Ziraat İştirak Genel Müdürü Metin Özdemir, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) düzenlemelerinde son periyotta yapılan, menkul değer tesis uygulamasının sona erdirilmesi, ticari kredi oranları ile mevduat oranları ortasındaki negatif farkın ortadan kaldırılması üzere değişikliklerin, bankacılık kesiminin 2024’te karlılığına olumlu istikamette tesir edeceğini kestirim ettiklerini bildirdi.

Avrupa’da enflasyonun artış suratındaki yavaşlamaya karşın büyüme üzerindeki baskının artmasının mevcut durumda ABD’de gözlemlenen tabloyla benzerlik gösterdiğini kaydeden Özdemir, savaş sebebiyle büyük bir güç krizi ile karşı karşıya kalan Avrupa’da çeşitli tasarruf tedbirleri ve daha yumuşak telaffuzlar ile tedarik meselesinin giderildiğini lakin savaşın tesirinin enflasyonda ve itimat endekslerindeki olumsuz seyirde kendini göstermeye devam ettiğini vurguladı.

Çin’de ekonomik büyümeyi desteklemek için faiz indirimi başta olmak üzere bir dizi adım atan devletin son olarak konut sorunu noktasında sürece dahil olarak olayın krize dönmesini engellemek için adımlar attığını aktaran Özdemir, Japonya’da ise son periyotta ekonomik göstergelerin düzgüne gidişe işaret ettiğinin gözlemlendiğini, bilhassa yönetişim noktasındaki gelişmeler ve ticari itimadın öne çıkan başlıklar olarak karşılarına çıktığını kaydetti.

Özdemir, “Özetle, global iktisadın en büyük sorunu yaşanan savaşların getirdiği belirsizlikler, enflasyon ve büyüme konusundaki istikrarın sağlanması olarak karşımıza çıkmaktadır. Temelde daha yavaş seyreden lakin büyük problemleri olmayan bir ekonomik tablo görülmüştür.” dedi.

“ADIMLARIN YENİ YILDA DA FİYAT İSTİKRARINI SAĞLAMAK İSMİNE DEVAM EDECEĞİNİ BEKLEMEKTEYİZ”

Türkiye’de 2023’ün, zelzelenin tesirleri ve enflasyon ile çabayla geçtiğini tabir eden Özdemir, TCMB’nin fiyat istikrarını sağlamaya çalışırken, iktisat idaresinin kararlı bir biçimde enflasyonu düşürmeye yönelik adımlar attığını, bu adımların sonucu olarak 2024’te enflasyonda yavaşlama ve kurda sakin bir seyir beklenirken, büyüme suratında da hedeflemelere uygun bir ilerlemenin öngörüldüğünü söyledi.

Ekonomi idaresinin attığı adımlarla dalı güçlendirdiğinin piyasa tarafından izlendiğini aktaran Özdemir, “Yılın birinci yarısındaki negatif kredi spreadlerinin müspete dönüşü, dengelenme yolunda bankacılık için daha olumlu bir süreç olduğuna işaret ediyor. Bu adımların yeni yılda da fiyat istikrarını sağlamak ismine devam edeceğini beklemekteyiz.” dedi.

2024’te sürdürülebilirliğin; BDDK, KGF ve öteki otoritelerin düzenlemelerine ahenk açısından bankalar için değerli bir gündem unsuru olacağını vurgulayan Özdemir, bu doğrultuda sürdürülebilirlik ile ilgili esaslı bir dönüşümün habercisi niteliğinde olan mevzuattaki son gelişmeler dikkate alınarak bankalar açısından hazırlıklı olunması, 2024 iş planlamalarında bu durumun göz önünde bulundurulması, ileride ek sermaye yükümlülüğü üzere aksiliklerle karşılaşmamak için gerekli önlemlerin alınması gerekliliğinin öne çıktığını kaydetti.

Özdemir, “Servis Modeli Bankacılığı” ile bankaların; yakın gelecekte e-ticaret platformlarıyla anlaşarak direkt platform üzerinden bankacılık eserlerini rastgele bir fizikî ya da dijital kanala gerek olmadan müşterilerine pazarlayabileceğini ve müşteri tabanlarını çok süratli bir halde genişletebileceğini bildirdi.

e-ticaretin artan kıymetine karşılık olarak bankaların, kendi dijital kanallarına yerleştirilmiş pazar yerlerinin geliştirilmesi ve uygulanması da dahil olmak üzere çevrim içi satışlar için tasarlanmış tahlillerin uygulama istikametinde değerli adımlar atacağını belirten Özdemir, “Muhtemelen 2024 yılı içerisinde birinci Servis Modeli Bankacılığı örneklerini de kullanmaya başlayacağız.” dedi.

