“Yaşam her vakit tamamlanmamış kalacak ve daima bir şeyler ertelenmiş.”
Seneca

“Yürümek, bütün büyük kadim bilgeliklere güzel bir girizgâhtır,” der Frederic Gros, “Yürümenin Felsefesi” isimli yapıtında ve devam eder:
Yürürken biri olmama özgürlüğünü yakalarız, yürüyen vücudun tarihi yoktur zira yürürken yanında taşıyamayacağı kadar ağırdır tarih. O yalnızca hareket halindeki kadim ömürdür, hasebiyle anlık bir tanıklığa dönüşür varlığı; bu nedenle aktif melankolinin bir modülüdür yürümek.

Yürüdüğümüz esnada ne bir rolümüz, ne projelerimiz, ne tecrübemiz ne de mevkiimiz, hatta kişiliğimiz bile yoktur artık; taşların sertliğini duyumsayan ayaklardan, uzun otların sürtünüşüyle ürperen bacaklardan ve rüzgârın ferahlığını hisseden bir enseden ibaretizdir.
Dedikleri üzere, yürümek kafayı boşalttığı kadar zihni öbür bir maksatlarla da doldurur. Fikirler yahut doktrinlerle değil, tıka basa cümlelerle, alıntılarla, teorilerle dolu bir başla da değil, dünyanın mevcudiyetiyle doldurur. Bu mevcudiyet, yürüyüş sırasında gün uzunluğu üst üste katmanlar halinde ruha çöker.
Yürürken, yürümekten öteki bir şey yapmayız. Yürümekten öteki yapılacak şey olmaması saf bir varlık hissinin tekrar kazanılmasını, çocukluk çağına mahsus o kolay var olma mutluluğunun tekrar keşfedilmesini sağlar. Yürümek yükümüzü hafifleterek, yapma takıntısını içimizden söküp atıp o ebedi çocuklukta yaşanan o sonsuzlukla yine irtibat kurmamızın yolunu açar. O anda dünyanın şimdisi de yoktur geleceği de, yalnızca sabah ve akşam döngüleri vardır; yani düş ve ötesi. O nedenle birebir çocukluk üzere yürürken de her şey sahicidir.

(Fotoğraf: Dr. Altar Kaplan)

Yürüyen kişi toprağın evladıdır. Her adım yerçekimine boyun eğerken dünyaya bağlılığı da gösterir; o nedenle vaat edilen ebedi istirahatiymiş üzere okşar toprağı. Ayak toprağa bata çıka kök salar. Her adım bir ilmek atar varoluşa. Hayata bağlanmanın yürümekten daha âlâ bir yolu yoktur; hayatın sonsuz tekdüzeliği yürümenin astarıdır.
Yürüyen ismi konulmamış buzulların, tarihsiz çayırların üstünde, yarınsız göklerin altındayken bakışlarıyla her şeyin içine nüfuz edecek kıvılcımlar saçar. Yürüyorsa, dünyayı daha şeffaf kılmak içindir bu. Adımlarının suratı arttıkça zihninde oluşan süzülme hissi işte bunun yankısıdır.
Diğer taraftan yürümek birebir vakitte kenara çekilmektir: Çalışanların yanından, araçların kapladığı yolların kenarından; servet ve sefalet üretenlerin, sömürenlerin, işçilerin hizasından; kış güneşinin solgun yumuşaklığını ve ilkbahar esintisinin tazeliğini hissetmekten daha kıymetli işleri olan önemli insanların gölgesinden uzaklaşmaktır. Yürümek hem doğruluk hem de gerçeklik sıkıntısıdır. Daha doğrusu yürümek gerçekliği deneyim etmektir; fiziki yahut öznel manada gerçekliği değil, sağlamlığın gerçekliğini: dayanıklılık, direnme unsurunu duyumsamaktır. Öteki bir tabirle, her adımda vücudunun yükü yerden dayanak alarak, vakit ve yerden sekip, yaylanırken yeryüzünün sağlam olduğunu kanıtlamaktır. Bundan dolayı yürümek acı vericidir de, yılmadan efor göstermeyi gerektirir. Bir kutsal yere acıyla arınmadan yaklaşılamaz ve yürümek sonsuza dek ebedi bir efor ister. Nietzsche, “Kutsal Tin’e karşı işlenen temel günah yerinden kıpırdamamaktır,” derken bunu kastetmiştir.
İşte bu yüzden bizler, iki ayağı üstünde hareket eden, büyük ağaçlar ortasındaki katıksız güç ve haykırıştan ibaret birer hayvanız. Yürürken, tekrar ve seferinde tekrar keşfedilmiş o hayvanın varlığını ortaya koymak için sıkça haykırmamız da bu yüzdendir. Nihayetinde nasıl yürüyorsak o denli sevişir, o denli düşünür, o denli konuşuruz.
Frederic Gros’un, “Yürümenin Felsefesi” isimli yapıtında hayranlıkla okuduğum, muhtemelen sizin de hayran kaldığınız bu ve gibisi betimlemelere karşın bana “uzanmak” daha büyülü geliyor; şöyle ki ne yatmak ne oturmak, sırtını 45 derecelik açıyla dengelemek… Çünkü bana nazaran uzanmak kendini akışa bırakmaktır; yürümenin bilakis bir sav barındırmamakta, kendini izaha muhtaç bırakmamaktadır. Gros’a nazire yaparcasına bir tanımlama da ben yapayım; yürümenin bilakis uzanmak, Araf’ta kalan yani doğal olandır. İsterseniz lafı yormadan, ne de olsa hayatta her şeyin tamamlanmamış kalacağını bilenler eminim anlayacaklardır ne demek istediğimi, diyerek bitireyim…