “Siz ne işe yaramasını isterdiniz?” biçiminde karşılık veriyoruz. Çocuklar bu sorulara farklı karşılıklar verebilir: Oynadığım oyunlarda daima birinci olmamı, daha çok para kazanmamı, imtihanlarda yüksek not almamı, güzel bir hayat yaşamamı, dünyayı dolaşmamı, daha sağlıklı olmamı ve benzerilerini sağlasın. Birebir soruyu gençlere ve yetişkinlere sorduğunuz vakit da hem şahsî hem de toplumsal içerikli cevaplar alabilirsiniz. Elbette matematik sihirli bir değnek değil. Fakat tüm bu gerçekleştirmek istediklerimiz için yahut çözmek istediğimiz meseleler için bir yol gösterici ve bir araçtır” diye konuştu.
“MATEMATİĞİ BİR LİSAN OLARAK KULLANIYORUZ”
İnsanlık tarihinde değişim ve gelişimin merak ve muhtaçlık ile başladığına ve şekillendiğine işaret eden Doç. Dr. Kılıç, çok-az, uzun-kısa, büyük-küçük üzere kavramların yerini vakitle mutlaklığı tabir etmeyi amaçlayan bir lisana yani matematiğe bıraktığını belirtti. Günümüzde de katılık durumlarını söz etmek yahut gerçeğe en yakın varsayımlarda bulunmak hedefiyle matematiği bir lisan olarak kullanmaya devam etiğimizi anımsatan Doç. Dr. Kılıç, şunları kaydetti:
“Sosyal ömrün çabucak hemen her alanında sayıları kullanmak artık kaçınılmaz: Apartman kapı numarası, ayakkabı numarası, elbise vücudu, otobüs çizgisinin numarası, eser fiyatı, yaş, uzunluk, yük üzere. Bir irtibat aracı olarak matematik lisanını, yani sayıları ve matematiksel sembolleri bilmek ve anlamak hayatımızı kolaylaştırıyor. “Matematik ile hiç işim olmaz” diye düşünen birinin bile bu lisanın temel ögelerini bilmesi gerekiyor.”
“DEPREM, PANDEMİ, GLOBAL ISINMA… MATEMATİKLE DAHA YETERLİ ANLIYORUZ”
Günümüzdeki sorunların birçoklarını matematiksel modelleme yoluyla çözebildiğimizi yahut çözümleyebildiğimizi söz eden Doç. Dr. Kılıç, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Matematiğin adeta karar sürdüğü alanların başında da artık hayatımızın kaçınılmaz bir modülü olan taşınabilir teknolojiler geliyor. Elbette matematiğin yeri yalnızca şahsî kullanımımıza sunulan teknolojilerle de hudutlu değil. Bugün hepimizin hayatını derinlemesine etkileyen, sarsıntı, pandemi, global ısınma, gelir adaletsizliği üzere toplumsal sıkıntıları da lakin matematik aracılığıyla daha uygun anlayabiliyoruz. Zelzele büyüklüğünü ölçmemize yarayan Richter ölçeği de gelir adaletsizliğini ölçmemize yarayan Gini katsayısı da matematiksel hesaplamalara dayanıyor. Çok beslenmenin yahut kâfi beslenememenin yol açtığı sıhhat meselelerini da global ısınmanın boyutlarını da lakin matematik yardımıyla ortaya koyabiliyoruz.”
DOĞAN: KUYRUKLU YILDIZA UZAY ARACI İNDİREBİLMEK
Doç. Dr. Oğuzhan Doğan da hayatın içinde olan bir öbür alanın da geometri olduğuna işaret ederek “Dün taşan Nil ırmağının tarım topraklarında yol açtığı değişimi anlamak için kullandığımız geometriyi bugün köprüler inşa etmek için kullanıyoruz. Dün dünyanın etrafını hesaplamak için kullandığımız geometriyi bugün ömrün başlangıcını anlamak ismine bir kuyruklu yıldıza uzay aracı indirebilmek için kullanıyoruz” dedi.
MATEMATİĞİN İÇİNDE SANAT, SANATIN İÇİNDE MATEMATİK VAR
Seyahatte ziyaret edilen tarihi yapıtların birçoğunda geometri ve matematiğin aktif kullanıldığını kaydeden Doç. Dr. Doğan, şöyle devam etti:
“Mimar Sinan’ın mescitlerinin hoşluğunda, İznik çinilerinin etkileyiciliğinde, Mısır piramitlerinin gizeminde, geometrinin bir hissesi var. Pek çoğumuz Leonardo da Vinci’yi yalnızca bir ressam olarak biliriz. Kimilerimiz ünlü Mona Lisa yapıtında altın oranı kullandığını da duymuşuzdur. Fakat Leonardo da Vinci yalnızca bir ressam değil, birebir vakitte matematiği ve bilimi sanatında ve yapıtlarında kullanan başarılı bir bilim insanıydı. Yani, matematiğin içinde sanat, sanatın içinde matematik var.”
Pozitif bilimlerin yanı sıra toplumsal ve beşerî bilimlerde de matematiğin faal kullanıldığını belirten Doç. Dr. Doğan, şunları söyledi:
“Dillere yerleşmiş “tarih tekerrürden ibarettir” kelamı bile matematikteki örüntüleri bizlere çağrıştırıyor. Yani, tarihî olayların içinde de bir matematik var. Şu an yaptığınız işi yahut mesleğinizi düşündüğünüzde bile farklı örnekler bulabilirsiniz. Velhasıl, neredeyse bugüne kadar matematiğin yaramadığı iş olmamış.”