Özdemir, Merkez Bankası düzenlemelerinde son periyotta yapılan, menkul değer tesis uygulamasının sona erdirilmesi, ticari kredi oranları ile mevduat oranları ortasındaki negatif farkın ortadan kaldırılması üzere değişikliklerin, bankacılık dalının 2024’te karlılığına olumlu tarafta tesir edeceğini kestirim ettiklerini bildirdi.

“SADELEŞME ADIMLARIYLA BANKACILIK KESİMİNDE KREDİ VE MEVDUAT ORANLARI YÜKSELDİ”

Metin Özdemir, Ziraat İştirak’te TL mevduatın toplam mevduat içindeki hissesinin 2022 sonu prestijiyle yüzde 60,9 iken, Kasım 2023 prestijiyle yüzde 61,9 seviyesine ulaştığını, mayıs-kasım periyotları karşılaştırıldığında bakiyesi olan kredi müşteri sayısında yaklaşık yüzde 7,3, toplanan fon müşteri sayısında da yüzde 9,2 artış gerçekleştiğini kaydetti.

Türkiye’de iktisadın öncelikli gündem unsuru olan enflasyonla gayret kapsamında güçlü adımlar atıldığını vurgulayan Özdemir, şöyle devam etti:

“Şubat ayında yaşanan sarsıntının tesirlerini geride bırakmaya çalışırken, sıkılaştırıcı siyasetlere devam edilirken, Para Siyaseti Heyeti (PPK) toplantılarında faiz artış kararları alındı. Ekonomik olarak global gelişmelere epey hassas olan ülkemizde, bölgesel problemlerin seyri takip edilecek değerli mevzu başlıklarındandır. Türkiye iktisadını etkileyen yüksek güç ile emtia maliyetlerinin, bunlara bağlı oluşan arz taraflı problemlerin tahlili için alternatif kaynakların artırılması maksadıyla çalışmalar yapılmaktadır. 2023’ün şubat ayında en yüksek düzeyini gören TL ticari kredi yıllık büyümesi, kredi oranlarındaki yükseliş ve yüzde 2,5 düzeyinde belirlenen büyüme sonu sonrasında yavaşlamaya başladı. Ferdi krediler de 2023’ün birinci yarısında güçlü bir ivme yakalamış ve birebir biçimde uygulamaya alınan önlemler sonrasında büyüme suratında yavaşlama gösterdi.

Temmuz ayındaki düzenleme ile TL yatırım ve ihracat kredilerinde oran üst hududu olarak yıllıklandırılmış referans oranının 1,4 katı, başka TL ticari krediler için 1,8 katı, gereksinim kredilerinde ise 2 katı uygulanmaya başlandı. Eylül ayında ise başka TL ticari krediler için referans faiz uygulaması kaldırıldı. Haziran ayında başlatılan nakdî sıkılaşma süreci ile kredi oranlarında yükseliş eğilimi görülmektedir. Kredi büyüme göstergelerindeki yavaşlamaya ek olarak TL ticari ve ferdî krediler ortasındaki kompozisyonda da dengelenmenin yaşandığı söylenebilir. Mayıs ve haziran aylarında kişisel kredilere kıyasla besbelli olarak sürat kesen ticari krediler, takip eden aylarda geçmiş devir performansına yaklaşmaktadır. 2023 yılı eylül ayı prestijiyle 2022 sonuna kıyasla kısıta tabi olmayan ticari kredilerde (TL cinsi yatırım, ihracat, tarım, esnaf, kamu kurum ve kuruluşlarına kullandırılan krediler ve zelzele bölgesi kapsamında istisna olarak kabul edilen ticari krediler) büyüme devam ederken, kısıta tabi kredilerde büyüme oranı daha düşük gerçekleşti.”

Yeni iktisat idaresi ve Merkez Bankası’nın uyguladığı sıkı para siyaseti, sadeleşme adımlarıyla bankacılık bölümünde kredi ve mevduat oranlarının yükseldiğini vurgulayan Özdemir, bankacılık bölümünde kaynakları döviz geliri olanlar için yüksek TL oranı ortamında döviz kredisinin tekrar cazip hale gelmeye başladığını söyledi.

Öne çıkan ihracat ve yatırım kredisi kullandırımlarının başka ticari kredilere nazaran müspet ayrıştığını söz eden Özdemir, 2023’te TL kredilerdeki artışın büyük kısmının gerçek kesime kullandırılanlardan oluştuğunu, gerçek dala kullandırılan kredilerdeki büyümede ise imalat ve endüstrinin başta gelen dallar olmak üzere sarsıntı bölgesine verilen kredilerin tesiri olduğunu, böylelikle yurt içi ve dışından sağladıkları kaynakların faal bir halde kullanılarak Türkiye için stratejik değerde olan ve daha fazla katma bedel sağlayacak dallara öncelik verildiğini anlattı.

