Dış Ekonomik Alakalar Heyeti (DEİK) Lideri Nail Olpak, “Birleşik Arap Emirlikleri’nden gelecek olan yatırımların vakte yayıldığını göreceğiz. Başka ülkelerle yaptığınız görüşmelerde yatırımların sinyalini alıyor musunuz, derseniz. Evet alıyoruz. Yalnızca Orta Doğu dersek bu kısıtlı olur, Avrupa ve ABD’den de yatırım sinyallerini alıyoruz.” dedi.
DEİK, yürüttüğü ticari diplomasi faaliyetleriyle özel bölümün global ticaretteki pusulası olan 152 iş kurulu ile birlikte 2024 yılında izleyeceği yol haritasını hazırladı.
Daha fazla ticaret vizyonuyla dış ekonomik ilgilere ivme katmayı sürdüren DEİK’in 2024 ajandasında yeni ticaret ve güç koridorları öne çıkarken, yeşil iktisat ve dijital iktisat başlıkları da ticari diplomasinin radarında olacak.
DEİK Lideri Nail Olpak, DEİK Merkez Ofisinde 2023 yılını değerlendirdiği ve 2024 ajandalarını paylaştığı toplantıda gazetecilerle bir ortaya geldi.
DEİK’in ticari diplomasi faaliyetlerine ait bilgi veren Olpak, ABD’den Afrika’ya, Çin’den İngiltere’ye, Japonya’dan Rusya’ya kadar dünyaya dokunan geniş bir projeksiyon ile daha fazla ticaret için çalışarak Türk özel kesimine dış ekonomik bağlantılarda yanlışsız muhataplar nezdinde yanlışsız kapılar açtıklarını söyledi.
Olpak, küresel iktisatta büyümenin bir ölçü azaldığı, global enflasyonun tesirini sürdürdüğü, ticaret ve yatırımlarda dönüşümlerin yaşandığı yeni bir süreç olduğunu söz ederek, Türk iş dünyası olarak, yüksek katma bedelli eserlerle yeni pazarlara açılmaları ve trendlere uygun yatırımlarla fırsat alanlarını genişletmeleri gerektiğini lisana getirdi.
Yeni ticaret koridorları ve işbirliği düzenekleri hakkında ülke ve bölge bazlı değerlendirmelerde bulunan Olpak, DEİK çatısı altındaki iş dünyası temsilcileri olarak yeşil iktisat ve dijital iktisat kavramlarını artık her platformda daha yüksek sesle konuşurken, bu dönüşümlerin yanında, global ticarette yeni iş birliği düzeneklerini da yakından takip ettiklerini aktardı.
DEİK’in 2024 yılındaki yol haritası ve ajandasında öne çıkan bölgesel başlıklara değinen Olpak, öncelikle DEİK olarak radarlarında olan her ülke ve bölge için, kesimleri de ayrıyeten ele aldıkları bir yaklaşımla yeni bir yol haritası oluşturduklarını bildirdi. Olpak, dünyayı 6 bölgeye ayırdıklarını belirterek, DEİK’in bölgelerdeki ticari diplomasi çalışmalarını anlattı.
Olpak, ABD’deki ticari diplomasi faaliyetlerini eyalet bazlı komiteler ile tekrar kurguladıklarını belirterek, her eyalete en az 1 milyar dolar ihracat hedeflediklerini bildirdi.
“KUŞAK VE YOL PROJESİNE YÖNELİK ÖNLEM ALMAK ZORUNDAYIZ”
Nail Olpak, Çin’in ise dünyanın markalı eserleri fabrikasına gerçek evrilmeye çalıştığını tabir ederek, Çin’in fason üretimi geride bıraktığını, artık de orta teknoloji eserleri üretmeyi terk etme stratejisine hakikat ilerlediğini belirtti,
Olpak, “Kuşak ve Yol” projesine ait şunları söyledi:
“Çin elindeki o eseri, güçlü pazara daha süratli ulaştırmak istiyor. Varlıklı pazarlardan birisi arbedeli olduğu Amerika’yı bir kenara bırakacak olursak, Avrupa pazarı… Bugün Çin’in Avrupa pazarına mallarına ulaştırması ortalaması 40-45 günleri bulabiliyor. Jenerasyon Yol Projesi’nde Çin’in maksadı, 1 hafta içerisinde mallarını Avrupa’ya ulaştırmak. Bu bizim için ne manaya geliyor? Benim bugün en büyük avantajım lojistik avantajım. Gaziantep’ten çıkan bir eser 48 saat içerisinde Avrupa’nın rastgele bir kentine ulaştırılıyor. 45 güne nazaran 48 saat çok önemli bir avantaj. Fakat 1 haftaya indiği vakit lojistik avantajımız 5 güne düşüyor. Böylesi bir tablo var önümüzde, bunu düzgün görmemiz lazım. Bu proje fazla sempatik görünse de tabloyu uygun okumamız gerekiyor.
