Küresel iklim değişikliği ve buna bağlı olarak yaşanan kuraklık, Van Gölü’nü etkilemeye devam ediyor. Son yıllarda yağışların azalması ve çok buharlaşma nedeniyle Van Gölü’nde yaşanan çekilme ile birlikte birçok tarihi kalıntı günyüzüne çıkarken, gölde bulunan ve daha evvel sular altında olan dünyanın en büyük mikrobiyalitleri de su yüzüne çıktı.
Van Gölü’nde çekilmenin en fazla olduğu yerlerden biri de Erciş kıyıları oldu. Daha evvel su altında kalan kilometrelerce alan karaya çıktı. Çekilmenin boyutu ise bölgede fotoğrafçılık yapanların karelerine yansıyor. Bölgede 30 yıldır fotoğrafçılık yapan Ferzende Coşar, 15 yıl evvel çektiği kareyi birebir mevkide tekrar çekti.
Çekilen birinci karede su altında olan bölgede artık otların çıktığını söyleyen Coşar, “Fotoğraf arşivime baktığımda daha evvel çektiğim ve bugün çektiğim fotoğraflarda çok fark var. Van Gölü’nün su düzeyi epeyce düşmüş. Bilhassa bu alanda çektiğim fotoğraflar ile bugün bu alandaki duruma baktığımda tehlikenin boyutlarını görebiliyorum. Bölgeyi gezerken daha evvel görünmeyen mikrobiyalitler ve tarihi yerler su düzeyinin düşmesiyle ortaya çıktı. Bu alanda balık avlanıyor ve göle giriliyordu. Bu bölgede bulunan iskelede tekneler vardı. Artık baktığımda bu alan büsbütün otlarla kaplanmış durumda. Temennimiz bol bol yağışın olması ve su düzeyinin eski haline gelmesidir” diye konuştu.
YYÜ Su Eserleri Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Mustafa Akkuş da Van Gölü’nün süratle su kaybettiğini belirterek, “Van Gölü, dünyanın en büyük sodalı gölü, ülkemizin de en büyük gölünü oluşturuyor. Yani yaklaşık 500 kilometrelik kıyı uzunluğuyla birlikte adeta bir deniz üzere. Son yıllarda ülkemizde görülen global iklim değişimine bağlı olarak Van Gölü süratle su kaybediyor ve kimi yerlerde kıyı çizgisi kilometrelerce geriye yanlışsız gitti. Natürel herkesin aklındaki soru şu, Van Gölü tekrar eski yüzey alanına kavuşacak mı, evvelce olduğu üzere tekrardan suları yükselecek mi? Van Gölü’nün aslında su bütçesi çok kolay bir denkleme dayanıyor. Girdiler ve çıktılar. Yani kapalı bir göl olması sebebiyle dışarıya hiçbir akarsuyla bir arada su çıktısı yok. Kışın yağan kar yağışı ve yağmur, göle su girdisini sağlıyor. Buharlaşmayla bir arada gölden su uzaklaşıyor” dedi.
‘VAN GÖLÜ ÇEKİLMEYE DEVAM EDECEK’
Havzanın son yıllarda yeteri yağış almadığına dikkat çeken Dr. Akkuş, aralık ayının ortasında olunmasına karşın hala gereğince yağışın olmadığını ve bu nedenle Van Gölü’ndeki çekilmenin devam edeceğini söyledi. Ocak ve Şubat aylarının da kritik olduğunu belirten Dr. Akkuş, “Havzanın kar yağışı almaması şunu gösteriyor Van Gölü çekilmeye devam edecek. Ümit ediyoruz ki önümüzdeki ocak ve şubat aylarında havza bol kar yağış alır. Zira artık mevsimlerin yerleri değişiyor. Kış mevsimine geç giriyoruz, yazı erken karşılıyoruz. Aralık ayındayız lakin dışarıda adeta sonbahardan bir hava varmış üzere. Bu nedenle Van Gölü’ndeki çekilme şayet hava koşulları bu türlü giderse bizler Van Gölü’nün biraz daha geriye hakikat çekildiğini göreceğiz” dedi.
Göldeki çekilme noktasındaki en hassas alanın gölün kuzey doğusu olan Erciş Körfezi olduğunu da belirten Dr. Akkuş, burada gölün derinliğinin çok sığ olduğunu belirterek, “Burada yarım metrelik bir düşüş bile kilometrelerce karelik alanın açığa çıkmasına sebebiyet veriyor. Van Gölü’nün çekilmesinde en olumsuz etkilenen balıkçılık bölümüdür. Zira kıyıdaki limanların bugün birçoğu fonksiyonsuz halde, tekneler adeta limanlarda mahpus kalmış. Şayet ocak ve şubat ayılarında havzaya gereğince kar yağışı düşmezse biz bugün suyla kaplı olan yerlerin yaz aylarına yanlışsız geldiğimiz vakit bilhassa yaz ayının sonuna hakikat daha da geriye çekildiğini, karaya çıktığını göreceğiz. Yani bu önümüzdeki 2 ay havzada kar yağışı hayatı ödeme sahip. Şayet havzada kar yağışı olmazsa biz önümüzdeki yıl bilhassa ağustos ayından sonra gölün daha da geriye gittiğine şahitlik edeceğiz” diye konuştu.
