Almanya’da ikili vatandaşlık düzenlemesinde sona gelindi.
Ülkede yaşayan göçmenlerin beklediği uygulamayla ilgili yasa tasarısı, Alman meclisinde oylanacak.
Cuma günü oylamaya sunulacak tasarının kabul edilmesi halinde, Alman vatandaşlığına geçişler kolaylaşacak. Ayrıyeten ikili vatandaşlığın önündeki pürüz kaldırılacak.
Türklerin gözü ikili vatandaşlık düzenlemesinde
Bu durum, Almanya’da uzun yıllardır yaşayan Türkleri de yakından ilgilendiriyor.
Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti’nin (FDP) oluşturduğu koalisyon hükümeti “Vatandaşlık yasasının modernizasyonu” başlığını taşıyan tasarının yasalaşması halinde Alman vatandaşlığını alan herkes daha evvel sahip olduğu vatandaşlığı bırakmak zorunda kalmayacak ve böylece çoklu vatandaşlık sahibi olma imkanı sağlanacak.
Yasal ikamet mühleti 5 yıla düşecek
Buna nazaran Alman vatandaşlığına geçmek için istenen “yasal ikamet süresi” 8 yıldan 5 yıla indiriliyor.
Alman vatandaşlığına geçmek isteyen kişinin ülkedeki hayat kurallarına ahenk sağlama konusunda okul yahut mesleksel muvaffakiyetinin bulunması, istekli çalışmalar yapması yahut lisan öğrenmek için özel uğraş sarf etmesi üzere durumlarda bu müddet 3 yıla düşürülebilecek.
Çifte vatandaşlık imkanı tanındığı için daha evvel yürürlükte olan ve gençlerin 23 yaşına kadar ebeveynlerinin vatandaşlığı yahut Alman vatandaşlığı ortasında seçim yapmaya zorlayan “opsiyon modeli” ise büsbütün kaldırılacak.
Almanya’da dünyaya gelen çocuklarla ilgili ayrıntı
Almanya’da doğan çocuklar, Alman vatandaşı olmasalar da ebeveynlerinden birinin en az beş yıl yasal olarak ülkede ikamet etmesi halinde Alman vatandaşlığı alabilecek.
Alman vatandaşlığına geçiş şartları ortasında ayrıyeten kişinin kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu şahısların geçimini toplumsal yardım almadan sağlaması gerekiyor. Konuk personel kuşağı yani 1960’larda Almanya’ya gelen Türk çalışanlar ve son 2 yılda 20 ay tam gün çalışan yabancılar ve tam gün çalışan şahısların yabancı eşleri bundan muaf tutulacak.
Misafir emekçi nesli için Alman vatandaşlığına geçişteki yazılı imtihan mecburiliği kaldırılacak.
Vatandaşlık alamayacaklar da belirlendi
Antisemitizm, ırkçılık ve yabancı düşmanlığı kapsamında ceza alanlar, Alman vatandaşlığına alınmayacak. Bu bahiste vatandaşlık daireleri savcılıklarla daha yakından çalışacak.
Ayrıca çok eşli olanlar yahut anayasada yer alan kadın-erkek eşitliğine muhalif davrananlar da vatandaşlığa alınmayacak.
“Birçok Türk kökenli beşere hayranım”
SPD’nin Wuppertal bölgesinden milletvekili Helge Lindh, siyasi olarak etkin olduğundan bu yana ikili vatandaşlık için gayret ettiğini söyledi.
Almanya’nın kalkınmasına katkıda bulunan Türklere hayran olduğunu söz eden Lindh, şunları kaydetti:
On yıllardır vatandaşlığa kabul edilmemeye ve NSU üzere kabahatlerin çözülmemesine katlanan insanlara, birçok Türk kökenli beşere hayranım. Yeniden de bu ülkede kaldılar ve bu ülkenin bir kesimi oldular.
Ve artık nihayet sizlerin de bize ilişkin olduğunuzu, bu ülkenin inşasına katkıda bulunduğunuzu ve ebeveynleri ya da büyükanne ve büyükbabaları her vakit Alman olan ya da sonsuza kadar burada yaşamış olanlar kadar Alman olduğunuzu gösteriyorsunuz.