“BANKACILIK DALINDA BİRİNCİ 10’DA, İŞTİRAK BÖLÜMÜNDE DE ÖNDER OLMA KONUSUNDAKİ İŞTAHIMIZI KORUYACAĞIZ”

Ziraat İştirak’in toplam etkinlerinin geçen yılın sonuna nazaran 2023’ün üçüncü çeyreğinde yüzde 63 artışla 348 milyar TL’ye ulaşırken, toplanan fonların tıpkı periyoda nazaran yüzde 70 artış ile 294 milyar TL olduğunu bildiren Özdemir, kullandırılan nakdi fonların yüzde 66 artışla 241 milyar TL düzeyine çıkarken, Ziraat İştirak’in tüm bölüme sağladığı nakdi ve gayrinakdi finansman toplamının 313 milyar TL olarak gerçekleştiğini kaydetti.

Özdemir, Ziraat İştirak’te biyometrik kimlik doğrulama prosedürleri, müşteri gereksinimlerinin evvelce kestirim edilmesi üzere alanlarda etkin olarak yapay zeka ve alakalı teknolojilerden faydalandıklarını tabir ederek, bankada e-haciz süreçlerini kendi geliştirdikleri robotik yazılımla önemli düzeyde kolaylaştırdıklarını ve hızlandırdıklarını söyledi.

Ziraat İştirak’in ülke iktisadına katkı sunmaya devam ettiğini aktaran Özdemir, şunları kaydetti:

“Aktif büyüklüğümüz evvelki yıllarda olduğu üzere bölümün üzerinde büyümeye devam etmekte. 2023’ün 3. çeyreği prestijiyle toplam aktiflerimiz yüzde 63 artışla 348 milyar TL’yi aşarken, iştirak kesimindeki hissemiz yüzde 20’lere ulaştı. Kullandırılan fonlarda ise yüzde 66 büyüme ile 241 milyar TL büyüklüğe ulaşırken, gerçek kesim için kıymetli bir yeri olan finansal kiralama eserinde kesim birinciliğimizi pekiştirdik. Bankamızın tüm dala sağladığı nakdi ve gayrinakdi finansman toplamı 313 milyar TL olarak gerçekleşti. Toplanan fonlar kaleminde ise yüzde 70 büyüme gerçekleştirerek 294 milyar TL’lik hacim ile iştirak bankacılığı bölümündeki hissemizi yüzde 22’ler düzeyine taşıdık. Ziraat İştirak, müşteri memnuniyetine öncelik veren hizmet anlayışı ve verimlilik odağında yapılandırılmış iş döngüsünün başarılı icrası sonucunda 2023’ün 3. çeyreğini 3,1 milyar TL kar ile tamamladı. Öteki taraftan, Türkiye genelinde şube ağını süratle yaygınlaştıran bankamız, 2023’ün 3. çeyreği prestijiyle yurt içinde 188, yurt dışında 2 olmak üzere 190 şubeye ulaştı.

2024 içerisinde de birebir motivasyon ve güç ile çalışırken hem Ziraat İştirak’in hem iştirak kesiminin hem de ülkemizin gelişimine katkı sağlamaya devam edeceğiz. Aktifimizi evvelki yılarda olduğu üzere arttırmaya devam ederken, bankacılık dalında birinci 10’da, iştirak dalında de önder olma konusundaki iştahımızı da koruyacağız. Finansman kaleminde gerçek kesimimizi desteklemeye devam ederken finansal kiralama eserimizde de kesim liderliğimizi müdafaaya devam edeceğiz. Topladığımız kaynağın müşterilerimize aktarılmasında öncü kurum olma rolümüzü koruma edeceğiz. Toplanan fonlar kaleminde müşterilerimiz ile kazanımlarımızı paylaşarak büyürken, bu kalemimizde faaliyet akışlarının hissesini ve tabana yaygın müşteri ağımızı arttırmayı hedeflemekteyiz. Başka taraftan, bu kalemlerde verimli büyümenin devam ettirilmesi için referans rasyolarımızı yakından takip ederken, öz kaynak ve etkin karlılığımızı hedeflediğimiz düzeylerde tutmaya azami ihtimam göstereceğiz. 2023’te olduğu üzere 2024’te de mahallî şube ağımızı genişletmeye devam ederken, 2023’ün aralık ayında yapmış olduğumuz işçi alım imtihanı ile yaklaşık 400 yeni arkadaşımız, 2024 yılında bankamız bünyesinde misyonlarına başlayacak. Ülkemiz istihdamına da değerli katkılar sunmaya devam edeceğiz.”