Son vakitlerde ismini çokça duymaya başladığımız uyku apnesi en sık karşılaşılan bir uyku rahatsızlığıdır. Uyku sırasında üst teneffüs yolunun tıkanması sonucunda, teneffüsün tekrar tekrar durup başladığı önemli bir uyku bozukluğudur. Beynin teneffüsü hakikat biçimde denetim edememesi yahut hava yollarının tıkanmasıyla, yani obstrüktif nedenlerden oluşur.
Hava yolunun açık kalmasını sağlayan kaslardaki gevşeme sonucunda, lisan kökü, geniz eti, yumuşak damak sarkması, çok büyümüş bademcikler yahut kiloya bağlı daralmalardan kaynaklanan, hava yolunun tıkanması ve nizamlı nefes alamama durumudur. Bu tıkanıklık birkaç saniyeden başlayarak dakikalarca sürebildiği üzere bir saat içinde 30 yahut daha fazla sefer de gerçekleşebilir. 40-70 yaş aralığındaki bireylerde, yüklü olarak da erkeklerde görülür.
Şiddetli horlama, uyku esnasında nefes nefese kalma ile ani uyanışlar, ağız kuruluğu ve baş ağrısı ile uyanma, geceleri çok terleme ve sık idrara çıkma, gündüzleri uyku hali, sonluluk, libido azalması, konsantrasyon zahmeti, huzursuzluk hissi ve unutkanlık en önemli belirtileri ortasındadır.
Fazla kilo-obezite, burun tıkanıklığı, büyük bademciklere ve geniz etine sahip olma, kalın boyun etrafı, yaşlılık, genetik yatkınlık, cinsiyet (erkeklerde 2-3 kat fazladır), yüksek tansiyon, diyabet, alkol ve tütün eserlerinin kullanılması uyku apnesinin yaygın nedenleri ortasında gösterilir.
Bu sendromla yaşanan süreç sonucunda, salınan kimi ziyanlı unsurlar damar duvarlarında hasara yol açabileceğinden, yüksek tansiyon, kalp krizi, inme, yüksek kolesterol, diyabet ve obeziteye taban hazırlayabilir.
Uyku apnesi kuşkusu halinde, halk ortasında uyku testi olarak bilinen bir teşhis metodu kullanılır. Uyku laboratuvarında yahut meskende, bedene yerleştirilen elektrotlarla uyku izlenir. Uykudan bir saat evvel elektrotlar takılır ve 6-7 saatlik kayıt alınır. Bu prosedür, kesin teşhisin konmasına yardımcı olduğu üzere, apnenin hangi çeşit olduğunu saptamaya da fayda.
Uyku apnesinin kesin ve tesirli bir biçimde tedavisi mümkündür. Dünyada en yaygın tedavi metodu, yatmadan evvel şahsa özel bir maske takılarak, uykuda, üst havayolunu daima açık tutacak halde belirlenen basınçta hava üfleyen, teneffüsü ve uyku kalitesini düzenleyen aygıtlarla yapılandır.
Tedavinin olumlu tesirleri çabucak sonraki günden itibaren görülemeye başlanır. Horlamalar, terlemeler ve sık idrara çıkmalar kesilir, gece uykuları nizama girer. Kilo verme kolaylaşarak, kalp-damar hastalıkları ile inme riski azalmaya başlar. Hasta aygıtı kullandıığı sürece yarar görmeye devam eder.
Uyku apnesinde ilaç tedavisi önerilmez; fakat hastalığın durumu ne olursa olsun, tedavideki birinci adımı, kilo verme, yatış konumu, alkolden sakınma ve eşlik eden hastalıkların tedavisi oluşturur.
Geceleri sistemli horluyorsanız, dinlenmiş uyanmıyor, gün içinde de kendinizi uykulu ve yorgun hissediyorsanız, KBB (kulak-burun-boğaz) uzmanı bir tabibe başvurmanızı kıymetle tavsiye ederim.
Sağlıkla kalın !..
