Yüksek mevduat hacmiyle varken bankacılık kesiminde aylık muhtaçlık kredi faiz oranı yüzde 3,37-7,32 ortasında değişiyor. Bankaların kendi internet sitelerinde paylaştıkları datalara nazaran ise yıllık maliyet oranı yani yıllık efektif faiz maliyeti yüzde 200’e dayandı.
Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın haberne nazaran, yeni yılla birlikte bankacılık bölümünde işler karıştı. Ticari ve tüketici kredi faiz oranları artarken yüksek maliyet vatandaşı krediden uzak durmaya sevk etti. Lakin bankacılık bölümünde başta kamu olmak üzere muhtaçlık kredisi kampanyaları başlatıldı. Merkez Bankası’nın sıkı para siyasetine karşılık uygulanan kampanyalar vergiler ve komiteler dahil yıllık maliyet oranı yani yıllık efektif maliyeti yüzde 170’i aşan gereksinim kredisi kullanımını artırmayı hedefliyor. Bankacılık dalı uzmanları maaş müşterilerine bile dalın muhtaçlık kredisi kullanımında zorlandığını lakin çok muhtaçlığı olanların kredi kullandığını belirtirken siyaset faizi artışına karşın faiz oranı sabitlenen kredi kartında ise harcamalar artıyor. 10 bin lira 36 ay vadeli gereksinim kredisi çeken bir vatandaş bu maliyetler nedeniyle faiz yüzde 3,37 olduğunda 21 bin lirayı aşan, yüzde 7,32 olduğunda ise 30 bin liraya dayanan geri ödeme maliyetiyle karşı karşıya kalıyor.
EN DÜŞÜK FAİZ ORANI YÜZDE 3,37
Merkez Bankası bilgileri 5 Ocak sonu itibariyle muhtaçlık kredi faizinin geçen yılın son haftasına nazaran 167 baz puan artarak yüzde 63,42’ye yükseldi. Geçen hafta ve bu hafta ise muhtaçlık kredi faizinde yükseliş devam etti. Birçok banka bu hafta başı itibariyle gereksinim kredisi faiz oranlarını arttırdı. Bankacılık bölümü kaynaklarından alınan bilgiye nazaran 12 ay vadeli gereksinim kredilerinde aylık faizler yüzde 3,37 ile 7,32 ortasında değişiyor. Bu yıllık bileşik faiz oranının yüzde 56 ile yüzde 100 ortasında değiştiğini ortaya koyuyor. Bu faiz oranlarına BSMV ile banka komiteleri dahil değil. Bu masraflar da üzerine konduğunda çok yüksek bir maliyet ortaya çıkıyor. Bu yüksek maliyetle kredi kullanmak bankacılık dalı kaynaklarına nazaran nitekim güç. Bankaların kendi sitelerinde ilan ettikleri yıllık maliyet oranına yani efektif yıllık faiz oranına nazaran yüzde 3,86 aylık faiz oranı ile kullandırılan muhtaçlık kredisi 36 ay vade 10 bin lira kullandırıldığında yıllık maliyet oranı yüzde 80-91 ortasında değişirken faiz yüzde 6’yı aştığında yıllık maliyet oranı da yüzde 166’yı aşıyor. Hatta kimi bankalarda tabela gereksinim kredisi yıllık maliyet oranı yüzde 199,98 olarak açıklandı. Kamu bankalarında ise yüzde 91,4 düzeyinde yıllık maliyet oranı hesaplamaları paylaşıldı. Tüm bu oranlara ise sigorta masrafları eklenmedi.
