Ali Kemal ERDEM’in özel haberi

Trafik yoğunluğu Türkiye’de bilhassa İstanbul ve büyükşehirlerde önemli bir sorun. Kimi vakit saatler süren bekleyişler insanları hem maddi olarak hem de ruhen yıpratabiliyor.

Yollarda yaşanan tek sorun trafik yoğunluğu değil. İnsanların tahminen de en çok tartışma hatta hengame yaşadığı yerlerin başında yollar geliyor.

Bunun içinde ila ki trafiğin ağır olması da gerekmiyor. Kimi vakit bomboş bir yolda bile beşerler ortasında tartışmaların hatta sonu vefatla yaralanmayla bitebilen arbedelerin olabildiği görülüyor.

Yaşanan bu yol kavgalarının son kurbanı eski eski ulusal futbolcu Oktay Derelioğlu ve eşi Başak Derelioğlu oldu. Derelioğlu çifti seyir halindeyken tartışma yaşadıkları bir başka aracın içindeki bireylerce ağır formda darp edildiler. Uğradığı taarruzda kolu kırılan Oktay Derelioğlu, saldırganların en ağır halde cezalandırılmasını istedi.

Derelioğlu’nun yolda başına gelen olay ne birinci, ne son olacak. Derelioğlu üzere onlarca kişi neredeyse her gün yollarda yaşanan tartışmaların arbedelerin mağduru oluyor. O denli ki en sakin beşerler bile trafikte bir tartışmaya dahil olmuş yahut olma etabına gelmiştir.

Trafikte yaşanan ve kimi insanların psikolojisinde derin izler bırakan bu olaylar “Yol Şiddeti Hikayeleri: Bir Nitel Çalışma” ismiyle araştırmaya bahis oldu.

2022 yılında Ege Üniversitesi Husus Bağımlılığı, Toksikoloji ve İlaç Bilimleri Enstitüsü Bağımlılık Toksikolojisi Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Serap Annette Akgür ve Psikolog Hekim Alev Aktaş tarafından yapılan araştırmaya dair bilgileri içeren makale ODTÜ’ye ilişkin Trafik ve Ulaşım Araştırmaları Mecmuası’nda de yayınlanarak internet ortamında yer aldı.

Araştırmada “online bilgi toplamı tekniği ile şahısların yollarda yaşadıkları şiddet hikayelerine yer veriliyor.

81 kişi iştirakçinin olduğu araştırmaya katılanların 61’i araba şoförü, 3’ü minibüs şoförü, 3’ü motosiklet şoförü, 2’si bisiklet şoförü, 3’ü yaya ve 9’u yolcu. İştirakçilerin tamamı İzmir’de yaşıyor ve 42’si bayan, 39’u erkek.

KAVGALARIN TÜRLÜ NEDENLERİ VAR

Katılımcılarla yapılan ankete nazaran yollardaki şiddet olaylarının yaşanma nedenleri “Yol vermeme, tehlikeli araç kullanma, kelamlı sataşma ve el kol hareketi yapma, bayan şoför olma, çok süratle araç kullanma, kazaya karışma, yayanın apansız yola atlaması, acemi şoför olma, yolcu alma yarışı, kısa uzaklık seyahat (ticari taksi) biçiminde sıralandı.

-“SİLAH ÇEKTİ 50 KM TAKİP ETTİ”

Araştırmada iştirakçilerin yaşadıkları şiddet olaylarından kısa cümlelerle yer verildi. İşte onlardan bazıları…

– Kusurlu yol almak isteyene yol vermedim, silah çekti, sonradan görme müteahhit tip, natürel ki kaçtım. (24 nolu iştirakçi, şoför, erkek, 39 yaş)

– Araç yol istedi, vermeyince önüme birinci geçtiğinde durdu ve inip otomobilime yürüdü, gaza basıp kaçtım, 50 km kadar takip etti, aksiyon sineması kıvamındaydı, sonunda Yalova’da feribot ayrımında düz giderek izimi kaybettirdim. (60 nolu iştirakçi, şoför, erkek, 56 yaş)

– Arkadaşımın kullandığı araçtaydım. Gerimizdeki araç otomobilini epeyce tehlikeli kullanıyordu. Büsbütün cümbüş hedefli olduğunu düşünüyorum. Biz kaçtıkça o bizim ardımıza geliyordu. Onun yüzünden biz kaza yapabilirdik. Olağan yolumuzdan saparak gerimizdeki araçtan kurtularak tahlili bulduk. (6 nolu iştirakçi, yolcu, bayan, 25 yaş)

– Selektör ve makas yaparak trafikte sıkıştırıldım, el kol hareketleriyle rahatsız edildim. (20 nolu iştirakçi, şoför, bayan, 29 yaş)

