2002’den 2024’e kadar dolar cinsinden brüt taban fiyatın 156 dolardan 543 dolara yükseldiğini, lakin birebir periyotta kişi başına GSYH’nin 3 bin 608 dolardan 12 bin 875 dolara çıktığını belirten Çelik, “Dolar olarak brüt minimum fiyat artışı, kişi başına GSYH artışının altında kaldı. Brüt minimum fiyat dolar cinsinden nispî olarak düştü” dedi.
Çelik, “Asgari ücret-dolar hesabı o denli bakkal hesabıyla yapılamaz. Bunun dolar enflasyonu var, satın alma gücü var, kişi başına GSYH artışı var” diyerek, minimum fiyatın gerçek pahasının hesaplanabilmesi için dolar enflasyonu, satın alma gücü ve kişi başına GSYH artışının da dikkate alınması gerektiğini vurguladı.
Çelik’in değerlendirmesi şöyle:
“Asgari fiyatın ABD doları cinsinden Cumhuriyet tarihinin en yüksek seviyesinde olduğuna ait kimi gayri önemli argümanlar ortalıkta dolaşıyor. 2002’de brüt taban fiyatın 156 dolar olduğu, 2024’te tahminen 543 ABD doları olacağı doğrudur. Bu hesaba nazaran dolar cinsinden brüt taban fiyat 3,47 kat artmış oluyor! Meğer kazın ayağı o denli değil! Taban ücret-dolar hesabı o denli bakkal hesabıyla yapılamaz. Bunun dolar enflasyonu var, satın alma gücü var, kişi başına GSYH artışı var.
Dolar karşılaştırmasının manalı olabilmesi için minimum fiyatı iktisattaki başka değişkenlerle dolar üzerinden karşılaştırmanız lazım. Madem minimum fiyatta dolar karşılaştırması yapıyorsunuz iktisattaki öteki değişkenlere de dolar olarak bakmanız lazım!
Doğru sonuca ulaşmak için ABD doları cinsinden kişi başına gayri safi yurt içi hasıla artışı ile (ekonomik büyüme) ile dolar cinsinden brüt minimum fiyat artışını karşılaştırmak gerekir.
2002 ile 2024 ortasında brüt minimum fiyat 156 dolardan 543 dolara çıkarken tıpkı periyotta kişi başına GSYH 3 bin 608 dolardan 12 bin 875 dolara çıkıyor. Kişi Başına GSYH 3,57 kat artıyor. (2024 dataları Orta Vadeli Program amaçlarıdır. 2024 yıl ortası dolar kuru 36,8 TL, Kişi başına ulusal gelir varsayımı 12 bin 875 ABD dolarıdır).
Diğer bir tabirle dolar olarak brüt taban fiyat artışı Kişi Başına GYYH artışının altında kalıyor! Brüt taban fiyat dolar cinsinden 3,47 kat, Kişi Başına GSYH 3,57 kat artıyor. Daha açık yazalım brüt taban fiyat dolar cinsinden nispî olarak düşmüştür!
Asgari fiyatın dolar cinsinden artışını, kişi başına GSYH artışıyla karşılaştırdığımızda, taban fiyatın dolar cinsinden izafî olarak düştüğünü görüyoruz. Bu durum, taban fiyatın satın alma gücünün dolar cinsinden azaldığı manasına geliyor.
Dolayısıyla, minimum fiyatın dolar cinsinden artışını, kişi başına GSYH artışıyla karşılaştırmak, minimum fiyatın gerçek kıymetini daha yanlışsız bir biçimde değerlendirmemize imkan sağlıyor.”
⁉️ASGARİ ÜCRET-DOLAR HESABI ÖYLE YAPILMAZ!
🧮Asgari ücret dolar cinsinden göreli olarak düştü!
1️⃣ Asgari ücretin ABD doları cinsinden Cumhuriyet tarihinin en yüksek düzeyinde olduğuna ilişkin bazı gayri ciddi iddialar ortalıkta dolaşıyor.
2️⃣ 2002'de brüt asgari ücretin 156… pic.twitter.com/T091Ec8PlK
— aziz çelik (@EmeginHalleri) December 29, 2023
