Ziraat Bankası’nın, borç-varlık takasıyla aldığı Ankara’daki Next Level AVM satışa çıkarıldı. Lakin değerleme raporuna bakıldığında alış ve satışa çıkarılan bedel ortasında dolar bazında neredeyse iki katı ziyan kelam konusu.
HALK TV Programcısı Bahadır Özgür, Ankara’daki lüks alışveriş merkezi Next Level üzerinden Ziraat Bankası’nın nasıl iki kat ziyanı uğratıldığını yazdı. Özgür’ün yazısı şöyle:
“… Kelamda çiftçinin bankası olan fakat büsbütün iktidar yandaşlarının ‘kredi sebili’ haline getirilen Ziraat Bankası’nın, borç-varlık takasıyla aldığı Ankara’daki Next Level AVM satışa çıkarıldı. Değerleme raporuna bakılırsa, alış ve satışa çıkarılan bedel ortasında dolar bazında neredeyse iki katı ziyan kelam konusu.
Next Level AVM, inşaat rantıyla milyonlarca dolarlık kamu kaynağını bir yandaşa aktararak besleyip büyütmenin abidesi üzere. Üstelik Sedat Peker’in ifşalarıyla bir arada burasının türlü rüşvet ve mafyatik münasebetin de üssü haline geldiği sav edilmişti. Yani başından sonuna, AKP iktidarının işleyiş biçimini görebileceğimiz bir yer. İsmi bile, geçmişle kıyaslandığında bu iktidar periyodunda olan biten her şeyin düzey farkına işaret ediyor güya: Next Level!
…
BAKAN “BİZ BU TÜRLÜ PARA KAZANIYORUZ” DEDİ
Ufuk Üniversitesi’ne ilişkin Ankara Otogarı’nın karşısında bulunan, Başkent’in en kıymetli yerlerinden birisi için TOKİ muahede yaptı. Buna nazaran arazi TOKİ eliyle satılacak ve gelir paylaşımı tekniğiyle kamuya, toplumsal konut üretimi için önemli kaynak yaratılacaktı. İhaleyi 200 milyon 730 bin lira ile ikinci sıradaki Pasifik Gayrimenkul kazandı. 60.2 milyon liralık arsa hissesi TOKİ ve üniversite ortasında paylaşıldı. Hasılat 200.7 milyon liranın üzerine çıkarsa TOKİ yüzde 31 daha hisse alacaktı. Periyodun TOKİ Lideri Erdoğan Bayraktar, ihale sonrasında gururla şöyle diyordu: “Biz işte bu türlü para kazanıyoruz. Para için her türlü fırsatı kıymetlendiriyoruz.
AÇILIŞI ERDOĞAN YAPTI, KAPANIŞI ZİRAAT
İhaleyi alan Pasifik İnşaat, Melih Gökçek devrinde belediye ihalelerine abone bir şirketti. Sahibi Rize’nin Güneysu ilçesinden olan Fatih Erdoğan’dı. AKP Milletvekili Asuman Erdoğan’ın eşiydi. Ağabeyi Mehmet Erdoğan, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yakın tanıdığıydı. Rize Ticaret Borsası yöneticisi ve Erdoğan’ın mitinglerde attığı çayları üreten Orçay’ın da sahibiydi. Uzatmayalım; artık her zerresine aşina olduğumuz malum bağlantılar yani.
Pasifik Gayrimenkul’ün birinci büyük işi olan Next Level AVM’nin açılışı, Ekim 2013 yılında şahsen Erdoğan tarafından yapıldı. Şirketin o dönemki açıklamalarına nazaran toplam yatırım fiyatı 500 milyon liraydı. Kısa müddette de ofislerin, iş yerlerinin ve bilhassa rezidans dairelerinin yüzde 75’ini satmıştı. Lakin 2019 yılının Aralık ayı geldiğinde Ziraat Bankası’nın, Next Level AVM’ye el koyduğu haberi düştü. Fatih Erdoğan ise Sabah gazetesine verdiği röportajda el koyma olmadığını, bir ‘varlık-borç takası’ gerçekleştiğini söylüyordu. Açıklamalarına nazaran 412 milyon liralık kredi borcu karşılığında Next Level’ın AVM kısmındaki ofisler ve iş yerleri Ziraat Bankası’na devredilmişti.
