Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’de “İsrail’le bağlantılı” ticari gemilere hücumları sonrası denizcilik şirketlerinin seferlerini askıya alması yahut rotalarını Ümit Burnu’na kaydırmalarıyla Kızıldeniz’deki gemi trafiği Aralık 2023’te yüzde 20 azaldı.
AA muhabirinin gemi takip ve denizcilik tahlil sağlayıcısı MarineTraffic’ten edindiği datalara nazaran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’den geçen ticari gemilere yönelik akınlarının akabinde, çok sayıda gemicilik şirketinin buradaki seferlerini durdurma kararı almasıyla bilhassa Aralık 2023’ün ikinci yarısında gemi trafiği gözle görülür biçimde azaldı.
Kızıldeniz’deki trafiğin azalmasında konteyner gemilerinin Kızıldeniz’den geçişleri durdurarak rotalarını Ümit Burnu’na çevirmeleri en tesirli faktör oldu.
MarineTraffic datalarına nazaran, Aralık 2023’te Kızıldeniz’den geçen konteyner gemilerinin sayısı Aralık 2022’deki gemi sayısına nazaran yüzde 25 geriledi.
Bu devirde, Kızıldeniz’den geçen ro-ro gemilerinin sayısı da yüzde 25 azalırken, sıvılaştırılmış doğal gaz, LPG, kuru ve yaş yük gemilerinin sayısında değerli bir değişim görülmedi.
Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’de Babu’l Mendep Boğazı’nda “İsrail’le bağlantılı” gemilere atakları sonrası Danimarkalı denizcilik şirketi Maersk, dünyanın en büyük konteyner şirketi İtalyan-İsviçre ortaklı Mediterranean Shipping Company (MSC), Alman nakliyecilik şirketi Hapag-Lloyd, Fransız gemicilik şirketi CMA CGM ve İngiliz güç şirketi bp, bölgedeki seferlerini askıya alma kararı almıştı.
Şirketlerin bu kararları sonrası Kızıldeniz’deki günlük gemi trafiği ise Aralık 2023’ün ikinci yarısında, ayın birinci yarısına nazaran yüzde 20 azaldı. Kızıldeniz’deki gemi trafiğinde 16 Aralık 2023 prestijiyle süratle düşüş görüldü.
Kızıldeniz’de 1 Aralık’ta seyahat eden gemi sayısı 646 iken, bu sayı 16 Aralık’ta 681’e kadar yükseldi. Kızıldeniz’deki toplam günlük gemi sayısı 31 Aralık’ta 521’e kadar düştü.
Gemi trafiği kelam konusu bölgede günlük olarak bulunan ve seyir halindeki toplam gemilerin sayısını söz ederken, Kızıldeniz’i ay boyunca kullanan toplam gemi sayısı, giriş yapan her geminin bir sefer sayıldığı manasına geliyor.
ÜMİT BURNU’NDAN GEÇİŞLER YÜZDE 27 ARTTI
İngiltere merkezli denizcilik data sağlayıcısı Lloyd’s List Intelligence datalarına nazaran de gemi trafiği 25-31 Aralık haftasındaki keskin düşüşle ay içinde yüzde 20 yavaşladı.
Konteyner gemilerinin Kızıldeniz’deki geçişlerinin Ümit Burnu’na yönlendirilmesinin akabinde, Ümit Burnu’ndan gemi geçişlerinde, 25-31 Aralık haftasında bir evvelki haftaya nazaran yüzde 27 artış görüldü.
Konteyner gemileri, İsrail’e yurt dışından deniz yoluyla varışların hacim olarak yüzde 40’ını oluştururken, ülkeye yanaşan konteyner gemileri Kasım ve Aralık 2023’te yıllık bazda sırasıyla yüzde 11 ve yüzde 16 azaldı.
Tayvanlı konteyner gemi şirketi Evergreen ve Hong Kong merkezli OOCL İsrail limanlarına teslimatı askıya aldı. Maersk ve MSC’nin İsrail limanlarına teslimatı sürüyor.
Maersk, gemilerinden birinin Husilerin saldırısına uğramasının akabinde 5 Ocak’ta yaptığı açıklamada, Kızıldeniz/Aden Körfezi’nden geçiş yapacak tüm gemilerinin yakın gelecekte Ümit Burnu etrafından güneye yönlendirilmesine karar verildiğini bildirdi.
Veri analitik şirketi Vortexa Kıdemli Navlun Analisti Ioannis Papadimitriou, AA muhabirine, memleketler arası ticaret yapma mümkünlüğü en yüksek olan 10 bin DWT üzerinde büyüklükteki ve Babu’l Mendep Boğazı’ndan geçen tanker sayısında, Aralık 2023’ün ikinci yarısında birinci yarısına nazaran yüzde 15’i aşan düşüş görüldüğünü söyledi.
Papadimitriou, Süveyş Kanalı ve Babu’l Mendep Boğazı’ndan geçişlerin Aralık 2023’te geçen yılın tıpkı ayına nazaran daha yüksek olduğunu belirterek, “Ancak bu durum olağan zira Süveyş Kanalı ve Babu’l Mendep Boğazı trafiği yıllık bazda artış gösterdi. Bu artış, Avrupa Birliği ve G7 ülkelerinin Rus petrolüne uyguladığı ambargo sonrası ticaret rotalarının değişmesinden kaynaklandı. Fakat, Aralık 2023’ün birinci yarısı ve ikinci yarısında gemi trafiğinde bir ölçü düşüş görüyoruz.” tabirlerini kullandı.
KÜRESEL TİCARETİN YÜZDE 12’Sİ SÜVEYŞ KANALI’NDAN
Küresel ticaretin yaklaşık yüzde 12’si Süveyş Kanalı üzerinden yapılırken, her gün 50’den fazla gemi kanalı geçerek yaklaşık 10 milyar dolarlık malı Kuzey Avrupa, Akdeniz ve Kuzey Amerika’nın doğu kıyılarına taşıyor.
Süveyş Kanalı 154 yıldır, Akdeniz’i Kızıldeniz’e bağlayarak Avrupa ile Asya ortasındaki en kısa rotayı sunuyor.
Mısır’ın kuzeyinde Süveyş Kanalı’nın inşa edilmesiyle Akdeniz ile Doğu Asya ortasındaki temasın bir kesimini oluşturan Babu’l Mendep Boğazı ise bilhassa deniz yoluyla taşınan petrol tedariki açısından kritik bir pozisyonda. Dünyada deniz yoluyla taşınan ham petrol ve petrol eserleri tedarikinin yüzde 10’u Babu’l Mendep Boğazı’ndan yapılıyor.
Gemilerin rotasının Afrika’nın güneyindeki Ümit Burnu’na yönlendirilmesi, seyahat mühletinin 10-14 gün üzerinde uzaması ve 4 bin deniz mili (6 bin 500 kilometre) daha fazla yol kat edilmesi manasına geliyor. Bu biçimde daha uzun bir seyahat, yaklaşık bir milyon dolarlık ekstra yakıt maliyeti oluştururken sigorta masrafları ve teslimat müddeti de artıyor.