Çin bu projeye çok önemli bir para yatırıyor. Bu projenin gerisinde duruyor. Engelleyebilecek bir durumda değiliz. Açık konuşalım, o denli bir gücümüz yok ancak önlem almak zorundayız. Önlem alamadığımızda, alkışladığımız projenin sonuçları bugün bizi maalesef kendi içimizde geriletecek bir tabloya sebep olacak. Ne yapalım pekala? O vagonlar geri boş gitmeyecek herhalde. Onları neyle dolduracağız? Katma pahası yüksek eserle doldurma talihim olacaksa proje bizim için manalı olacak.”
“2024’ÜN DE EN BELİRLEYİCİ FAKTÖRÜ ENFLASYON OLACAK”
DEİK Lideri Olpak, global olarak sıkıntı geçecek olan 2024 yılında Türkiye’nin yeniden olumlu ayrışacağını belirterek, uygulanan dezenflasyon programı ile enflasyonun gerileyeceğini ve birebir vakitte üretim, yatırım ve ihracatı destekleyici siyasetlerle da büyümeye katkı sağlanacağını söyledi.
Türkiye’nin yıla yüzde 5 bir büyüme maksadıyla girdiğini hatırlatan Olpak, Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların büyüme performansını etkilese de Türkiye’nin yılı yüzde 4’ün üzerinde bir büyüme ile kapatacağını iddia etti.
Büyümeye ihracatın verdiği katkının kıymetine dikkati çeken Olpak, “Büyümede yatırım harcamaları ve makine siparişlerini değerli görüyorum. Bu noktada olumsuz bir tablo olmadığını söylemek istiyorum. Bilhassa çeyrekler prestijiyle baktığımızda Türkiye’nin siparişleri uygun gidiyor. Bunu PMI datalarında de görüyoruz. Birebir biçimde Satınalma Müdürleri Endeksi’nde de görüyoruz.” sözlerini kullandı.
Olpak, enflasyonun hem Türkiye hem de dünya açısından 2023’ün 2022’den başlayarak en belirleyici faktörlerden biri olduğunu belirterek, 2024’ün de en belirleyici faktörünün enflasyon olmasını beklediğini söyledi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Lideri Dr. Hafize Gaye Erkan’ın yakın vakitte DEİK İdare Heyeti Toplantısı’na katıldığını hatırlatan Olpak, şunları kaydetti:
“Merkez Bankası’nın ana vazifesi aslında fiyat istikrarı. Toplantımızda da bu mevzuları konuştuk. Yılın ikinci çeyreği prestijiyle artık zirve noktasından aşağıya hakikat gitmesini beklediğimiz enflasyon var. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın uygulamaları olacaktır. Başlarda mart seçiminden sonrasına yönelik de birtakım şeyler var. Krediler açılacak mı? Kapanacak mı? Ne biçimde olacak? Bizler de sizler üzere yakından takip ediyoruz. 2024, çok güç bir yıl olur mu? Yani çok kolay bir yıl olmayacak fakat çok güç bir yıl olacak diye de söylemek istemiyorum. Bu türlü bir genel bir kıymetlendirme yapmış olayım.”
“(İSRAİL İLE AZALAN TİCARET) 2 AY İÇERİSİNDEKİ BU TEPKİSİ DA AZIMSAMAMAK LAZIM”
Nail Olpak, bir gazetecinin ABD’nin Rusya’ya uyguladığı ambargonun Türkiye’ye tesirlerine ait bir sorusu üzerine şu cevabı verdi:
“ABD, ambargo konusunda direktif verme isteğinde olabilir. Türkiye bu çerçevede tutumunu, hem siyaseten hem ticaretten net bir halde ortaya koyuyor. Sahiden ambargoya tabi olması gereken, savaşta kullanılabilecek bir eser vardır. ‘Benden bunu alıyorsan, oraya göndermeyeceksin.’ diyebilir. Bunu Türkiye de anlayışla karşılar lakin onun ilerisine gitmeye kalkıyorsa, İran örneğini verdiniz, Avrupa ülkeleri dahil olmak üzere ambargo süreçlerinde İran’la el altından ya da dolaylı formda nasıl ticaret yaptıklarını hepimiz biliyoruz. Biz, o noktada gelirler dinleriz, gelene kapıyı kapatmak üzere bir durumumuz kelam konusu değil lakin kimse kusura bakmasın biz kendi ticari menfaatlerimizle devam ederiz. Zati ticaretin engellenmesi diye bir şey olmadı. Rusya ile olan ticaretimiz de ihracatımız da önemli bir formda arttı bu yıl.”