İNŞAATI ZİRAAT KREDİSİYLE BİTİRDİ
Rakamlara bakılırsa Pasifik tüm inşaatı Ziraat kredisiyle gerçekleştirmiş görünüyordu. Üstüne yüzde 75’ini satıp inanılmaz kâr elde etmişti. Kamu bankasına ise tek kuruş ödememişti. Elde kalan iş yerlerini verip defteri kapatmıştı.
İşte Ziraat Bankası da Ziraat GYO’ya devrettiği Next Level AVM’nin kendi hissesine düşen kısmını satacak. İhale 25 Aralık 2023 günü düzenlenecek. Şartnameye nazaran teklifler toplanacak, uygun olanlar seçilip pazarlık yordamı satış gerçekleşecek. Bu satış için Ziraat GYO’nun ismine Next Level AVM’nin ekspertizini yapan Marka Kurumsal Gayrimenkul Değerleme şirketinin raporuna nazaran, Ziraat’in elindeki varlıkların piyasa kıymeti 1 milyar 27 milyon lira olarak belirlendi. Fakat bu ölçü Ziraat’in, AVM karşılığı sildiği borcun o dönemki dolar kuru karşılığı üzerinden hesaplandığında büyük ziyan demek.
DOLAR BAZINDA BÜYÜK ZARAR
Ziraat Bankası’nın 2019 yılında Pasifik Gayrimenkul’ün sildiği borcu 412 milyon liraydı. Bunun karşılığında Next Level’ın C Bloku’nda satılmamış olan 14 kısım devralındı. Merkez Bankası dolar kurunun 5.7 lira olduğu hesaba katılırsa, bu kısımların kıymeti 73 milyon dolara tekabül ediyordu. Üstelik Ziraat’in kendi raporundan alınmış aşağıdaki fotoğrafta da görüleceği üzere, Pasifik uygun yarar getiren A ve B bloktaki rezidans ile ofisleri esasen yüksek fiyata sattı. Ziraat’e düşen kısım ise çabucak hepsi restoran ve kafe olarak kullanılan iş yerleri ile bir de çocuk oyun alanı.
Ziraat’in Nisan 2021’de yaptırdığı değerleme raporunda bu kısımların fiyatı 433 milyon 660 bin lira olarak tespit edildi. Tekrar periyodun kuru dikkate alındığında 53.5 milyon dolardı. Aralık 2022’deki değerlemedeki 650 milyon lira fiyat, 34.9 milyon dolara denk geliyordu. Son olarak 11 Eylül 2023’te bir değerleme yapıldı ve satışın başlangıç bedeli olarak da belirlenen ölçü 1 milyar 27 milyon lira oldu. Raporda baz alınan kur ile hesaplandığında ihalenin başlangıç bedeli 38.1 milyon dolar demek. Yani Next Level lakin bunun iki katına satılırsa kamunun ziyanı olmayacak. Ticaret Bakanı Ömer Bolat daha birkaç gün evvel 450 AVM’nin borçları yüzünden 70 adedinin bankaların eline geçtiğini açıkladı. Bu türlü bir ortamda kim Next Level’ın restoran kısımlarına bu parayı verir?
PASİFİK’E ‘YÜRÜ YA KULUM’ DEDİLER
Ziraat Bankası işe yaramaz AVM’yi bünyesine katarken, Pasifik Gayrimenkul ise bu birinci projelerinden sonra inanılmaz bir süratte büyüdü. Ankara’da Emlak GYO ile bir arada Merkez Ankara isimli 15 milyar liralık bir proje, İstanbul Beşiktaş’ta jandarma lojmanlarının yerine yeniden Emlak GYO ile birlikte milyarlık lüks rezidanslar dikiyor. Bunun dışında birçok kamu ile ortak öbür inşaatları da var. Geçen yıl Emlak GYO’nun satışa çıkardığı Bodrum Türkbükü’ndeki 7.7 milyar lira bedelindeki araziyi de aldı. Ayrıyeten Pasifik Eurasia isimli bir lojistik şirketi de kurup, TCDD’nin Bakü-Tiflis-Kars sınırında Çin’e kadar uzanan yük nakliyeciliğinde tek operatörü de oldu. Ve bütün şirketlerini arka arda borsaya açarak yüklü ölçüde fon da topladı.”
