15 yaş öğrencilerinin matematik, fen ve okuma maharetlerini pahalandıran PISA 2022 raporundaki bedellerin, bakış ve ele alınan kriterler bağlamında değişiklik gösterebileceğini kaydeden İKÜ Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Alim Kaya Türkiye’nin yerini ve pozisyonu şu halde kıymetlendirdi:
“Burada vurgulanması gereken kıymetli noktalardan biri karşılaştırma yapılırken katılan tüm ülkeler ortasındaki yerimizin mi yoksa OECD ülkeleri içindeki sıranın mı referans alınacağıdır. Katılan tüm ülkelere bakıldığında bu ülkelerin kıymetli bir kısmının gelişmişlik seviyemizin çok gerisinde, bir öbür tabirle “aynı klasmanda” olmadığımız görülmektedir. Münasebetiyle bu ülkelerin kıymetli bir kısmı ülkemiz için bir referans olmayacaktır. Bu nedenle karşılaştırmaların programa katılan 81 ülke ortasındaki yerimiz açısından değil 37 OECD ülkesi ortasındaki yerimize nazaran yapılması daha yanlışsız olacaktır.”
PİSA 2022 SONUÇLARI SÜRPRİZ DEĞİL
Prof. Dr. Alim Kaya, matematik, okuma ve fen puanlarımızın OECD ülkelerinin ortalamasının altında yer almasının sürpriz olmadığına dikkati çekerek şunları söyledi:
“Yaklaşık 50 yıldır gerek ilköğretimden ortaöğretime gerekse ortaöğretimden yükseköğretime geçişte uygulanan merkezi imtihanlarda çocuk ve gençlerimizin testlerdeki performansları PISA sonuçları ile son derece uyumludur. 2023 YKS imtihanı TYT, 2023 LYS testlerindeki yanlışsız karşılık ortalamaları bunun bir göstergesi. LGS gerek YKS testlerindeki performans ile PISA ile ölçülen bilişsel becerilerdeki performans ortasındaki ahenk ve benzerlik son derece açık ve manalıdır. Bu sonuçlar bize yıllardır eğitim sistemimizde fen ve matematik alanlarındaki öğretimin gelişmesi gerektiğini söylüyordu.”
“EĞİTİMDE YENİ SİYASETLERE GEREKSİNİM OLDUĞU AÇIKTIR”
PISA 2022’de sunulan her bir maharet alanı ile ilgili minimum ve azami öğrenci oranlarının da dikkatle kıymetlendirilmesi gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Ali Kaya kelamlarına şöyle devam etti:
“15 yaşındaki gençlerimizde bilhassa her 100 gençten 39’unun minimum maharet seviyesine ulaşamamış olması düşündürücüdür. Tekrar tabloda görüldüğü üzere OECD ülkelerinde bu alanda temel marifet seviyesine ulaşamamış öğrenci oranı ülkemizden daha azdır. OECD ülkelerinde üst performans seviyesine ulaşan öğrenci oranı yüzde 9’iken ülkemizde bu oran yaklaşık yarısı, yüzde 5’tir. Özetle eğitim sistemimizin öğrencilerimizin yüzde 39’una taban temel matematik marifetlerini kazandırmak için yeni siyasetlere gereksinimi olduğu açıktır. OECD ülkelerindekinin yarısı kadarına üst seviye hünerleri kazandırabilmektedir. Fen hünerleri açısından temel marifet seviyesinin altında kalan öğrenci oranının OECD ülkeleri ve ülkemizde misal olması dikkat çekmektedir. Ancak OECD ülkelerinde üst seviye performansa ulaşan öğrenci oranını ortalaması bizim oranın iki katına yakındır. Okuma maharetleri açısından da misal eğilim gözlenmektedir. Bu maharet alanında dikkati çeken değerli nokta çocuklarımızın lakin yüzde 2’sinin üst performans seviyesine ulaşabiliyor iken, OECD ülkelerinde üst performans seviyesine ulaşan öğrenci oranının yüzde 7, yani bizdekinin üç katından fazla olmasıdır. Okuma marifetleri açısından durumumuz fen ve matematikten daha fazla gelişmeye açık olduğu ortadadır.”
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞININ YAKLAŞIMI UMUT VERİCİ
PISA 2022 sonuçları ve öteki milletlerarası kıymetlendirme tertipleri ile ilgiler noktasında Ulusal Eğitim Bakanlığının ilgisine de dikkati çeken Prof. Dr. Alim Kaya, “Sonuçlar üzerinden geliştirici adımlar atılmasına ait ilgi ve efor sevindirici. Bilhassa 09 Eylül 2023 tarih ve 32304 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Ulusal Eğitim Bakanlığı Ölçme ve Kıymetlendirme Yönetmeliği ile getirilen birtakım yenilikler, örneğin merkez ve taşrada ölçme ve kıymetlendirme ile ilgili ünitelerin kullanılması, ulusal seviyede çıktı izleme imtihanlarının yapılacak olması ve en değerlisi de okullarda kimi imtihanların yazılı olarak ve merkezi olarak planlanıp yapılması kararı temel bilişsel marifetlerin kazandırılması konusundaki meselemizi gidermeye katkıda bulunabilir. Lakin PISA ve memleketler arası kıymetlendirme ölçümlerine dönük ilgi yerinde olmakla birlikte bu imtihanların bir müddet sonra eğitim sisteminin hedefi haline gelmesi ve sistemi esir alma riskini de barındırmaktadır, bu bahiste dikkatli olunmalıdır” dedi.
