İNŞAATLARDA KRİZ BÜYÜYOR: 150 BİN TL MAAŞLA MAVİ YAKALI ÇALIŞAN BULAMIYORLAR
Ekonominin genelinde 200’ün üzerinde alt dala yarattığı talep ve istihdam gücüyle lokomotif rolü üstlenen inşaat bölümünün önde gelen kuruluşlarını temsil eden Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), İnşaat Dalı Tahlili Raporu’nun Ocak 2024 sayısını yayımladı. “Yeni Yüzyılda Eski Meseleler, Zorluklara Karşın Gelen Başarılar” başlıklı tahlilde, global ve ulusal iktisat ile inşaat bölümüne ait datalar değerlendirildi.
İNŞAAT BÖLÜMÜ, İKTİSADIN ÖNÜNDE BÜYÜDÜ
Raporun Ocak 2024 sayısında, inşaat kesiminin 2023 yılına yüksek girdi maliyetleri ve emtia meseleleri ile başladığı hatırlatıldı. Yılın çabucak başında yaşanan elim zelzele felaketinin sonrasında bölgenin tekrar inşası için bölümün seferber olduğuna dikkat çekilen raporda, “Sektör, 2023 yılının birinci üç çeyrek devrinde, zelzelenin de tesiriyle yıllık bazda sırasıyla yüzde 4,5, yüzde 6,6 ve yüzde 8,1 oranlarında, iktisadın üzerinde büyümüştür.
Ancak, kamuda tasarruf önlemleri kapsamında mecburî haller dışında yatırım programına yeni proje alınmayacağının açıklanmış olması, kuşkusuz 2024 yılında dalı bekleyen en değerli sıkıntılardan bir olacaktır. İnşaat dalının 2023 yılının son çeyreğinde de büyümeyi sürdüreceği varsayım edilmektedir. Gayrimenkul kesiminde ise büyüme yavaşlamıştır.” denildi.
150 BİN TL MAAŞLAR MAVİ YAKALI ÇALIŞAN BULUNAMIYOR
Özellikle personellik endeksindeki artışın dikkat cazip boyutlara ulaştığına vurgu yapılan raporda, şu sözlere yer verildi:
“İnşaat bölümü 2023 yılı boyunca girdi maliyetlerindeki yüksek artışlardan etkilenmiş, bölümün orta eleman sorunu yeterlice derinleşmiştir. İnşaatlarda istihdam edilmek üzere demirci, kalıpçı, iş makinesi operatörü, hatta düz emekçi üzere “mavi yaka” olarak nitelendirilen orta kademe eleman bulmakta zorluk yaşayan bölümde, fiyatlar yıl sonunda aylık 150 bin TL düzeylerine kadar çıkmıştır.”
Sektörün yalnızca yurt içinde değil yurt dışında üstlenilen projeler için de istihdam sorunu yaşadığının belirtildiği raporda, “TMB tarafından da her fırsatta yetkili kurumlar ve kamuoyunun dikkatine sunulan bu sorunun tahlili için mevcut eğitim siyasetlerinde esaslı değişiklikler yapılması elzem görülmektedir. Gerçekten, mevcut sistemde tamamı üniversiteye yönlendirilen gençlerin meslek ve sanat okullarına yönlendirilmesi, kısa vadede olmasa bile hem dalın muhtaçlık duyduğu nitelik ve nicelikte elemana kavuşması, hem de ülkemizdeki işsizlik sıkıntısının tahliline katkı sağlaması bakımından değerlidir.” denildi.
YURTDIŞI MÜTEAHHİTLİKTE REKOR KIRILDI
Salgın sonrası toparlanma sürecine giren ekonomilerdeki sıkılaşma ve yaşanan savaşların neden olduğu tüm aksiliklere karşın yurt dışı müteahhitlik hizmetleri alanında, 2023 yılında 389 projeyle 27 milyar 392 milyon dolar meblağında yeni iş hacmine ulaşıldığının belirtildiği raporda, “İnşaat dalının birinci defa 1972 yılında Libya ile yurt dışı pazara açılmasından bu yana ulaştığı memleketler arası proje portföyü büyüklüğü, 135 ülkede üstlenilen 12 bin 71 projeyle toplam 501 milyar 878 milyon ABD Doları ile rekor seviyeye ulaşmıştır.” tabirlerine yer verildi.
