Türkiye’de iş hayatında çalışanların yalnızlık seviyesini saptamak hedefiyle Üsküdar Üniversitesi İTBF Sosyoloji Kısmı Öğr. Üyesi Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, İTBF Dekan Yardımcısı ve Sosyoloji Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Nihan Kalkandeler Özdin ve Method Research Company Pazarlama Yöneticisi Hale Aslı Kılıç’ın öncülüğünde Türkiye genelinde geniş kapsamlı bir araştırma gerçekleştirildi.

Çalışmada, iş ömründe yalnızlık seviyelerinin kimi değişkenler açısından incelenmesi, yalnızlığın manası ve nedenlerinin ortaya çıkarılması amaçlandı. Çevrimiçi anket yoluyla gerçekleştirilen araştırma kapsamında Kasım 2023 ayı içerisinde Türkiye’nin 65 vilayetinde bin çalışan ile görüşüldü.

HEM İŞTE HEM MESKENDE YALNIZLIK

Araştırma kapsamında “Özel hayatımızda ne kadar yalnız hissediyoruz?” sorusuna iştirakçilerin yüzde 19’u sık sık yahut her vakit yalnızlık hissettiğini söz ederken, yüzde 32’si orta sıra yalnız hissettiğini ve yüzde 59’u da yalnızlık hissetmediğini söyledi.

Aynı soru iştirakçilere iş hayatı için sorulduğunda yüzde 10’u iş hayatında sık sık ve her vakit yalnız hissettiğini, yüzde 24’ü orta sıra yalnız hissettiğini ve yüzde 66’sı ise yalnız hissetmediğini belirtti.

Araştırma, özel hayatında yalnızlık hissedenlerin birçoğunun iş hayatında da yalnızlık hissiyatına sahip olduğu gösterdi.

EĞİTİM SEVİYESİ ARTIKÇA YALNIZLIK ARTIYOR

İş hayatında yalnızlık konusunu eğitim seviyesi bazında incelendiğinde de artan eğitim seviyesine paralel olarak iş hayatında yalnızlık hissiyatının da arttığı gözlemlendi. İştirakçilerden düşük eğitim seviyesine sahip şahıslarda yüzde 29 seviyesinde iken, yüksek eğitim seviyesine sahip olanlarda bu oran yüzde 39’a kadar çıktığı tespit edildi.

PLAZA ÇALIŞANLARI DAHA YALNIZ

İş yerinde yalnızlık denildiğinde insanların yüzde 20’si bunu olumlu olarak algılarken, yüzde 80’lik bir kesim negatif algılıyor. Olumlu olarak algılayanları yükle düşük eğitimli, 45 yaş üstü ve departmanında 5 yahut daha az bireyle çalışanlar oluştururken, negatif algılayanları ise daha çok ‘plaza çalışanları’ olarak da tanımlanabilecek, 50’den fazla çalışanı olan kurumlarda yer alan, yüksek eğitimli, 18-24 yaş ortasındaki ve kapalı ofiste çalışan bir kitle oluşturuyor.

DIŞLANMAK, ÖTEKİLEŞTİRİLMEK, HAKSIZLIK

İş ömründe yalnızlığı olumlu olarak nitelendiren bireylerde yalnızlık en çok ‘huzurlu / rahat olma’ yı çağrıştırırken, negatif algılayanlarda ise yalnızlık en çok ‘dışlanmak / ötekileştirilmek’, ‘kafa dengi arkadaşların olmaması’, ‘stres / hüzün / mutsuzluk / huzursuzluk’, “rekabet ortamı / hırs / haksızlık / bencillik / samimiyetsizlik’, ‘iletişimsizlik / asosyallik’ üzere hissiyatları çağrıştırıyor.

İŞ YERİNDEKİ YALNIZLIK ÖZEL HAYATTAKİNDEN DAHA MUTSUZ EDİYOR

Özel hayatta kendini yalnız hisseden şahısların yüzde 34’ü mutsuzken, bu oran iş ömründe kendini mutsuz hissedenlerde yüzde 56’ya yükseliyor. Yani iş hayatında yaşanan yalnızlık, özel hayatta yaşanan yalnızlığa nazaran çalışanları daha fazla mutsuzluğa düşürüyor.

İş hayatında mutsuz olan bu yüzde 56’lık bölümü ekseriyetle elemanlar, İstanbul’da çalışanlar ve departmanında 20 yahut daha fazla şahısla çalışanlar oluşturuyor.

SORUNLAR YALNIZLIĞA İTİYOR

İş yerinde yalnız hissedilmesine çeşitli ögeler sebep oluyor. Bu ögelerin en başında ‘departmandaki takım arkadaşları ile yaşanan sorunlar’ (yüzde 28) ve ‘yöneticiler ile yaşanan sorunlar’ (yüzde 22) geliyor.

Özellikle yüksek eğitimli, 25-34 yaş ortasındaki bayanların departmandaki grup arkadaşlarından ötürü daha fazla yalnızlık duyduğu gözlemleniyor.

İş yerinde yalnızlığın sebepleri olarak, takım arkadaşları (yüzde 74), şirket (yüzde 22) ve yönetici (yüzde 13) kaynaklı nedenler belirtiliyor.

Ekip arkadaşları ile ilgili olarak, anlayış, inanç, güzel niyet, ahenk, samimiyet, birlik-beraberlik üzere kriterlerde beklentiler bulunuyor. Çoklukla yalnızlığı gidermek ismine dışsal faktörlerden bahsedilse de bu bahiste kendilerini geliştirmeye pek gereksinimleri olmadığını düşünülüyor. Aslında insanın kendinden başlayarak, gelişim sağlaması yalnızlık algısını azaltmada kıymetli bir faktör olabilir.

ŞİRKET AKTİVİTELERİ YALNIZLIK ALGISINI AZALTIYOR

Şirketlerin yapacağı uygulamalar iş yerindeki aidiyet hissini artırırken, yalnızlık hissini azaltıyor. Toplumsal etkinlikler, bağlantı maharetleri eğitimi ve doğum günü kutlaması üzere aktiviteleri uygulayan firmalarda yalnızlık hissiyatının neredeyse yarı yarıya azaldığı görülüyor. İş yerinde toplumsal aktifliklerin sıklıkla düzenlendiği kurumlarda çalışanların yüzde 20’si kendini yalnız hissederken, nadiren düzenlendiği kurumlarda ise çalışanların yüzde 45’i kendini yalnız hissediyor.

patronlardunyasi.com