– Epeyce lüks bir D segment araba süren lakin hayatı boyunca kazandığı tek şey para olan şişman ve orta yaş üstü bir trafik canavarı, otomobilde eşimle kızım da varken, biz ağır ilerleyen bir kamyonu sollamak üzere sol şeritte hızlanmaya başlamışken, sağ şeritten sol şeride yanlışsız aracımıza çarpması kaçınılmaz bir hizada olduğu halde “makas atma” denemesi gerçekleştirdi; ben de uzun uzun kornaya basarak vazgeçmesini sağladım. Biz kamyonu geçtikten kısa müddet sonra agresif bir formda aracı ile önümüze geçip sıkıştırmaya ve durdurmaya çalıştı… (37 nolu iştirakçi, şoför, erkek, 37 yaş)

– Karşıdaki iki eleman el kol yaptı otomobiline değdirdik diye ben de sizi çok berbat döverim dedim içeri girdiler. (12 nolu iştirakçi, şoför, erkek, 19 yaş)

– Otomobile yaklaşıp küfretti otomobilin aynasını kırıp süratlice uzaklaştı trafiğin ortasında olduğumuz için bir şey yapamadık. (17 nolu iştirakçi, şoför, bayan, 34 yaş)

– Ben gerçek taraftaydım, karşıdan biri zıt istikamete karşıma girdi ve geri gitmemi terbiyesizce istedi ve tehdit etti, etraf esnaflar sakinleştirmeye çalıştı bizi, sonucunda eşek üzere kendisi geri gitti, çember sakallı bir adamdı ve aracı Suv du, muhtemelen bayan olduğum için o denli davrandı. (39 nolu iştirakçi, şoför, bayan, 45 yaş)

– Arabamda yeşilde geçerken kırmızıda geçen bir kamyoneti elimle protesto ettim. Peşime takıldı, önümü kesti, aracımı yumrukladı. Genç ve iriydi, aracı kilitleyip bekledim. (59 nolu iştirakçi, şoför, erkek, 56 yaş)

– …şehirler ortası seyahat yapan araç tarafından sıkıştırıldım. Bayan sürücü olmak güç maalesef ki… (13 nolu iştirakçi, şoför, bayan, 35 yaş)

– Bayan şoför olduğumdan ötürü trafikte sıkıştırılmaya çalışılıyordum. Tahlil olarak ben de utangaç davranmak yerine üstüne gidiyorum. Bir de bu nedenden ötürü küçük araç kullanmıyorum. (18 nolu iştirakçi, şoför, bayan, 43 yaş)

– “Haklı olmama karşın bayan olduğum için sanıyorum karşı taraf agresifti, bir müddet takip ederek sıkıştırdı trafikte. 0(67 nolu iştirakçi, şoför, bayan, 52 yaş)

ÖFKE, ENDİŞE VE TELAŞ HİSSEDİYORLAR

Araştırma kapsamında şiddete maruz kalanların o an hissettiği hisler öfke, dehşet ve korku olarak tanımlanmış. Bunlara dair de örnekler yer alıyor. Olayların insanların psikolojileri üzerinde çok önemli tesirler bıraktığı hatta bu nedenle uzun müddet araç kullanmaya korkan insanların dahi olduğu örneğin şu anlatımda görülüyor:

TAM ÜÇ HAFTA ENDİŞEDEN OTOMOBİLE BİNEMEDİM

“4 yıl evvel birinci sefer trafiğe çıktığımda sağdan gelen bir minibüs ile trafikte neredeyse çarpışacaktık. Birinci sefer trafiğe çıktığım için kusurluydum ve çok korkmuştum. Asıl korkutucu kısmı daha sonraymış meğerse. Minibüs sürücüsü indi. Bana, bayan olduğum için bana ehliyet verene, tüm bu sisteme küfür etti. Çok korktum ve konuta çok sıkıntı geldim. Tam 3 hafta kaygıdan otomobile binemedim.” (29 nolu iştirakçi, acemi şoför, bayan, 27 yaş)

EN ÇOK BAYANLAR MAĞDUR

Yapılan değerlendirmede ise trafik ortamında yol şiddeti davranışlarını en sık motorlu araç şoförlerinin deneyimlediği belirtildi. Yeniden araştırmada bu davranışların daha fazla sıklıkta mağdurunun bayanlar, failinin ise erkekler olduğu belirtildi.

EĞİTİM BİRİNCİ ÇÖZÜM

Araştırmada yollardaki şiddetin azaltılmasına dair teklifler kısmında sistemli bir eğitim programı oluşturularak yaş kümelerine uygun bir halde eğitim faaliyetlerinin yaygınlaştırılmasının uzun vadede katkı sağlayacağı düşünülmesi gerektiği kaydedildi.

TRAFİK SIKIŞIKLIĞININ AZALMASI DA KATKI SAĞLAYABİLİR

Araştırmada çevresel problemlerin telafi edilmesinin yol şiddeti olaylarının azalmasında tesirli olabileceği, kaydedilerek, “Özellikle büyükşehirlerdeki trafik sıkışıklığı sorununun ortadan kaldırılması yahut azaltılması yol şiddetini etkileyen bu tıp bir durumsal faktörün denetimine katkı sağlayabilir” denildi.

patronlardunyasi.com