Asıl kıymetli olan da budur. Bu kırmızı bir karttır, ırkçılığın reddedilmesidir ve Almanya için büyük muvaffakiyetlerin tanınmasıdır. İşte bu nedenle, elbette daha düzgün olabilecek detaylar olsa da, bu an tarihi bir andır.
“Tarihi ve gecikmiş bir an”
Lindh, yasa tasarısının bu kadar vakit çıkartılamamış olmasının bile aslında skandal olduğunu belirterek “Misafir personel olarak isimlendirilen nesilden pek çok insan için birden fazla vatandaşlığa sahip olma fırsatlarının olmaması bir tokat üzereydi.” dedi.
Vatandaşlık yasasının modernize edilecek olmasının değerini vurgulayan Lindh, “Özellikle de büyük efor sarf eden ve hiçbir bahtı olmayan beşerler için bunun artık değişiyor olması sahiden tarihi ve gecikmiş bir andır.” diye konuştu.
“Türk aile geçmişi olanlar, karar vermek zorunda değil”
Yasa tasarısıyla Almanya’ya gelerek çalışan ve kalkınmasına yardımcı olan konuk personel olarak adlandırılanlara ait Lindh, şu sözleri kullandı:
Bu kuşak yalnızca çoklu vatandaşlık elde etmekle kalmıyor, birebir vakitte daha kolay bir halde vatandaşlığa da kabul edilebiliyor. Geçimlerini sağlamak vesaire üzere mevzularda bile karmaşık testlerden geçmeleri gerekmiyor.
Hayatları boyunca verdikleri emeğin karşılığı olması gereken kolaylaştırılmış şartlara, mümkün olan en yeterli şartlara sahipler. Bilhassa de Türk aile geçmişi olan beşerler için artık bir karar vermek zorunda değiller.
Tasarıdaki şartlardan birisi olan toplumsal yardım almadan geçim temini konusundaki tenkitlere de değinen Lindh, bunun aslında güç ve tartışmalı bir nokta olduğunu ve koalisyon ortağı FDP’nin özel bir talebi olduğuna dikkati çekti.
Lindh lakin maddede istisnai durumların da olduğuna işaret ederek çok sayıda çocuk yetiştiren ve ömürlerini tam olarak finanse etme imkanına sahip olmayanlar, bayanlar ya da engelli ve hasta beşerler, daha sonra takdire bağlı vatandaşlığa kabul yoluyla geçmelerine imkan sağlandığını, bunun uygulanmaması durumunda maddede uygunlaştırma yapılacağını aktardı.
“İsrail’in var olma hakkının tanınması üzere bir husus yer almıyor”
Tasarıda artık ırkçı, antisemitik yahut diğer türlü insanlık dışı sözlerde bulunmaya müsaade verilmediğini belirten bir formülasyon olduğunu söz eden Lindh, şöyle konuştu:
Ayrıca, insanların Holokost’u kabul etmeleri ve bu nedenle de bundan sonuç çıkarmaları, yani Yahudi ömrünü muhafazaları gerektiğine atıfta bulunan bir öteki kısım daha var. İsrail’in var olma hakkının tanınması üzere bir unsur yer almıyor.
“Onları dedektifler üzere araştıramazlar”
Alman vatandaşlığına geçmek isteyenlerin yanlış bilgi verme ihtimaline de değinen Lindh, şunları söyledi:
Bir kişinin palavra söylediğine ya da kandırıldığına dair ellerinde gerçek bir delil olması gerekir. Sonra, kuşku durumunda mahkemeye de gidilebilir.
Mesele bu lakin sonuçta öteki bir yolu yok zira beşerler göçmenlik ofislerinde vicdan testi yapamazlar ve yapmamalılar, insanları rastgele bir formda sorgulayamazlar ya da onları dedektifler üzere araştıramazlar.
