İster daha az et yemek ister otomobil kullanmak yerine bisiklete binmek olsun, beşerler iklim değişikliğini önlemeye yardımcı olacak pek çok şey yapabilir. Pekala ya nefes almayı durdurabilir miyiz?
Yeni bir çalışma, insan akciğerlerinden solunan havadaki gazların global ısınmayı körüklediğini tez ediyor.
Bilim insanları, soluduğumuz havadaki metan ve nitro oksidin İngiltere’nin sera gazı emisyonlarının yüzde 0,1’ini oluşturduğunu söylüyor.
Yeni çalışma, Edinburgh’daki Birleşik Krallık Ekoloji ve Hidroloji Merkezi’nde atmosferik fizikçi olan Dr. Nicholas Cowan tarafından yönetildi.
Nefesle dışarı verilen insan nefesi, her ikisi de global ısınmaya katkıda bulunan küçük, yüksek konsantrasyonlarda metan (CH4) ve nitröz oksit (N2O) içerebilir.
Bazı gazlar havaya salınıyor
Çoğumuzun okuldaki fen derslerinden hatırladığı üzere, beşerler oksijeni solur ve karbondioksiti dışarı verir.
Nefes aldığımızda hava akciğerlere girer ve bu havadaki oksijen kana taşınırken, atık bir gaz olan karbondioksit (CO2) kandan akciğerlere hareket eder ve nefesle dışarı verilir.
Bitkilerde ise durum tam zıddıdır; bitkiler CO2’yi yan eser olarak oksijen oluşturmak için kullanır (fotosentez).
Her insan nefes verirken CO2 verir, lakin yeni çalışmalarında araştırmacılar metan ve nitröz oksit üzerine odaklandı.
Bu ikisi de güçlü sera gazlarıdır, lakin çok daha küçük ölçülerde solundukları için global ısınmaya olan katkıları gözden kaçırılmış olabilir.
Dahası, bitkiler esasen insan nefesiyle yayılan tüm CO2’yi emer, hasebiyle ‘insan nefesindeki CO2’nin iklim değişikliğine katkısı aslında sıfırdır.
Bitkiler, bu gazları fotosentezde kullanmadığından metan ve nitröz oksit için tıpkı şey söylenemez.
104 istekli üzerinde araştırma yapıldı
Araştırmacılar, Birleşik Krallık nüfusundan 104 yetişkin gönüllünün insan nefesindeki metan ve nitröz oksit emisyonlarını araştırdı.
Katılımcılardan derin bir nefes almaları ve bunu beş saniye tutmaları, akabinde nefesi kapatılabilir bir plastik torbaya vermeleri istendi.
Toplam 328 nefes örneği toplandı ve her iştirakçinin yaş, cinsiyet ve beslenme tercihi üzere detayları kaydedildi.
Örnekleri tahlil ettikten sonra araştırmacılar, her iştirakçiden nitröz oksit yayıldığını, lakin iştirakçilerin sırf yüzde 31’inin nefesinde metan bulunduğunu buldu.
İlginç bir biçimde, verdikleri nefeste metan gazı bulunan şahısların bayan ve 30 yaş üstü olma olasılıkları daha yüksekti, lakin araştırmacılar bunun nedeninden emin değil.
Genel numunelerdeki iki gazın konsantrasyonları, araştırmacıların Birleşik Krallık’taki emisyonların oranının nefesimizden kaynaklandığını varsayım etmelerine imkan sağladı; metan için yüzde 0,05 ve nitro oksit için yüzde 0,1.
Araştırmacılar nefesteki gazlar ile diyetler ortasında rastgele bir ilişki bulmayı başaramadı; fakat et yiyenlerin iklim krizini diğer hallerde körüklediği biliniyor .
Uzmanlar, çalışmalarının sırf nefesteki sera gazlarını incelediğini ve bu nedenle kişinin emisyon ayak izine ait genel bir iddia sunmadığını vurguluyor.
Araştırmacılara nazaran, metan ve nitröz oksit emisyonları ‘çevresel izlemelerin birçoklarında çoklukla göz arkası ediliyor.
İnsan bedeninin içinde metan gazı, sindirim sistemimizde kolonize olan metanojen ismi verilen mikroorganizmalar tarafından üretilir. Metan kana karışır ve nefesle dışarı atılabileceği akciğerlere taşınır.
Bu ortada bağırsak ve ağız boşluğundaki bakteriler, yiyecek ve sudaki nitratları nitröz okside dönüştürür ve bu da insan nefesiyle dışarı atılır.
Çalışma PLOS One mecmuasında yayınlandı.
Sera gazları gezegeni nasıl ısıtıyor
Metan renksiz, kokusuz yanıcı bir gazdır ve doğal gazın ana bileşenidir.
Metan bir sera gazıdır ve iklim değişikliğinin karbondioksitten sonra en büyük ikinci nedenidir.
Her iki gaz da seranın cam çatısına benzeri formda ısıyı atmosferde hapseder.
Gün boyunca güneş atmosferde parlar ve Dünya’nın yüzeyi güneş ışığında ısınır.
Geceleri Dünya’nın yüzeyi soğuyarak ısıyı havaya geri verir, lakin ısının bir kısmı atmosferdeki sera gazları tarafından tutulur.
Bu gazların fazlası, Dünya atmosferinin giderek daha fazla ısıyı hapsetmesine ve gezegenin ısınmasına neden olabilir.
Metan, atmosfere ulaştıktan sonraki birinci 20 yıl boyunca karbondioksitten 80 kat daha fazla ısı tutma gücüne sahiptir.