10 BİN ÇEK 30 BİNE YAKIN GERİ ÖDE
10 bin lira kredi kullandığınızda bu farklı kredi faiz oranlarıyla nasıl bir geri ödeme planına sahip olacağınız hesaplandı. Tabela faizi olarak görünen yüzde 7,32 aylık oranla 10 bin lira 36 ay vadeli kredi kullandığınızda yalnızca 13 bin 300 lira faiz ödemesi gerçekleştirmek gerekiyor. Faiz oranı üzerinden BSMV ile KKDF hesaplanıyor. Bu vergi ve fonun faiz ölçüsüne nazaran hesaplama yüzdesi yüzde 15. 13 bin 300 lira faiz nedeniyle bin 995 lira BSMV yeniden bin 995 lira KKDF ödemesi yapılacak. Ayrıyeten kredi tahsisat fiyatı 57.5 lira ve bankalara nazaran değişen masraf fiyatı 237.5 lira düzeyinde. Sigorta ölçüsü hem yaşa hem ölçüye hem de vadeye nazaran farklılaşıyor. Bankaların verdiği bilgiye nazaran ortalama bir sayı olarak 891 lira alındı. Böylelikle 10 bin lira olarak çekilen kredi 36 ay vade sonunda 28 bin 476 lira yani yaklaşık 3 katı olarak geri ödenecek.
EN DÜŞÜK FAİZDE BİLE 2 KATI GERİ ÖDENİYOR
10 bin lira krediyi daha düşük bir faiz oranı yani yüzde 3,37 ile kullanılmış olsa bile geri ödenen ölçü 20 bin lirayı aşıyor. Yani yeniden iki katı ödenmek zorunda kalınıyor. İktisat olarak yapılan hesaba nazaran yüzde 3,37 aylık faizle ödenecek toplam faiz 7 bin 725 lira, BSMV bin 160 lira, KKDF bin 160 lira oluyor. Tahsis fiyatı 57.5 lira iken masraf 237.5 lira düzeyinde gerçekleşebiliyor. Sigorta da dahil edilince yaklaşık olarak geri ödenen fiyat 21 bin 58 liraya varıyor.
BU ORANLARDA KAMUYA BÜYÜME HEDEFİ
Kamu bankası kaynakları uzun bir ortadan sonra bu hafta muhtaçlık kredisinde büyüme maksadı getirildiğini belirtti. Kamu bankalarında 12 ay vadeli muhtaçlık kredisinde aylık faiz oranı yüzde 3,89-3,99 ortasında değişiyor. Yeni haftaya da kamu bankası kaynaklarının verdiği bilgiye nazaran faiz artışıyla başlandı. Yüzde 4,24 tabela faizi olsa da bu orandan kredi kullandırımı ise gerçekleşmiyor. Kamu bankası kaynakları yüzde 60’ı aşan bileşik faiz oranıyla kredi kullandırımı yapmanın epeyce sıkıntı olduğunu maaş müşterilerine bile kredi kullandırmakta zahmet çektiklerini vurguladı. Lakin ortada tutturulması gereken de bir büyüme amacı var.
Özel bankacılık bölümü kaynakları ise muhtaçlık kredi faizinin bu derece yüksek olduğu ortamda büyüme maksadının çok manalı olmadığını belirtirken özel bankalarda yüksek mevduat hacmi nedeniyle gereksinim kredi faizini üst çekmelerinin de çok akıl karı olmadığını vurguladı. Yüksek faizden çok çok mecbur olmadıkça muhtaçlık kredisi kullanılmadığını belirten özel banka kaynakları mevduat faizinde ise yüzde 50 düzeyinin artık verilmediğine de işaret etti. Özel bankalarda gereksinim kredi faizleri 3,77 ile 6,30 ortasında değişiyor. Yüzde 7,32 tekrar aslında tabela faizi üzere görünüyor. En yüksek yüzde 4,49 düzeyinden kredi kullanımı ise gerçekleştiriliyor. Bu da bileşik faiz oranının yüzde 100’ü aştığını BSMV ve komiteler eklendiğinde maliyetin çok daha arttığını ortaya koyuyor.
