Asgari Fiyat Tespit Komitesi, 2024’te uygulanacak yeni taban fiyatı belirlemek üzere 11 Aralık Pazartesi günü birinci toplantısını yapacak. Milyonlarca çalışan ve aileleri, yüksek enflasyon ve hayat pahalılığının her geçen gün daha yakıcı bir hale geldiği bu süreçte minimum fiyata yapılacak artırımı dört gözle bekliyor.
Sadece minimum fiyatla çalışanlar mı? Hayır… “Beyaz yakalı” olarak nitelendirilen yüz binlerce kişi de minimum fiyata yapılacak artışı bekliyor. Son periyotta bu kesitin geliri de süratle eridi, taban fiyata yakın seviyelere indi. Bu kümeye girenlerin yeni yılda maaşlarında yapılacak artışta da minimum fiyat artırımı baz alınacak.
Gelişmiş ülkelerde sıradan bir bahis olarak karara bağlanan minimum fiyat, ekonomik krizle ve yoksullukla boğuşan Türkiye için yaşamsal bir değer kazandı. Varlık-yokluk gayretine dönüştü.
ASGARİ FİYATLA YAŞAMAK!
Asgari Fiyat Tespit Komitesi; personel, patron ve hükümetin 5’er kişilik temsilcisinden oluşuyor. Komiteye, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı temsilcisi başkanlık ediyor.
Asgari Fiyat Tespit Komitesi, 3’ü istişare ve 1’i karar olmak üzere genelde 4 toplantı sonunda yeni minimum fiyatı belirliyor. Fiyat teklifleri, 3’üncü ya da 4’üncü toplantıda gündeme geliyor. Bu ayın sonuna kadar taban fiyatın ilan edilmesi ve ilgili kararın Resmi Gazete’de yayımlanması gerekiyor.
Komisyonda, emekçi kısmını TÜRK-İŞ temsil ediyor. Konfederasyon, bu yıl bir değişiklik yaptı. Komitede, TÜRK-İŞ ismine minimum fiyatla çalışan 2 bayan, 2 erkek işçi de yer alacak. Hükümet ve patron temsilcilerine, taban fiyatla geçinmenin zorluklarını, karşı karşıya kaldıkları ağır hayat şartlarını anlatacak.
ANKARA KULİSLERİNDE NE KONUŞULUYOR?
Ankara’da kulislerde, taban fiyat pazarlığının 14 bin-15 bin TL aralığında başlayacağı konuşuluyor. İktidar etraflarında de bu seviyelerin lisana getirildiğini söyleyelim.
TÜRK-İŞ’in araştırmasına nazaran kasım ayında dört kişilik bir ailenin sağlıklı, istikrarlı ve kâfi beslenebilmesi için aylık yapması gereken harcama meblağı (açlık sınırı) 14 bin TL 25 TL.
TÜRK-İŞ Lideri Ergün Atalay, minimum fiyat pazarlığını 4 kişilik bir ailesinin açlık sonu olan 14 bin 25 liradan başlatacaklarını söyledi. Daha sonra bu kelamlar “düzeltildi”. Atalay’ın, “Açlık hududundan bir pazarlık olmaz. Onu konuşmanın bir manası yok” dediği savunuldu.
Peki, TÜRK-İŞ ne yapacak? Öncelikle hükümetin yeni taban fiyat teklifini bekleyecek. Bu basamağa kadar sayı söylem edilmeyecek. Hükümetin, 14 bin TL seviyelerinden pazarlığı açması durumunda TÜRK-İŞ’in, Minimum Fiyat Tespit Komisyonu’ndan ayrılması kesin görünüyor.
TÜRK-İŞ’in, 15-16 bin TL aralığında teklife de uzaklıklı yaklaşacağı, bu teklife, Liderler Kurulu’na getirilse bile vize vermeyeceği belirtiliyor.
Bu durumda yeni minimum fiyat, işçi-işveren ve hükümetin 3’lü mutabakatıyla belirlenemeyecek. Bu mümkünlük çok yüksek.
SEÇİM VE TABAN FİYAT DENKLEMİ
Genel beklenti, taban fiyata yüzde 40-50 aralığında artırım yapılması. Unutmayalım, 31 Mart 2024’te mahallî seçimler yapılacak. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, pazarlık sürecinde seçimleri de göz önünde bulundurarak, toplumdan gelecek sinyallere nazaran konum alacaktır. Taban fiyata, seçim ayarlı bir artış gündeme gelecektir. Olağan, patron kesitinin yüksek taban fiyat ve memleketler arası rekabetle ilgili dertleri ihmal edilmeyecektir.
Aralık ayı yeni ile eski yıl ortasında “ara” olmanın yanı sıra milyonları ilgilendiren fiyatlar için de beklentiler ile düş kırıklığı ekseninde yapılacak tercihte ve alınacak kararda “ara” bir durak olacak.