İsrail’in Gazze’de insanın yüreğinin kaldıramayacağı imgelere sebebiyet verdiğini tabir eden Olpak, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Bu sıkıntının nereden başladığı konusunda çok şeyler söylenebilir. Bugün gelinen noktada, ticari sayılarda birtakım farklılıklar olsa bile, ruhsal olarak bu işin çok daha uzun yıllara yayıldığı ve İsrail’in de lehine olmadığı kıymetli tablonun olduğunu söylemek isterim. Ticari tarafa geldiğimizde, kamu tarafından, devlet tarafından ya da kurumlar, dernekler tarafından özel bir şey söylenmeden ki o denli bir şey söylenmedi. ‘Artık İsrail ile şu ticaret yapılmasın.’ denmedi. Ancak yaklaşık 2 aylık geçen müddetin içerisinde önemli bir azalma olduğunu, daralma olduğunu biz gözlemliyoruz. Ticari daralmanın yüzde 30-40 bandında olduğunu görüyoruz. Bu firmaların, insanları direkt olarak bu süreçteki verdiği tepkidir. 2 ay içerisindeki bu tepkisi da azımsamamak lazım.
Bazen görüyoruz. İşte hala oraya şu, bu kadar gidiyor diye lakin öylesine bir ticareti büsbütün durdurmanın da mümkün olmayacağını da görmek lazım. Niçin? Yani her şeye karşın de devam edecek bir ticaret de olabilir. Şayet iki ülke ortasında büsbütün diplomatik bağlar kesilecekse hiçbir biçimde, hiçbir şey yapılmayacaksa öbür ancak kalan kısmı olağan seyrinde oluyor. Fakat önemli bir düşüş olacak.”
DEİK olarak İsrail ile ticari münasebetlere yönelik üyeleriyle bir anket çalışması yapmadıklarını belirten Olpak, “Gündemde olan İsrail’e boykot sorunu eski boykotlardan farklı bir pozisyonda olduğunu düşünüyorum. Dünya üzerindeki reaksiyon de o denli bir şey değil. Yani bugüne kadarki yaşadığımızdan farklı bir reaksiyon var. Çok değişik bir süreci yaşıyoruz. 2 aylık istatistikler çok belirleyici olmaz, birkaç ay sonra görmek gerekir. Hala ticaret yapana niçin yapıyorsun demek benim ferdi olarak yahut kurumsal olarak hakkım değil fakat bunun bu türlü olmasını beklemek de son derece olağandır. Ticari sayıları her vakit bir biçimiyle değiştirmek kolay. Telafi edersiniz, İsrail’le ticaretimiz bugün azalır, yarın bir öbür yere masraf. Bunlar da olabilir ancak işin trajedi boyutunu yeterli düşünmek lazım. Onun hiçbir biçimde bir telafisi yok.” diye konuştu.
“YATIRIM SİNYALLERİNİ ALIYORUZ”
Nail Olpak, devam eden minimum fiyat görüşmelerine ait belirlenecek fiyata yönelik rastgele bir varsayımda bulunmak istemediğini belirterek, “Bu mevzuyu illa ihracat bağlamında da ele alamamamız gerekir diye düşünüyorum. İhracatçımız etkilenir mi, natürel etkilenir. Fakat o etkilenecek, bu etkilenecek diye minimum fiyattan olmazsa olmaz birtakım şeyler de çıkarılmayacaktır. Refah hissesinin ne kadar olacağı tartışılıyor. Zorlansak da biz o süreci ihracat noktasında aşarız diye düşünüyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
Olpak, bir gazetecinin Türkiye’nin direkt yabancı yatırım çekme potansiyeline ait sorusu üzerine, şunları söyledi:
“Yabancı yatırımları beklemeliyiz ancak önümüzdeki ay niçin gelmedi diye sorarsak birbirimize yanlış olur. Mesela Birleşik Arap Emirlikleri’nden gelecek olan yatırımların vakte yayıldığını göreceğiz. Öteki ülkelerle yaptığınız görüşmelerde yatırımların sinyalini alıyor musunuz, derseniz. Evet alıyoruz. Yalnızca Orta Doğu dersek bu kısıtlı olur, Avrupa ve ABD’den de yatırım sinyallerini alıyoruz.
Enerji, dijitalleşme, besin ve tarım ile sıhhat bölümlerinin çok konuşulan alanlar olduğunu söyleyebilirim. Bu noktada yeni iktisat idaresinin açıkladığı yeni iktisat siyasetlerinin gayelerinin ne kadarının gerçekleştiğini takip edeceklerdir. Bir kez yılın kapanışını bekleyecekler. Muhtemelen, söylenmese de mart ayındaki lokal seçimleri de bir ölçü bekleyeceklerdir. Bunu söylemiyor fakat ben hissiyatımı söz etmiş olayım.”
patronlardunyasi.com
