Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın yaptığı duyuru ile 1 Ocak 2024 prestijiyle geçerli olacak taban fiyat 17 bin 2 lira olarak açıklandı.
Asgari fiyatın belirlenmesinde Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) ve hükümet temsilcileri uzlaşıya varırken, TÜRK-İŞ Genel Lideri Ergün Atalay, 18 bin lira talep ettiklerini belirterek yeni taban fiyatı tanımadıklarını açıkladı.
Kararın akabinde açıklanan minimum fiyata birinci reaksiyon CHP’den gelirken, Cumhuriyet Halk Partisi Hazine ve Maliye Bakanlığından Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Yalçın Karatepe, yaptığı yazılı açıklama ile açıklanan sayıya reaksiyon gösterdi.
Karatepe’nin açıklaması şu halde:
AÇIKLANAN TABAN FİYAT HALKI YOKSULLUĞA MAHKÛM ETMEKTEDİR!
Tüm Türkiye’nin gözü kulağının bugün açıklanan taban fiyatta olması aslında ülkenin içinde bulunduğu ekonomik durumun çok düzgün bir göstergesidir. Olağanda çalışan nüfusunun %2-3’ünü ilgilendirmesi gereken bir husus tüm halkı ilgilendiriyorsa bunun nedenlerine çok detaylı bir biçimde bakmak gerekir.
Eski Bakan Vedat Alım, yaptığı bir açıklamada, taban ücretlilerin ülke nüfusuna oranının %37 olduğunu söylemiş lakin taban fiyattan 100 TL, 200 TL fazla alan çalışanları da eklediğimiz vakit bu oran kaça çıkıyor? Bu fiyatı alanlar da bu orana dahil edildiğinde oran %50 civarına çıkmaktadır.
DİSK-AR raporuna nazaran ise tüm fiyatlı çalışanların %64’ü ise minimum fiyatın altı ile bir buçuk katı üstünde çalışmaktadır. Yani taban fiyat temel fiyat olmuş durumda. Asıl bu durumun değişmesi gerekir.
Türkiye Avrupa ülkeleri içinde en yakın rakibi Slovenya’nın 2.5 katı oranla minimum fiyatlı ile en çok çalışanın olduğu ülkedir.
2013’te Avrupa’da Türkiye’den düşük minimum fiyatlı 14 ülke varken, 2023 yılı sonunda yalnızca 4 ülke vardır.
Bugün açıklanan 17.002 TL’lik fiyat büyükşehirlerde ortalama konut kirası seviyesindedir. Türk-İş’in hesaplamasına nazaran, Kasım ayında açlık hududu 14 bin 25 TL’ye, yoksulluk hududu 45 bin 686 TL’ye yükseldi. Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ de aylık 18 bin 239 TL’ye yükselmiş durumda.
Görüldüğü üzere bugün açıklanan minimum fiyatı temel aldığımızda, şayet ailede üç taban fiyat elde eden çalışan yok ise o hane fakirdir. Bu işsizlik ortamında da bir konuttan 3 kişinin çalıştığını düşünmekte hayaldir.
Açıklanan bu fiyat milyonlarca işçiyi açlığa ve sefalete mahkûm ettiği görülmelidir.
ASGARİ FİYAT NE OLMALIYDI?
Emeğin mili gelirden aldığı hisse TÜİK datalarına nazaran de daima azalmaktadır.
Bugün açıklanan 17.002 TL’lik minimum fiyat maalesef beklentileri karşılamamıştır.
Bugün açıklanan minimum fiyat fakat TÜİK bilgilerine nazaran hesaplanan enflasyonu bir müddetliğine telafi edecek bir seviyededir. 2024 yılının birinci yarısında ortaya çıkması beklenen yüksek enflasyonu dikkate aldığımızda, bugün yapılan artışın tesirinin süratle ortadan kalkacağı görülmektedir. Bu nedenle iktidarın taban fiyatın yılda bir kere belirlenmesi konusundaki ısrarına karşı çıkıp, yılın ikinci yarısında tekrar bir fiyat belirlenmesini sağlamalıyız.
Cumhuriyet Halk Partisi olarak halimiz nettir. Biz işçilerden yanayız. İşçilerimizi açlığa ve sefalete mahkûm eden bu sistemi değiştirmek için çabaya devam edeceğiz. Bu çerçevede, minimum fiyat düzeyi konuşulurken yalnızca açlık sonu verisini dikkate almak kâfi değildir. Asıl bakılması gereken, taban fiyat yönetmeliğinde de tabir edilmiş olan, insanların beslenme muhtaçlıklarının yanında barınma, ulaşım, sıhhat, eğitim ve kültürel faaliyetler, için de muhtaçlık duyulan harcamaları karşılayacak düzeyde olmasıdır. Bu nedenle yalnızca açlık sonunu referans almanın yanlışsız olmadığını düşünüyoruz. Zira bunu yapmak, yani açlık hududunu referans almak, Türkiye’de var olan derin yoksulluğu kabullenmek manasına gelir. Biz yoksulluğu kabullenmek yerine onu ortadan kaldıracak siyasetleri hayata geçireceğiz. Emelimiz tüm yurttaşlarımızın insan onuruna yakışır bir düzeyde gelir elde ederek hayatlarını sürdürmeleridir.
