Bilim beşerlerine nazaran S0-6 katiyen ‘buralardan’ değil! (İşte size gerçek bir uzay macerası!)
Yıldızları düşündüğümüzde ekseriyetle birinci aklımıza gelen geceleri ışıldayan bir gökyüzü ya da ömür kaynağımız olan Güneş oluyor. Pek çoğumuz onların kendi etrafında dönmek ve galakside salınmak dışında pek de hareketli olmadığına inanıyoruz. İster yakın ister çok uzak olsun güya ebediyen durağan ve birebir konumdalar. Ama bu hiç de yanlışsız değil. Yeni bir bilimsel araştırma ‘sıra dışı kozmik bir gezgine’ ışık tutuyor.
Sagittarius A* isimli üstün kütleli kara delik. Samanyolu’nun kalbinde yer alıyor ve çok sayıda yıldızla çevrili. Bu kara deliğin muazzam kütleçekiminin yarattığı şiddetli ortam yıldız oluşumu için hiç de elverişli değil. Bu da değerli bir soruyu gündeme getiriyor: Pekala bu yıldızlar nereden geliyor?
Samanyolu’nun ortasında yer alan harika kütleli Sagittarius A* insanlık tarihinde imgesi alınabilen ikinci kara delik oldu. Dünyadan 26 bin ışık yılı uzaklıkta ve Güneş’in 4 milyon katı kütleye sahip.
Bu yıldızların birçok galaksimizin uzak köşelerinde oluşuyor ve vakitle kozmik güçler tarafından Sagittarius A*’ya gerçek çekiliyor. Lakin Miyagi Eğitim Üniversitesi’nden Shogo Nishiyama ve grubundaki astronomlar bu yıldızlardan birinin çok daha eksantrik bir kökene sahip olduğunu ortaya çıkardı.
Subaru Teleskobu ile sekiz yıl boyunca müşahede yapan takım, Sagittarius A*’dan yalnızca 0,04 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve S0-6 olarak isimlendirilen bir yıldıza odaklandı. Elde ettikleri bulgular hayret vericiydi. S0-6 mutlaka ‘buralardan’ değildi. Evet, bulgular S0-6’nın galaksimizin içinde doğmadığını gösteriyor.
Nishiyama ve ortak muharrirler S0-6’nın ‘memleketinin’ artık var olmadığını düşünüyor. Samanyolu’nun 13,6 milyar yıllık ömrü boyunca pek çok diğer galaksiyi yediğini biliyoruz. Bugünkü hâline gelmeden evvel pek küçük galaksi tüketti; S0-6’nınki de muhtemelen bunlardan biriydi.
Araştırmacılar, S0-6’nın spektrumunun ağır elementler bakımından epey yoksul olduğu sonucuna vardı. Bu onun yaşlı bir yıldız olduğunu gösteriyor. Bu elementlerin ölçü ve oranları Küçük Macellan Bulutu ve Sagittarius Cüce Galaksisi’ndeki yıldızlara benziyor. Bu galaksiler şu anda Samanyolu tarafından çok yavaş bir formda yutuluyor.
Peki bu keşif neden değerli?
Samanyolu’nun merkezindeki harika kütleli kara delik Sagittarius A* yakınlarında S06 isminde ‘galaksi dışı bir gezegen keşfedildi. Görsel: Miyagi Üniversitesi
S0-6 hakikaten Samanyolu galaksisinin dışından mı geldi? Yani ekstragalaktik mi? Öteki arkadaşı var mıydı? Yoksa tek başına mı seyahat etti? Bu soruların cevapları bize kainattaki galaksilerin karmaşık dansı hakkında daha fazla bilgi verebilir.
Elbette, her vakit olduğu üzere daha fazla araştırma yapılması gerekecek. Lakin en azından onun kimyasal evriminin galaktik merkezdeki öbür yıldızlardan çok farklı olduğunu biliyoruz. Nishiyama, “Daha fazla araştırmayla, üstün kütleli kara deliğin yakınındaki yıldızların gizemlerini çözmeyi umuyoruz” diyor.
S0-6’nın öyküsü memleketini terk edip yıldız olmaya çalışan Hollywood kahramanlarınınkine benziyor. Fakat mütevazı bir kütleye sahip olsa da onun ‘doğuştan yıldız’ olduğunu unutmayalım. Onun seyahati galaksilerin dinamik tabiatının bir ispatı niteliğinde. Ayrıyeten kalıntıların galaktik merkeze hakikat yol almış olabileceğine dair birinci gözlemsel bulguyu temsil ediyor. Bu yıldız 10 milyar yıllık ömrü boyunca 50 bin ışık yılından fazla yol kat etti ve muhtemelen galaksinin merkezine yanlışsız bir sarmal çizdi.
