Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 2020 yılından beri kamuoyuna açıklanamayan gelir ve kurumlar vergisi rekortmenleri listesi 3 Ocak günü ilan edilince, en dikkat çeken isim Baykar İdare Konseyi Lideri Selçuk Bayraktar oldu.
Gelirler Yönetimi Başkanlığı’nın 2020-2021-2022 periyodu gelir vergisi listesinin birincisi Bayraktar’ın şirketi Baykar’ın cirosunun yüzde 86’sı ihracattan, yani kayıtlı-makbuzu kesilen ticaretten geliyor.
Baykar, Türkiye’nin savunma ve havacılık endüstrisinde toplam ihracatının yüzde 25’ten fazlasını gerçekleşiyor.
Bayraktar’a 2022 yılında tahakkuk eden 564 milyon 124 bin 316 lira vergi Maliye kaydına nazaran “Kendi ismine menkul sermaye iradı faaliyetlerinden” doğmuş.
Baykar, 2022 yılında 662 milyon dolar ihracat gerçekleştirdi.
Haluk ve Selçuk Bayraktar kardeşlerin idaresindeki Baykar, 2022 yılında havacılık ve savunma sanayi eserleri ihracat başkanı kamu şirketi Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş’yi (TUSAŞ) geride bırakarak, bu alanda da ipi göğüsleyen şirket olmuştu.
Ekonomist Prof. Dr. Hurşit Güneş’le vergi gelirlerinin organik yapısını konuştuğumuzda Baykar ile ilgili şu değerlendirmeyi yapıyor:
“Teknoloji yüklü, katma pahalı eser ihracatı yaptığı için kar oranı da yüksek oluyordur. O nedenle de yüksek gelir elde edebilir.”
Güneş’in bu yorumu bana bir öteki tezini anımsatıyor. Güneş, sermaye yanlısı kesitlerin lisana getirdiği “asgari fiyata enflasyon oranında artırım şirketlerin uluslararası rekabet gücünü olumsuz etkiliyor” savına karşı çıkıyor.
Yüksek minimum fiyatın, şirketleri ucuz emek pazarı ile rekabetten çıkartıp katma bedeli yüksek eserler üretmeye yönelteceğini ileri sürüyor.
Selçuk Bayraktar ve Haluk Bayraktar kardeşlerin teknoloji teşebbüsçüsü babaları Özdemir Bayraktar, 2021 yılında vefat edene kadar Baykar Kümesi İdare Şurası lideriydi.
Şirket 2012 yılından beri ihracat yapıyor. Baba Bayraktar’ın mirası da vergi doğurmuş olabilir.
2020-2021-2022 vergi listelerinin açıklanmamasına münasebet olarak “Covid-19 salgınının” gösterilmesi, “Erdoğan’ın açıklanmasından memnun olacağı bir isim listenin birinci sırasında olunca açıklanmış olabilir mi?” sorusunu akla getiriyor.
Kanaatime nazaran ebediyen saklanacak bir data olamazdı; sanırım!
Gerçi Maliye Bakanlığı’na 250 bin TL ve üstünde katılaşmış vergi ve ceza borcu olan mükelleflerin ismini açıklama yetkisi getirilmişti. İfşaya rastlamadım.
Güneş bir ikinci noktaya dikkat çekiyor: 1994 yılında hazırladığı ve 1995 yılında maddeleşen Rekabet Yasası.
Savunma endüstrinde faaliyet gösteren özel ya da kamu şirketleri, kamu kaynaklarından ve imkanlarından Baykar ile eşit seviyede yararlanıyorlar mı?
Rekabet Kurumu bu türlü bir soruyla karşılaşmış mıdır sanmam.
Bayraktar’ın bir devlet liderine Erdoğan’ın selamını, Türkiye ismine şükranlarını iletme pozisyonunda olması değerli bir avantaj elbette.