YILIN BİRİNCİ HAFTASINDA BÜYÜME SÜRDÜ
Tüm bu yüksek faiz oranlarına karşın Merkez Bankası’nın dataları yılın birinci haftasında bankaların hem tüketici hem de ticari kredide büyüme gerçekleştirdiğini ortaya koyuyor. Merkez Bankası datalarına nazaran dalda 13 haftalık yıllıklandırılmış kur tesirinden arındırılmış olarak kredi büyümesi 5 Ocak ile biten hafta itibariyle yüzde 26,3’e yükseldi. Temmuz 2023’ten bu yana bu süratte kredi büyümesi yaşanmamıştı. Tüketici kredilerinde ise arındırılmamış olarak 13 haftalık yıllıklandırılmış kredi büyümesi yüzde 21.51’e, ticari kredilerde ise 13 haftalık yıllıklandırılmış kur tesirinden arındırılmış olarak yüzde 16,19’a çıktı. Özel bankalar tüketici kredilerinde büyümesinde ise birinci haftada gaza basmış görünüyor. 13 haftalık yıllıklandırılmış kur tesirinden arındırılmamış olarak tüketici kredi büyümesi özel bankalarda yüzde 47,05’e çıktı. Kamu bankaları uzun bir müddettir tüketici kredilerinde küçülürken 5 Ocak haftasında küçülme sürat kesti ve yüzde 12,44’e geriledi.
KREDİ KARTI HARCAMALARI YÜZDE 9,4 ARTTI
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) haftalık bilgilerine nazaran 4 haftalık kredi artışları da ferdi kredilerde artışın hala çok süratli olduğunu gösterdi. Toplam TL krediler 5 Ocak itibariyle 4 haftada yüzde 3,2 artarken muhtaçlık kredi artışı yüzde 3,3 oldu. Taşıt kredilerinde büyüme birebir devirde yüzde 4,2 olurken konut kredileri yüzde 0,5 küçüldü. Ticari kredi artış suratı da birebir 4 haftalık dönemde yüzde 2,1 yükseliş gösterdi. Kredi kartı harcamaları ise yüzde 9,4 ile çok daha süratli büyüdü. BDDK bilgilerine nazaran gereksinim kredileri hacmi 5 Ocak haftası itibariyle 983 milyar 47 milyon lira ile 1 trilyon lira hududuna dayandı. Ferdi kredi kartları ise 1.17 trilyon lira ile hacimsel artışını devam ettirdi.
BU YIL 6.65 TRİLYON LİRA FAİZ ÖDEMESİ YAPILABİLİR
Besfin kurucusu ve CEO’su Ferda Besli, yüksek faizin, hem şirketlerin hem de bireylerin borç servisini arttırdığını belirterek “100 TL ticari kredi aldığınızda şimdiki faiz oranlarıyla yaklaşık 160-170 TL olarak geri ödüyoruz. Ferdî kredilerde borç servisi daha yüksek 180-200 TL ortasındadır. Bu meblağda bir borç servisin yapmak için çok düzgün bir nakit akışına sahip olmanız gerekir. Aksi takdirde borç servisin yapmakta sorun yaşama ihtimaliniz çok yüksek. Özetle kredi kullanımında hesabı artık çok güzel yapmak lazım” dedi. Besli, yaptıkları hesaplara nazaran faiz düşmez ve şimdiki faiz oranları 2024 yılında devam edilirse birey ve şirketlerin ödeyeceği faizin toplamda 6 trilyon 650 milyar liraya ulaştığını vurguladı. Besli şunları söyledi: “Mümkün değil bu kadar yüksek faizi ödemek. Kesinlikle faiz oranları inmeli. Ferdi kredilerde 2 katı ve ticari kredilerde 3.6 katı artış oldu. Bu kadar yüksek faiz masrafı bireyler ve şirketler için değerli yüktür ve faizler kesinlikle enflasyon ile gayrette para siyaseti dışında farklı aletler kullanılarak süratlice indirilmeli ve faiz oranları düşürülmelidir.
patronlardunyasi.com
