Rus Rosatom… Mersin-Akkuyu’da Türkiye’nin birinci nükleer santralını inşa ediyor. Santral, her biri bin 200 megavat gücünde toplam 4 üniteden oluşuyor. Birinci ünitenin, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100’üncü yılına, 29 Ekim 2023’e yetiştirilmesi hedeflendi. Maksat şaştı…
Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, kısa müddet evvel birinci ünitenin devreye alınacağı tarihi revize etti:
“Hedef tarihimiz var. Önümüzdeki yıl inşallah Cumhuriyetimizin 101’inci yılı, ’29 Ekim 2024′ diye bir tarih gayemiz var. Bunun için gece gündüz yaklaşık 30 bine yakın çalışan, taşeronlar, Rus şirketi ağır bir biçimde çalışıyor.”
İŞLETME İZNİ
Nükleer Düzenleme Kurumu (NDK), Akkuyu’da birinci ünitenin işletmeye alınması için gerekli müsaadesi verdi.
Akkuyu Nükleer AŞ Üretim ve İnşaat Tertip Yöneticisi Denis Sezemin, bu müsaadeyle birlikte santralda tam kapsamlı ayarlama ve çalıştırma kademelerine geçeceklerini açıkladı.
Sezemin, “Bu da üniteyi devreye almadan evvel çok kıymetli bir süreç. Teknolojik ekipmanların denenmesi ve bu çalışmalar sonucunda santralın devreye alma sürecine hazır oluşu tespit edilmiş olacak” diye konuştu.
İlk ünitenin inşaatında sona yaklaşıldığını anlatan Sezemin, “İşletmeye alma müsaadesiyle birlikte tam teşekküllü denemelere başlıyoruz” dedi.
2024’E YETİŞİR Mİ?
Ruslara, Akkuyu’da birinci ünite ya da reaktör için inşaat lisansı, 2018 yılının Nisan ayında verildi. Birinci ünitenin 2025’te, başka ünitelerin de 2025’i izleyen birer yıl ortayla işletmeye girmesi ve elektrik üretimine başlaması gerekiyor.
Uzmanlar, birinci ünitenin, 29 Ekim 2024’te işletmeye alınmasının aylarca sürecek testler ve öteki teknik çalışmalar göz önüne alındığında sıkıntı olduğunu belirtiyor. 2025 yılının ikinci yarısında ticari olarak elektrik üretimine başlayabileceğini vurguluyor.
MİLYARLARCA DOLAR
2024 ya da 2025… Santralın elektrik üretmeye başlamasıyla birlikte alım garantisi kapsamında dolar üzerinden yüklü ölçüde ödemeler gündeme gelecek.
Devletin sahip olduğu santralları işleten Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ), Türkiye ile Rusya ortasında yapılan muahede mucibince Akkuyu Nükleer Santralı’nda üretilecek elektriğin birinci 2 ünitede yüzde 70’ini, öbür 2 ünitede de yüzde 30’unu, 15 yıl boyunca 12.35 dolar/sentten satın alacak.
Ruslar, 15 yılın akabinde ürettikleri elektriğin tamamını piyasaya satacak. Santralın, işletme mühleti 60 yıl. İşletme mühletinin, santralda yapılacak kimi teknik çalışmalarla 5 yıl kadar daha uzatılabileceği belirtiliyor.
Akkuyu’da dört ünitede, yıllık 35 milyar kilovatsaat elektrik üretilmesi öngörülüyor. Her bir ünitenin üretimi kestirimi, 8 milyar 750 milyon kilovatsaat.
EÜAŞ, birinci iki ünitenin her biri için (taahhüt ettiği ve satın alacağı elektrik karşılığında) 756 milyon 437 bin 500 dolar yıllık (tahmini) ödeme yapacak.
Üçüncü ve dördüncü ünitelerin her biri için de yıllık varsayımı ödeme ölçüsü 324 milyon 187 bin 500 dolar.
Devlet, Akkuyu Nükleer AŞ’ye 15 yıllık periyotta satın alacağı elektrik için (tahmini) 32 milyar 418 milyon 750 bin dolar ödeyecek.
Köprü, otoyol, tünel, kent hastaneleri…
Devletin, “garantili proje” yükü daha da artacak.