Bir örnek…
Devletin haber ajansı A.A. 3 Nisan 2023 tarihli haberinde Bayraktar’ın Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ziyaretine yer vermiş.
Haberde şu sözler geçiyor: “Bayraktar, Aliyev’e Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın selamlarını ve zelzele sonrasında gerçekleştirilen yardımlar münasebetiyle şükranlarını iletti.”
Azerbaycan’ın 2. Karabağ Savaşı’nda işgalci Ermeni güçlerine karşı verdiği savaşta kullandığı Baykar’ın ürettiği insansız hava ortaları İHA/SİHA başarısı, şirkete BAE ve Suudi Arabistan’ın da kapısını açmıştı.
Vergi yükü halkın sırtında. Tüketilen eserlerden kesilen dolaylı vergiler…
Türkiye genelinde 2022 vergilendirme devri yıllık gelir vergisi beyanlarına ait olarak, 4 milyon 43 bin 467 mükellef tarafından yıllık gelir vergisi beyannamesi verildi.
Verilen yıllık gelir vergisi beyannameleri ile 343 milyar 727 milyon 778 bin 813 TL matrah beyan edilmiş ve beyan edilen bu meblağ üzerinden 106 milyar 800 milyon 753 bin 728 TL gelir vergisi tahakkuk ettirildi.
Vergi rekortmenleri “makbuzlu işler” yapanlardan çıkıyor.
En çok vergi verenler listesine 14. sırasında yer alan Avukat Gönenç Gürkaynak’a 84 milyon 904 bin TL vergi tahakkuk etti.
Avukatlar ortasında Gürkaynak birinci sırada. Genel listede 42. sırada yer alan Av.Şehmuz Ahmet Sedid Kurutluoğlu da tahakkuk eden 42 milyon 837 TL gelir vergisi ile tıpkı meslek kümesinde en çok vergi veren ikinci isim.
Gürkaynak rekabet ve bilişim alanında Kurutluoğlu şirketler hukukunda önde gelen avukatlardan.
İkisinin de ortak yanı, “makbuz” karşılığı iş yapan mükelleflerle çalışmaları.
2000’li yılların başından beri vergi şampiyonları listesinde yer alan Kurutluoğlu Doğuş Holding, Sabancı Holding üzere kurumsal şirketlerin avukatı.
Gürkaynak; Google, Microsoft, Apple, Amazon üzere Amerikan teknoloji devlerinin avukatı. Olasıdır ki bu şirketlerle dava bazında değil, yıllık kontratlarla tüzel temsilcilik kontratı yapmıştır.
O bu değil de; en yüksek vergiyi ödeyen 100 bireyden 76’sı isimlerini gizlemiş.
En yüksek vergi veren Bayraktar’ı biliyoruz, ikinci olan Rahmi Koç’u ve tıpkı listede yer alan Koç ailesinin isimlerini biliyoruz lakin; 100-200 milyon liralık boşanma davası alan avukatlar ortada yok!
Neden?
Çünkü boşanma davalarında herkes servet saklıyor.
Hatırlıyorsunuz değil mi; AKP eski Erzurum Milletvekili Zehra Taşkesenlioğlu’nun “şantajdan” tutuklu eski eşi Ünsal Ban boşanma davasında “Eşim benden 70 milyon lira istiyor” diye tabir vermişti.
Suç örgütü başkanı Sedat Peker’in rüşvet argümanlarında ismi geçen eski SPK Lideri Ali Fuat Taşkenslioğlu’nun kardeşi Zehra Hanım ve Türk Hava Kurumu eski Lideri Ban, Aralık 2023’de boşandı.
Mahkeme Ban’ın eski eşine 22 milyon lira tazminat ödemesine karar verdi. Dava istinafta…
Türkiye’de paranın kimde olduğunu vergi listelerinden takip etmeye gerek yok, ne iş yaptığı “gizli” kontratlara bağlı olanların yaşadıkları lükse baksak yeter!