2024’TE AMAÇ KÖRFEZ ÜLKELERİ VE IRAK
2023 yılı boyunca siyasi alakalarda olumlu gelişmelerin yaşandığı başta Suudi Arabistan olmak üzere Körfez bölgesi ülkeleri ve Irak’a yönelik ağır çalışmalar yürütüldüğünün vurgulandığı raporda; “Ülkemizin Suudi Arabistan ile mevcut ilgilerinin gelişimi çerçevesinde, ülkenin Türk inşaat kesimi için yıllık 10 milyar ABD dolarlık yeni iş potansiyeli taşıyan bir pazar pozisyonuna geldiği görülmektedir. değerlendirmelerinde bulunuldu. Bununla birlikte “Basra Körfezi’nden Türkiye’ye kara ve demir yolu ağı ile ulaşacak Kalkınma Yolu projesinin önümüzdeki süreçte inşaat dalımızın yurt dışı faaliyetleri açısından büyük ehemmiyet taşıyacağı düşünülmektedir.” tabirlerinin yer aldığı raporda, inşaat bölümünün 2024 yılı rotası vurgulanarak, yurt dışı müteahhitlik faaliyetlerine kıymet vereceğinin de altı çizildi.
FİNANSMANA ERİŞİM SORUNU YAŞANIYOR
Türkiye Müteahhitler Birliği’nin 2023 yılının son çeyrek periyodunu değerlendirdiği raporda, inşaat kesimine ait özetle şu tespitlere de yer verildi:
Devam eden kamu imal işlerinde ek fiyat farkı ödenmesi ve müddet uzatımı verilmesine yönelik düzenlemeyi de içeren 7491 sayılı “Bazı Kanun ve Kanun Kararında Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”, 28 Aralık 2023 tarih ve 32413 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Yürürlüğe giren düzenleme mevcut hali ile dalın beklentilerini karşılamamaktadır. Anadolu’nun dört bir tarafında yüklenicilerin projelerini yüksek borçlulukla tamamlamaya çalışmaktadır. Müteahhitlik firmalarının borçluluk oranları 2023 yılı boyunca yüksek seyretmiş, borç stokundaki artış da bariz biçimde devam etmiştir. BDDK’nın datalarına nazaran Kasım 2023 prestijiyle bölümde takipteki kredi hacmi 25,5 milyar TL olup takipteki kredi oranı yüzde 3,2’dir. Piyasa faizlerinin hala yüksek ve bankaların kredi verme iştahının düşük olması nedeniyle firmalar için yıl boyunca finansmana erişim sorunu yaşanmıştır.
KONUT SATIŞLARINDA DÜŞÜŞ SÜRÜYOR
TÜİK bilgilerine nazaran Türkiye genelinde konut satışları Kasım ayında bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 20,6 azalarak 93 bin 514 olmuştur. Konut satışları Ocak-Kasım devrinde bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 14,9 azalarak 1 milyon 87 bin 349 olarak gerçekleşmiştir. Türkiye genelinde ipotekli konut satışları Kasım ayında bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 68,5 azalarak 5 bin 245 olarak gerçekleşmiştir. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların hissesi yüzde 5,6 olmuştur. Ocak-Kasım devrinde gerçekleşen ipotekli konut satışları ise bir evvelki yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 33,6 oranında azalarak 171 bin 706 olmuştur. Yabancılara yapılan konut satışları Kasım ayında, 2022 yılının tıpkı ayına nazaran yüzde 61,5 azalarak 2 bin 342 olmuştur.
patronlardunyasi.com
