Başıboş akınları, halk sıhhatini önemli biçimde tehdit eder hale geldi.
Saldırılar sonucu kuduz tehlikesi gün yüzüne çıktı.
Şanlıurfa’nın Siverek ilçesinde temmuz ayında köpeğin ısırması sonucu kuduz kuşkusuyla tedaviye alınan Lütfü Seray, kurtarılamadı.
Seray’ın yanı sıra geçtiğimiz ağustos ayında Suriye’nin Telabyad kentinde başıboş köpeğin akınında yaralanan ve kuduz teşhisiyle Şanlıurfa’da tedavi gören Hasan Halil Faras da hayatını kaybetti.
Başıboş köpek hücumları kuduz tehlikesini gün yüzüne çıkardı
Özellikle son periyotta yaşanan köpek taarruzları sonucu İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alper Şener’den dikkat çeken bir açıklama geldi.
Şener, kuduzun ölümcül olduğuna dikkati çekip, bu nedenle en çok korkulan hastalıkların başını çektiğini söyledi.
“Nedeni başıboş hayvan nüfusundaki artış”
Aşı ve serumların yüzde 100 ölümcül bir hastalık olan kuduzdan istenilen oranda korumadığını lisana getiren Prof. Dr. Şener, “Zamanında uygulanmasına karşın kuduz nedeniyle ölen vatandaşlarımız olmuştu. Türkiye maalesef Dünya Sıhhat Örgütü tarafından kuduz açısından endemik ülkeler ortasında yer alıyor. Sıhhat Bakanlığı’nın datalarına bakıldığında doğrulanmış insan kuduzu yılda bir ya da iki tane oluyor. Hastalık olarak bakıldığında yılda bir ya da iki sefer görülen bir hastalığın, bir ülkede sık görülür hastalık olarak yani endemik olarak isimlendiriliyor olması tuhaftır. Bunun nedeni başıboş hayvan nüfusundaki artıştır.” sözlerini kullandı.
“Sokakta hayvan bakmanın gerçek olmadığı konusunda, sosyolojik ve bilimsel manada vatandaşların ikna edilmesi gerekiyor”
Türkiye’nin kuduz konusunda seyahat ve sıhhat turizmi açısından riskli ülkeler ortasında gösterildiğini tabir eden Prof. Dr. Şener, “Yani yabancı turistlere, ‘Buraya giderseniz kuduz kuşkulu bir hayvanla temasta bulunma ihtimaliniz fazla, kuduz hastalığı kapabilirsiniz, seyahat öncesi aşılanmanız gerekir’ diye bir ihtar yapılıyor. Kitapçıkta Türkiye seyahat hastalığı manasında riskli ülkeler ortasında yer alıyor. Vietnam, Hindistan üzere az gelişmiş ülkeler de bunun içerisinde ancak Türkiye de bu kümenin içinde. Temel sorun sokaktaki başıboş hayvan nüfusunun denetim altına alınmasıdır. Sokakta hayvan bakmanın hakikat olmadığı konusunda, sosyolojik ve bilimsel manada vatandaşların ikna edilmesi gerekiyor. Zira doğal olarak bu kadar nüfusun oluşması öbür bireylerde de onları beslemek gerekliliğini doğuruyor. Bu öbür parazit hastalıkları açısından da hakikat değil. Kuduza konsantre oluyoruz lakin öteki kist hastalıkları da maalesef başıboş hayvanlar tarafından bulaşıyor. Sokakta bu işi denetim altına alamazsanız bu hastalıkların önüne geçmek mümkün değil.” açıklamalarında bulundu.