Yasa tasarısında emeği olan Hakan Demir konuştu
“Vatandaşlık yasasının modernizasyonu” konusunda partisi ismine misyon alan SPD milletvekili Hakan Demir de tasarının yasalaşması durumunda Almanya’nın dünyadaki en çağdaş vatandaşlık maddelerinden birine sahip olacağını belirterek ” bu bahiste adeta şampiyonlar ligine girecek örneğin ABD ve Kanada üzere.” dedi.
“Türkiye’den gelen insanlarımız için önemli”
20 yıldan bu yana vatandaşlık yasasında değişiklikler yapıldığını tabir eden Demir, şöyle konuştu:
Türkiye’den gelen insanlarımız için kıymetli fakat öbür ülkelerden alışılmış ki Avrupa Birliği dışında kalan ülkelerden gelen beşerler için de değerli bir kanun.
Bir de örneğin Amerika’da ya da Kanada’da yaşayan Almanlar için de değerli. Yani burada yaşayanlar için kıymetli, bir de ülke dışında yaşayan Almanlar için de kıymetli bir kanun.
Demir, çok sayıda kişinin tıpkı vakit aralığında müracaat yapması durumunda bürokratik zorluk olabileceğini lakin hükümetin tedbirlerini aldığını kaydetti.
Başkent Berlin’de vatandaşlık ile ilgilenecek 200 çalışanın bulunduğu bir merkez kurulduğunu belirten Demir, bu biçimde prosedürün kolaylaşacağını beklediklerini tabir etti.
“Bayrak yakarsınız Almanya’nın vatandaşı olamazsınız”
Demir, Alman vatandaşlığı koşulları ortasında ırkçı tavırlarda bulunmamak üzere bahislerin somut olarak yazıldığını vurgulayarak şu değerlendirmeyi yaptı:
Aslında o denli internete bakarak araştırma yapmanın buna dahil olacağını düşünmüyorum. Genel olarak kanunda ceza yazıyor yani mahkemeden geçmesi gerekiyor.
Ancak örneğin siz çıkarsınız dışarıya bir devletin bayrağını yakarsınız ve ceza alırsanız o vakit doğal ki Almanya’nın bir vatandaşı olamazsınız.
“İlk kuşak Türklere teşekkür mahiyeti taşıyor”
Çıkacak kanunun birinci kuşak Türklere teşekkür mahiyeti de taşıdığını belirten Demir, şöyle dedi:
Dedelerimiz için amcalarımız için büyük annelerimiz için de bu kanun kıymetli. Onlara olan şükranlarımızı bir tabiri.
TBB yasaya hem olumlu hem olumsuz bakıyor
Almanya’da yabancılar ve vatandaşlık hususlarında çalışmalar yapan Berlin-Brandenburg Türkiye Toplumu (TBB) Sözcüsü Safter Çınar, tasarının âlâ yanları olduğu kadar makus yanları da olduğunu söyledi.
Özgün vatandaşlıktan ayrılmak zorunda kalınmamasının tasarının yeterli yanı olduğunu belirten Çınar, şunları söyledi:
Yani bizim arkadaşlarımız da Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığını bırakmak zorunda kalmış olanlar tekrar Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığına da dönebilecekler.
Bu çok olumlu bir şey. İkincisi bundan sonra Alman vatandaşlığına geçecek olanlar ikili vatandaş olacak. Evvelden olduğu üzere Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığından ayrılmak zorunda kalmayacaklar. Bunlar olumlu yanları.
“Onun için bir kolaylık düşünülmesi âlâ olur”
Ancak bu bağlamda Türkiye’nin de bu durumdan etkileneceğini tabir eden Çınar, şöyle konuştu:
Çünkü bu vaktinde Türk vatandaşlığını bırakmış olanlar için de 10 bin, 20 bin, 30 bin kişi Türk vatandaşlığını almak isteyecektir. Şu andaki durumda 1 yıl içinde geri dönme dilekçesi verilirse çabucak alınıyorsun Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığına.
Şimdi Türk vatandaşlığından 10 yıl, 20 yıl evvel çıkmış olanlar var. Yasal durum nedir? 50 bin kişi tıpkı anda başvursa bürokratik işler tahminen yılları bulabilir. Onun için bir kolaylık düşünülmesi uygun olur.
