Türk iktisadında makro siyasetlere dönüşün yakın vadeli makrofinansal istikrar risklerini azalttığı, para ünitesini desteklemek ve enflasyonu istikrara kavuşturmak için gerekli düzeneklerin ortaya konulduğu belirtildi.
Fitch Ratings Kıdemli Yöneticisi ve Türkiye Analisti Erich Arispe Morales, Türkiye’de seçim sonrası yaşanan siyaset değişikliğine dikkati çekerek, “Politika değişikliğinin yakın vadeli makrofinansal istikrar risklerini ve ödemeler istikrarı baskılarını azalttığını düşünüyoruz.” dedi.
Bu değişimi, yalnızca Haziran 2023’ten beri siyaset faizinde yapılan artışlar olarak görmemek gerektiğini belirten Morales, şöyle devam etti:
“Seçici kredi ve niceliksel sıkılaştırma da dahil olmak üzere nakdî sıkılaştırma, beklentimizden daha büyük ve süratli oldu. Bu durum, iç talebin yavaşlamasına katkı sağlarken, lira üzerindeki baskıları hafifletiyor ve böylelikle milletlerarası rezervlerdeki toparlanmayı destekliyor, enflasyon beklentilerindeki evvelki bozulmayı da durduruyor. Dahası, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yeni siyasetin tarafını ve önden yüklemeli para siyaseti düzenlemesini kamuoyu önünde onayladı.”
Morales, sıkılaşan para siyaseti ve Avro Bölgesi üzere Türkiye’nin ana ticaret ortaklarındaki zayıf büyümenin birleşik tesirine bağlı olarak, Türkiye iktisadında büyümenin 2023’te öngördükleri yüzde 4,1’den 2024’te yüzde 2,5’e yavaşlamasını beklediklerini lisana getirdi.
Ekonomiyi dengelemek için muhtemelen uzun bir müddet sıkı para siyaseti duruşunun gerekli olacağını söyleyen Morales, “Mart 2024’teki mahallî seçimler, hükümetin mevcut sıkılaştırma döngüsünü sürdürme ve siyaset değişikliğini baltalayan seçim teşvik tedbirlerinden kaçınma konusundaki kararlılığını ve siyasi alanını test edebilir.” değerlendirmesinde bulundu.
FAİZ ARTIŞININ TESİRİ GECİKMELİ GELECEK
S&P Küresel Market Intelligence Global İktisat Lider Yardımcısı Ken Wattret da Türkiye’nin iktisat siyasetinde en temel değişikliklerden birinin Merkez Bankası’ndaki liderlik olduğunu belirterek, bunun net bir formda kıymetli bir yaklaşım değişikliği sağladığını söyledi.
Şu an enflasyonu düşürmek için para ünitesinin istikrara kavuşturulmasının hedeflendiğini aktaran Wattret, cari süreçler hesabındaki dengesizliği azaltmak için de iç talebi yavaşlatmak gayesiyle siyaset faizinin yükseltildiğini kaydetti.
Wattret, “Bu faktörlerin birleşiminin yakın vadede ekonomik aktivite üzerinde baskı yaratacağını düşünüyoruz. Hasebiyle 2024’te iktisatta epeyce şiddetli bir durum kelam konusu olacak. Lakin, enflasyonu dengelemeye çalışmak ve tıpkı vakitte para ünitesinde bedel kaybının sürmesini önlemek için bunlar gerekli şartlar. Gerçekçi olmamız gerek. Bu zorlukları başka merkez bankalarında da gördük, enflasyonu sistem dışı bırakmak vakit alıyor. Enflasyon, faizi yükseltince süratle sistem dışına çıkarılamıyor.” diye konuştu.
Türkiye’nin uğraş ettiği sıkıntıların birçok başka iktisatta de görüldüğünü belirten Wattret, global iktisatta on yıllardır görülmeyen bir enflasyon şoku yaşandığına dikkati çekti.
“İSTİKRARA KAVUŞMAYA BAŞLAMASINI BEKLİYORUZ”
Wattret, merkez bankalarının enflasyon şokuyla, para siyasetinde değişikliğe giderek gayret etmek zorunda kaldığını söz ederek, şöyle devam etti:
“Türkiye’de bu biraz daha vakit aldı. Bence kilit nokta enflasyon problemiyle çaba, dış dengesizlik ve cari süreçler açısından bir ölçü kredibilite tesis etmek ve para ünitesine dayanak sağlamak. (Türkiye’de) Para siyasetindeki bu istikamet değişikliği bizi daha istikrarlı bir ortama götürüyor üzere görünüyor. Faiz artışlarının ekonomik aktivite üzerindeki tesiri gecikmeli olarak görüleceğinden, maalesef 2024 tüm bu açılardan epeyce şiddetli bir yıl olacak. Fakat enflasyondaki eğilimin kademeli olarak aşağı taraflı hareket etmeye ve para ünitesinin istikrara kavuşmaya başlamasını bekliyoruz. Hasebiyle, yıl ilerledikçe ekonomik görünümün güzelleşmeye başlayacağını ve bir sonraki yılın daha olumlu olacağını umuyoruz. Fakat global iktisat de çeşitli rüzgarlarla uğraş ediyor ve rastgele bir iktisadın iç ekonomik zorluklardan çıkış yolunu oluşturma kabiliyeti hayli sonlu. Bu durum her yerde birebir olduğundan, 2024 dünya genelinde ekonomik açıdan güçlü bir ortama sahne olacak üzere görünüyor.”
“BİRÇOK MERKEZ BANKASI ENFLASYON ŞOKUNA GEÇ REAKSİYON VERDİ”
Wattret, birçok gelişmiş ülkede merkez bankalarının kredibilitesinin sorgulandığı bir devir yaşandığına işaret ederek, merkez bankalarının 2021 ve 2022’deki enflasyon şokuna verdikleri reaksiyonun epeyce geç olduğunu belirtti.
Düşük ve istikrarlı bir enflasyon oranı hedefleyen merkez bankalarının kredibilitelerini tesis etmelerinin yolunun enflasyonu azaltan ve enflasyon beklentilerini nispeten uygun bir biçimde sabitleyen para siyaseti duruşunu sağlamak olduğunun altını çizen Wattret, şunları kaydetti:
“Yani kredibilitenizi sonuçlara nazaran oluşturursunuz ve bu sonuçları almak vakit alır. Münasebetiyle, (Türkiye’de) para ünitesini desteklemek ve enflasyonu istikrara kavuşturmak için gerekli düzenekler şu anda mevcut görünüyor, lakin bu biraz vakit alacak. Bu nedenle Merkez Bankası’nın plana sadık kalması ve dünyanın dört bir yanındaki merkez bankalarının yaptığı üzere para siyasetinde bir dereceye kadar kısıtlamayı sürdürmesi kıymetli.”
patronlardunyasi.com