“Kuduz referans laboratuvarı her yerde yok”
Kuduzun kesin tedavisinin olmadığını belirten Prof. Dr. Şener, birinci belirtinin ısırık bölgesinde ağrı, ısı artışı ya da duyuda azalma üzere semptomlar olduğunu söz etti. Kuduzla ilgili daha sonraki bulguların ise büsbütün sinsi ilerlediğini kaydeden Prof. Dr. Şener, “Baş ağrısı, bulantı, kusmadan tutun da yalnızca üşüme, titremeyle de karşı karşıya kalabiliyoruz. Kuduz kuşkulu temaslı olmasa rastgele bir bireyden kuduzla ilgili şüphelenmek pek mümkün değil. Bu kademede bir görüntüleme ile santral hudut sistemi enfeksiyonu olup olmadığına bakmak gerekiyor. Bel girişinden su alınabilir, hasta kişinin tükürüğü ya da ense ter bezlerinden alınacak örnekle virüs yakalanabilir. Bu da her vakit için kolay değildir. Türkiye’de bu örnekler yalnızca Ankara’ya gidiyor. Zira kuduz referans laboratuvarı her yerde yok. Alanda teşhis koymak bazen sıkıntılıdır.” dedi.
“Kuduzdaki her teşhis gecikmiştir zira tedavisi yok”
Kuduza yakalandıktan sonra kişinin yalnızca vefata giden yolunu daha rahat geçirmesi için yapılabilecekler olduğunu belirten Prof. Dr. Şener, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Önce bataklığı kurutmak gerekir. Yani başıboş sokak hayvanlarının bir an evvel rehabilite edilmesi lazım. Gelişmiş ülkelerin hiçbirinde sokakta bu kadar çok başıboş hayvan bulamıyorsunuz. Ben de hayvanseverim ancak hayvanların muhtaçlığı yalnızca doymak ve beslenmek değil. Birebir vakitte duygusal manada beşerle diyaloglarının da olması lazım. Sahipsiz hayvanlar birebir vakitte ruhsal olarak mağdurdur. Doğayı ve hayvanları seviyoruz ancak insan sıhhati her şeyden değerlidir. Kuduzdaki her teşhis gecikmiştir zira tedavisi yok. Değerli olan kuduzun gelmemesini sağlamaktır. Bunun için sokak hayvanlarının rehabilitasyonu değerlidir. Bu uzun bir süreç. Veteriner tabiplerin çıkardığı makalelere baktığımda 2030-2040 yıllarında Türkiye’nin nüfusuna eş paha bir sokak hayvanıyla karşı karşıya kalabileceğimiz öngörülüyor. Bu müthiş bir sayı. Dünyanın hiçbir yerinde hayvanların bu kadar rahat üremelerine müsaade verilmez.”
Yapılması gerekenleri anlattı
Temas durumunda yapılması gerekenler konusunda da bilgi veren Prof. Dr. Şener, “Önce yarayı su ve sabunla temizlemek gerekiyor. Bu bölgede kuduz mikrobu varsa saatler içinde kas dokuda sonlara yapışıyor. Daha sonraki durum denetimden çıkıyor, periferik hudut hücrelerinden santral hudut sistemine hakikat gidiyor. Beyin iltihabına sebep olunca yüzde 100 ölümcül oluyor. Kimi yaralanmalarda hem aşı hem serum, az riskli yaralanmalarda ise yalnızca aşı uyguluyoruz. 4 doz halinde uygulanıyor. Serumu hıfzıssıhha tarafından üretilip alanda yaygın formda kullanılıyor. Aşı ve serumun tıpkı koldan yapılmaması çok kıymetli, aşı uygulaması olan yerde antikor oluşuncaya kadar serumdan faydalanıyoruz. Birebir koldan olursa antijen bloke olabiliyor. Aşı takvimi asla esnek bir durum değildir, koruyuculuğunu düşürür. Esasen yüzde 100 koruyuculuk yok. Acil servislerde kuduz müracaat üniteleri 7 gün 24 saat açık. ‘Tatildi gelmedim’ demesinler. Aşı ve virüs tatil yapmıyor. Aşılamanız nerde başladıysa orada devam ettirmek ülküsüdür. Aşılama tek bir ünite tarafından takip edilmeli.” dedi
Haber Kaynağı: Demirören Haber Ajansı (DHA)