“Sosyal medyaya bakacaklar”
Tasarının, kişinin geçimini sağlama yani toplumsal yardım almama üzere zorluklar getirdiğini savunan Çınar, şunları kaydetti:
Geçmişten bu yana vatandaşlığa geçmeyi aslında her yıl zorlaştırdılar. Daha da zorlaştıracaklar. Lisan testini ve vatandaşlık testini örneğin. Müracaat edenin baş yapısı anayasaya uygun mu onu araştıracaklar. Artık orada şöyle bir sorun var. Bana sorsa doğal ki anayasaya uyuyorum diyeceğim. Aksini diyecek halim yok.
Peki ne yapacaklar? Toplumsal medyaya bakacaklar. Toplumsal medyaya girmek yasaya uygun mu başka sorun. Ancak bu aslında insanları ürküten bir sorun. Bu bakımdan işsizlere hiçbir kolaylık yok. Onun için ikili vatandaşlığın olağan hale gelmesinden ötürü vatandaşlığa geçenlerin sayısının çok artacağını düşünmüyorum.
60-70’li yıllarda gelenlere test yapılmayacak
Almanya’ya 60-70’li yıllarda gelenler için test yapılmayacağını lakin bu insanların büyük bir kısmının zati Almanya’da yaşamadığını lisana getiren TBB sözcüsü, şöyle dedi:
Bir kısmı zati dünyada değil. Artık 75 yaşındaki insanın öbür işi gücü yok Alman vatandaşlığına mi geçecek. Yani bu muhakkak yaş kümesine kolaylık da pratikte bir şey getirmeyecek.
“Daha da zorlaştıracaklar”
Bu testlerin 2000 yılından beri olduğuna işaret eden Çınar, şu tabirleri kullandı:
Eskiden ikametinin olduğu belediyenin ilgili şubesine gidiyordun konuşuyordun Almanca biliyorsan problem bitmişti. Almanya’nın birinci başbakanı kim, yok bayrağının rengi neydi üzere saçma sapan şeyler kelam konusu değildi, bunları getirdiler. Daha da zorlaştıracaklar. Hiçbir yararı da yok bence.
Çünkü kişi burada yaşıyorsa, belirli bir mühlet Alman vatandaşı olabilmeli. Gelir konusunda bırakın işsizliği, işi olup da bu yasaya nazaran kâfi geliri olmayan beşerler var. Bu insanların bir kabahati yok ki. Kendisine nazaran iş bulamamış. Niçin bundan ötürü Alman vatandaşı olamasın.
“SPD, Yeşiller ve FDP ile bu kanunu çıkaracağız”
SPD’nin Türk kökenli Alman milletvekili Macit Karaahmetoğlu da 30 yıldır ikili vatandaşlık sorununun bilhassa Türk kökenli insanların çok değer verdiği bir husus olduğunu söyledi.
Bununla ilgili çabucak hemen her gün kendisine iletiler geldiğine işaret eden Karaahmetoğlu, artık bunun gerçekleşeceğini belirtti.
Hristiyan Demokrat Partinin (CDU) bu maddeyi senelerce engellediğine dikkati çeken Karaahmetoğlu, şu tabirleri kullandı:
SPD, Yeşiller ve FDP ile bu kanunu çıkaracağız. Bilhassa buraya personel olarak gelenlerin birinci nesli için yani artık artık emeklilik durumunda olan beşerler için ve onların eşleri için de Almanca kaidesi test olarak yapılmayacak, onlara kolaylık getiriliyor. Türk ya da öbür diğer vatandaşlıklarından çıkma zaruriliği olmayacak en değerli husus bu.
“SPD kıymetli bahislerde pes etmiyor”
Karaahmetoğlu, SPD’nin bu hususta 30 sene çaba verdiğini savunarak şöyle dedi:
Asgari fiyatla de öyleydi, yani SPD’nin kıymetli mevzularda pes etmediğini gerekirse onlarca yıl siyasi savaş verdiğini görebilir vatandaşlar.
