DİSK-AR’dan bugün yapılan açıklamada, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) aylık 3,28 ve yıllık yüzde 61,98 olarak duyurduğu resmi enflasyon oranlarının emeklilerin, dar gelirlilerin, düşük gelirli kümelerinin gerçeğini yansıtmadığını belirtildi.
“TÜİK, disk tarafından açılan ve kazanılan davaya karşın yargı kararını uygulamıyor ve husus fiyat listesini açıklamıyor”
DİSK-AR’ın açıklamasında şunlar kaydedildi:
“TÜFE’deki değişim 2023 Kasım’da bir evvelki aya nazaran yüzde 3,28, on iki aylık ortalamalara nazaran yüzde 53,40, bir evvelki yılın aralık ayına nazaran yüzde 60,09 ve bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 61,98 oldu. Yalnızca beş aylık tüketici enflasyonu yüzde 33,7 oldu. Yılın ikinci yarısı için memur maaşlarına ve emekli aylıklarına yapılan artırım eridi. Resmi enflasyonda tırmanış sürüyor.
TÜİK, Kasım 2023 devrinde besin enflasyonunu yüzde 67,2 olarak açıkladı. Fakat bu enflasyon halkın hissettiği gerçek enflasyonu yansıtmaktan hayli uzak bir oran. TÜİK, DİSK tarafından açılan ve kazanılan davaya karşın yargı kararını uygulamıyor ve husus fiyat listesini açıklamıyor. Husus fiyatları hala karartılmış durumda. Bu nedenle enflasyon oranını hesaplanmasına kaynak teşkil eden unsur fiyat listesi görülemiyor.
EMEKLİLERDE BESİN ENFLASYONU YÜZDE 82,5 OLDU
Resmi ortalama enflasyon oranları düşük gelirlilerin, işçilerin günlük hayatta karşılaştığı ve hissettiği oranlar değildir. Bu nedenle DİSK-AR olarak TÜİK’in ham datalarından yararlanarak emeklilerin, dar gelirlilerin, düşük gelirlilerin hissettiği besin enflasyonunu tekrar hesaplıyoruz. Yaptığımız hesaplamaya nazaran besin enflasyonu ortalama yüzde 67 olarak gerçekleşirken emeklilerde besin enflasyonu yüzde 82,5 oldu. Üçüncü yüzde 20’lik gelir kümesinin besin enflasyonu yüzde 76,6 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik kümenin besin enflasyonu yüzde 87,8 ve en fakir yüzde 20’lik gelir kümenin besin enflasyonu ise yüzde 105,5 olarak gerçekleşti.
EN FAKİR GELİR KÜMESİNİN BESİN ENFLASYONU YÜZDE 105,5 OLURKEN, EN YÜKSEK GELİR KÜMESİNİN BESİN ENFLASYONU YÜZDE 48,9 ORANINDA KALDI
Yüksek gelir kümelerinin daha düşük enflasyon hissettiği görülüyor. Dördüncü (yüksek) yüzde 20’lik gelir kümesinin besin enflasyonu yüzde 64,2 olurken, en yüksek gelir kümesinin besin enflasyonu ise yüzde 48,9 oldu. Böylelikle en fakir gelir kümesinin besin enflasyonu yüzde 105,5 olurken, en yüksek gelir kümesinin besin enflasyonu yüzde 48,9 oranında kaldı. Bu durum enflasyonun gelir kümelerine, farklı toplumsal kesim ve sınıflara nazaran kıymetli ölçüde farklı hissedildiğini ortaya koyuyor.
GIDA FİYATLARI ENDEKSİ KASIM 2023’TE TÜFE’NİN 746 PUAN ÜSTÜNE ÇIKTI
TÜFE ve besin fiyatları endeksi artmaya devam ediyor. 2005 yılında 122 olan TÜFE endeksi, Kasım 2023’te 1.807’ye yükseldi. 2005’te 122 olan besin fiyatları endeksi ise 2023’te 2.553’e yükseldi. Böylelikle TÜFE 2003’ten bu yana 18,1 ve 2005’ten bu yanda 14,8 kat; besin fiyatları ise 2003’ten bu yana 25,5 kat ve 2005’ten bu yana 20,9 kat arttı. 2005’te yüzde 7,6 olan yıllık enflasyon oranı 2023’te yüzde 62 oldu. 2005’te yüzde 5,7 olan yıllık besin enflasyonu ise 2023’te yüzde 67,2’ye yükseldi.
Öte yandan son yıllarda besin enflasyonu ile genel enflasyon ortasındaki fark açılmaya başladı. Kasım 2005’te TÜFE’yle birebir seyreden besin fiyatları endeksi Kasım 2023’te TÜFE’nin 746 puan (yüzde 41,3) üstüne çıktı.”
