Milyonlarca emekli resmi enflasyondan düşük artırım aldı. Son 6 aylık enflasyon yüzde 38 olmasına karşın Hazine takviyeli en düşük emekli maaşı 7 bin 500 liradan 10 bin liraya çıktı. Bu da en düşük emekli maaşına yüzde 33 artırım demek.
Nüfusa oranı artan emeklilerin ulusal gelirden aldığı hisse da geriliyor. Bilhassa 2021 ve 2022 yıllarında emeklilerin gayrisayfi ulusal hasıladan (GSYH) aldıkları hisse epey azaldı.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve TÜİK datalarına nazaran 2009 yılında emekli aylıklarının gayrisafi ulusal hasılaya oranı yüzde 6,82 idi. Yani, ulusal gelirin yüzde 6,82’si emekli maaşlarına gidiyordu. 9,2 milyon emeklinin maaşı için 68,6 milyar lira ödenirken Türkiye’nin üretim prosedürüne nazaran cari fiyatlarla GSYH’si 1 trilyon 6 milyar lira idi.
2022 EN DÜŞÜK YIL OLARAK KAYITLARA GEÇTİ
2022 yılında ise emekli sayısı 13.9 milyon olurken bu bireylerin yıllık maaş ödemesi 668,8 milyar lira oldu. 2022’de GSYH ise 15 trilyon 11 milyar lira gerçekleşti. Böylelikle emekli aylıklarının GSYH’ye oranı 4.46’ya kadar düştü.
Üstelik bu vakit diliminde emekli sayısının nüfusa oranı yüzde 12,6’dan yüzde 16,3’e çıktı.
Birçok bilgi bilhassa 2021 ve 2022’de emekli maaşlarının başka aylıklara nazaran nasıl azaldığının ve emeklilerin ulusal gelirden aldıkları hissenin nasıl düştüğünü gösteriyor.
Emekli aylıklarının GSYH’ye oranı 2003 yılında yüzde 5,33 idi. Kademeli formda artan bu oran 2009’da yüzde 6,82’ye; 2016 yılında ise yüzde 7,05’e yükseldi. 2020 yılında bu oran yüzde 6,79 oldu.
2021’de yüzde 5,21’e gerileyen emekli aylıklarının GSYH’ye oranı 2022’de yüzde 4,46’ya kadar geriledi. Bu AK Parti’nin iktidarda olduğu son 20 yılın en düşük kıymeti oldu.
Bu esnada emeklilerin nüfusa oranı ise nizamlı formda arttı. 2003’te her 100 bireyden 10’u emekli iken bu sayı 2022’de 16’nın üstüne çıktı.
HAZİNE’DEN SGK’YA KAYNAK TRANSFERİ DA DÜŞTÜ
Euronews’in derlediği habere nazaran; SGK’nın gelirleri emekli aylıkları ve başka masrafları karşılamaya yetmiyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı SGK’ya kaynak aktarıyor. Buna bütçe transferi deniliyor. Bütçe transferlerinin GSYH’ye oranı 2022 yılında büyük bir düşüş gösterdi.
2008 yılında bütçe transferlerinin GSYH’ye oranı yüzde 3.49 idi. Bu oran 2020 yılında yüzde 4.93’e kadar çıktı. Lakin evvel 2021’de yüzde 3,47’ye; sonra da 2022 yılında yüzde 2,56’ye kadar geriledi. Bu da 2008’den bu yana en düşük bedel oldu.
2023 yılı tamamlanmadan emekli sayısı 16 milyona dayandı. Ekim prestijiyle emekli kişi sayısı 15 milyon 851 bin oldu. 2003 yılında emekli sayısı 6,8 milyon idi.
