Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tayvan’daki başkanlık seçimlerinde, Merkezi Seçim Komitesinin bildirdiği kesin olmayan sonuçlara nazaran, sandıkların yüzde 99,7’sinin açıldı.
Oyların yüzde 40,5’ini alan iktidardaki Demokratik İlerici Partinin (DPP) adayı, misyondaki Lider Yardımcısı Lai Ching-te, ipi göğüsledi.
Lai’nin en yakın rakibi, ana muhalefetteki Milliyetçi Partinin (Koumintang/KMT) adayı Yeni Taipei Belediye Lideri Hou Yu-ih oyların yüzde 33,49’unu, Tayvan Halk Partisi (TPP) adayı Ko Wen-je ise yüzde 26,46’sını alabildi.
Lai, seçim zaferiyle DPP’yi iktidardaki üçüncü devrine taşırken, Ada’da hükümetin gelecek 4 yıldaki başkanı olacak.
Seçimde Lider Yardımcısı adayı olarak Lai ile yarışan Tayvan’ın eski Washington Temsilcisi Hsiao Bi-khim de onun yardımcılığını üstlenecek.
“Demokrasi ile otoriterlik ortasında tercihimiz demokrasi”
Lai, zafer konuşmasında, Tayvan halkına DPP’ye takviyesi için teşekkür ederken seçimin sonucunun, “Tayvan’ın demokrasi ile otoriterlik ortasındaki tercihinin demokrasi olduğunu gösterdiğini” vurguladı.
Seçimlerin Tayvan demokrasisinde yeni bir sayfa açtığını söz eden Lai, “Tayvan, dünyanın her yerindeki demokrasilerle yan yana yürümeyi sürdürecek.” dedi.
Lai konuşmasında, egemenlik ihtilafı içinde oldukları Çin’e de bildiri vererek, “Bu seçim Tayvan halkının demokraside ısrarını göstermiştir. Umarız bu ses Tayvan Boğazı’nın karşı yakasında da duyulur.” sözlerini kullandı.
Çin ile ilgilerde çatışma riskinin lakin diyalog ve etkileşimle ortadan kaldırabileceğine işaret eden Lai, “Kuşatma yerine etkileşimi, cepheleşme yerine diyaloğu tercih etmeliyiz. Barışa ve ortak refaha ulaşmanın tek yolu, eşitlikten ve demokratik diyalogdan geçiyor.” diye konuştu.
Ana muhalefet adayı yenilgiyi kabul ederek Lai’yi kutladı
Lai’nin en yakın rakibi, ana muhalefet partisi KMT’nin adayı Hou Yu-ih, destekçilerine hitaben yaptığı konuşmada, yenilgiyi kabul ederek rakibini kutladı.
Destekçilerinden “hayal kırıklığına uğrattığı için” özür dileyen Hou, “Tayvan halkının en son seçimine hürmet duyuyorum.” dedi.
TPP’nin adayı Ko Wen-je de destekçilerine teşekkür ederken seçim mağlubiyetinin cüretlerini kırmaması gerektiğini, sonuçların Tayvan siyasetinin artık iki büyük partinin güdümünde olmadığını kanıtladığını, TPP’yi “muhalefetin kilit gücü” haline getirdiğini söyledi.
Hiçbir parti Meclis’te çoğunluğu sağlayamadı
Öte yandan başkanlık seçimleri ile yapılan parlamento seçimlerinde hiçbir parti Meclis’te çoğunluğu sağlayacak sayıda sandalye kazanamadı.
Kesin olmayan sonuçlar, Yasama Meclisindeki 113 sandalyeden 51’ini DPP’nin, 52’sini KMT’nin, 8’ini TPP’nin, 2’sini ise bağımsızların kazandığını gösteriyor.
İktidar partisi, 2020’deki parlamento seçimlerinde kazandığı 61 sandalyenin 10’unu bu seçimde kaybetti.
Başkanlık sisteminin uygulandığı Tayvan’da Lai’nin hükümet kurabilmek için Meclis çoğunluğuna gereksinimi yok ama yasa çıkarabilmesi için salt çoğunluk olan 57 milletvekilinin dayanağını alması, bunun için de muhalefet partileriyle uzlaşması gerekiyor.
DPP iktidarında 2016’dan bu yana, iki devirdir Ada’nın önderi Tsai Ing-wen, vazife müddeti dolduğundan bu seçimde aday olmamıştı.
Ada’nın yeni seçilen önderi ve yardımcısı Lai Ching-te, Tsai’nin misyon müddetinin dolacağı 20 Mayıs’ta yemin ederek vazifeye başlayacak.
Yeni seçilen Yasama Meclisi ise 1 Şubat’ta toplanacak.
