Türkiye, alanında bir unsur imza atmaya hazırlanıyor.
Ülkemizin birinci astronotu Alper Gezeravcı, Memleketler arası Uzay İstasyonu’na (UUİ) giderek tarihe geçecek.
Axiom Space’in Ax-3 misyonu kapsamında vazife yapacak olan Gezeravcı, 17 Ocak’ı 18 Ocak’a bağlayan gece saat 01.11’de Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi’ndeki Fırlatma Kompleksi 39A’dan hareket edecek.
Tarihi uzay vazifesinde Gezeravcı’ya eşlik edecek isimler
Uzay istasyonuna seyahat, SpaceX’in Crew Dragon kapsülüyle gerçekleştirilecek. Astronot Gezeravcı’nın bulunacağı uzay aracının içinde ABD ve İspanya’yı temsilen Mürettebat Kumandanı Michael Lopez-Alegria, İtalyan Hava Kuvvetleri’nden Pilot Walter Villadei yer alacak.
Kapsüldeki başka isim ise İsveç’ten Avrupa Uzay Ajansı’nı temsilen Marcus Wandt olacak.
Axiom: Tüm Avrupa’yı kapsayan birinci ticari astronot misyonu
Axiom Space, Ax-3’ün, tüm Avrupa’yı kapsayan birinci ticari astronot misyonu olacağına dikkati çekti.
Açıklamada, “Bu vazife, ülkelerin memleketler arası uzay topluluğuna katılmaları ve mikro yerçekiminde keşif ve araştırmaları ilerletmek üzere alçak Dünya yörüngesine erişmeleri için yeni bir fırsat çağını işaret ediyor.” denildi.
Astronot Gezeravcı’nın misyon armasındaki ayrıntılar
Alper Gezeravcı’nın uzay seyahati için özel arma tasarlandı. Sekiz köşeli Selçuklu yıldızı üzerine inşa edilen armada Türk bayrağı, 16 Türk devletini işaret eden yıldızlar, Cumhuriyeti’nin 100. yıl dönümü anısına 100 sayısı ve turkuaz renkteki Türkiye haritası yer alıyor.
Ax-3 misyon arması
Öte yandan Ax-3 vazife armasında Memleketler arası Uzay İstasyonu öne çıkarıldı. Türk, İspanyol, Amerikan, İtalyan ve İsveç bayraklarının yer aldığı armaya astronotlar Gezeravcı, Lopez-Alegria, Villadei ve Wand’ın isimleri yazıldı.
100 sayısı Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılını temsil ederken, 500 ise İsveç’in bağımsızlığının 500. yılı manasına geliyor.
PLVS VLTRA ise İspanya için “daha öteye” manasına gelen “plus ultra” sözünü simgeliyor.
CHP’nin Uzay Ajansı aksisi başvurusu
Bu ortada CHP, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile 2018 yılında hayata geçirilen Türkyie Uzay Ajansı’nın kapatılması için Anayasa Mahkemesi’ne müracaatta bulunmuştu.
Dönemin Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, “Türkiye’nin 20 yıllık hayali olan, büyük bir heyecanla çalışmalarını yürüttüğümüz Türkiye Uzay Ajansı’nın kuruluş kararnamesinin iptali için CHP Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.” demişti.
Türkiye’nin birinci astronotu, 13 farklı deney yapacak
Türkiye’nin Beşerli Birinci Uzay Misyonu kapsamında Alper Gezeravcı, fırlatmanın akabinde Memleketler arası Uzay İstasyonu’nda 14 gün kalacak. Bu süreçte 13 farklı bilimsel deneye imza atacak.
Kritik deneylerin detayları
“gMETAL” deneyiyle uzay araçlarının itki sistemlerinin daha verimli hale getirilmesi sağlanacak, MİYOKA deneyi ise mikro yerçekimi ortamında yapılacak, kurşunsuz lehimleme deneyiyle ISS’te elektronik kart üzerine kurşunsuz bileşen montajı gerçekleştirilecek.
“ALGALSPACE” deneyiyle uzayda, Antarktik ve ılıman bölge mikroalglerinin büyüme dataları karşılaştırılacak. Böylelikle, literatürde birinci kere kutup alglerinin uzayda kullanımına yönelik bir çalışma gerçekleştirilmiş olacak.
“CRISPR-GEM” deneyiyle de insanlığın uzaydaki geleceği için aşılması gereken en büyük pürüzlerden olan uzun müddetli uzay misyonlarında sürdürülebilir bir sistemin sağlanamaması problemini çözmek maksadıyla tasarlanan biyorejeneratif ömür dayanak sistemlerinin iskeleti olan bitkilerin, uzay vazifesi sırasında meydana gelen biyolojik ve biyolojik olmayan gerilimler karşısındaki savunma sistemlerinin anlaşılması ve geliştirilmesine yönelik moleküler biyolojinin çağdaş gen düzenleme tekniklerinden CRISPR’in mikro yerçekimi ortamda bitkiler üzerindeki aktifliğinin araştırılmasını amaçlanıyor.
Yapay zeka deneylerde kullanılacak
TÜBİTAK MAM tarafından geliştirilen “UYNA” deneyiyle yüksek sıcaklıklara güçlü yüksek dirençli alaşımların üretilmesi çalışması yapılacak.
“VOKALKORD” deneyiyle teneffüs sistemi fizyolojisi içerisinde yapay zeka dayanağıyla seste meydana gelen frekans değişiminden rahatsızlıkların tespit edilmesi ve yerçekimsiz ortamın tesirlerinin insan sesi üzerine tesirleri araştırılacak.
“OKSİJEN SATURASYONU” deneyiyle de yapay zeka takviyesiyle verilen havanın oksijen düzeyini hesaplayarak düşük yer çekiminin sebep olduğu farklılıklar ve rahatsızlıklar tanımlanacak.
“METABOLOM” deneyiyle uzay şartlarının insan sıhhati üzerindeki olumsuz tesirleri incelenecek. Çalışmanın dünyadaki var olan hastalıklar için yeni tedaviler ve önleyici önlemlerin geliştirilmesinde yararlı olabileceği düşünülüyor.
“MİYELOİD” deneyiyle radyasyona maruz kalmanın kansere neden olan baskılayıcı hücrelere tesiri incelenecek. “UZMAN” isimli deneyle dünyada şiddetli şartlara adapte olan mikroalg çeşitlerinin yerçekimsiz şartlar altında büyüme ve dayanıklılık testleri gerçekleştirilecek.
“EXTREMOPHYTE” deneyiyle de uzayda ve yeryüzünde yetiştirilen ve de tuz gerilimine maruz bırakılan glikofitik ve halofitik bitkilerin tuz gerilimine verdikleri kimi fizyolojik ve moleküler cevapların karşılaştırması yapılacak.
“MİYOKA” deneyi çerçevesinde birinci sefer uzayda uygulanacak elektronik kart üretim teknolojisi test edilecek.
“PRANET” deneyiyle propolis hususunun mikro yerçekimi ortamındaki bakterilerin yer çekimli ortamdaki bakterilerle benzeri sonuçlar verip vermeyeceği karşılaştırılacak.
