Gökmen Mert KURAL
Koç Holding, uzun müddettir vitrine koyduğu Tat Besin Sanayi A.Ş. hisselerinin yüzde 49,04’ünü ve birtakım intifa senetlerini geçtiğimiz günlerde sattı. Tiryaki Agro başta olmak üzere Türkiye’nin önde gelen besin şirketlerinin ilgilendiği Tat’ı Mersinli Memişoğlu Tarım Eserleri satın aldı. Koç Holding’den yapılan açıklamada Tat Gıda’da sahip olunan Tat Besin sermayesinin yüzde 43,65’ine denk gelen toplam 59.364.947,16 TL nominal kıymetli hisseler, bedeli hisse zaman süreçlerinin tamamlandığı tarihte (“Kapanış Tarihi”) nakden ve peşin olarak tahsil edilmek üzere ve Kapanış Tarihi temel alınarak hazırlanacak bağımsız kontrolden geçmiş finansal tablolardaki net borç ve net işletme sermayesi meblağları üzerinden uyarlamaya tabi olmak şartı ile 72,023,649.13 dolar karşılığında Memişoğlu’na satılacağı duyuruldu.
HEM İSMİ HEM LOGOSU AYNI
Peki Tat Besin kime satıldı? İşte burada epey farklı bir öykü mevcut. Muş’ta, 1977 yılında besin ticareti ile temeli atılan Memişoğlu, Mersin, İstanbul, Edirne, İzmir, Konya, yurtdışında da Kırgızistan olmak üzere 350 bin metrekare alan üzere şurası 9 fabrikaya sahip. 100 ülkeye 200 milyon dolarlık bakliyat ihracatı yapan Memişoğlu, yıllık 1 milyon ton üretim kapasitesi ile değerli bir markanın da sahibi. Memişoğlu’nun sahibi olduğu markanın ismi Tat. Yani bir manada Koç’un Tat’ını, Mersinli Tat satın almış oldu. Şirketin sitesine baktığınızda yalnızca isimlerin değil, logonun da, logodaki karakterin de birbirine ikiz denecek kadar benzediğini göreceksiniz.
VEHBİ KOÇ’UN UĞRAŞIYLA KURULDU
Tat Besin yahut eski ismiyle Tat Konserve’nin enteresan bir kıssası var. Vehbi Koç Tat Konserve’yi kurmadan evvel, 1950 yılında Hatay’da kendisine teneke kutu içinde ikram edilen portakal suyu konsantresinin İsrail’den geldiğini öğrenince İsrail’e seyahat düzenledi ve burada besin meyve suyu üreticisi Leon Bejerano ile tanıştı. Bejerano’yu Türkiye’ye davet ederek kendisini Antalya’dan Hatay’a kadar gezdirdi ve burada bir narenciye fabrikası kurmayı teklif etti. Fakat Bejerano, meyve ağaçlarının geniş bir alana yayıldığı ve mâliyeti karşılamayacağı gerekçesiyle teklifi reddetti. Bejerano daha sonra Bursa’ya yaptığı ziyaretin akabinde domatesin bu iş için daha uygun olduğunu iletti ve iki yıl içinde hazırlıklar tamamlandı.
Son adım olarak domates konservesinin ihracı için ambalaj, konserve kutusu ve şeker fiyatı konusunda hükûmetten teşvik istendi. Hükûmet bu talebi reddetti ve Koç’a meyve-sebze işleri ile uğraşmamasını tavsiye etti. Bu karardan sonra Bejerano, iştirakten vazgeçti. Vehbi Koç uzun bir müddet bu iş için yabancı ortaklar aradıysa da bulamadı. 1965 yılında Amerikalı bir şirketin ve İsviçreli Migros’un teknik takviye vermeyi kabul etmesiyle fabrikanın kurulmasına karar verildi. Portekiz’den getirilen tohumlar ile 2 yıl boyunca denemeler yapıldı. Başarılı denemeler sonucunda Vehbi Koç’un liderliğinde Tat Konserve ve Sanayii A.Ş, 1967 tarihinde kuruldu.
Hâlen Bursa’nın Mustafakemalpaşa ve Karacabey ilçeleri ile İzmir’in Torbalı ilçesinde bulunan tesislerinde salça, ketçap, mayonez, domates eserleri, zerzevat konservesi üretimi gerçekleştiren şirket, 2013’te Tat Besin ismini aldı.
patronlardunyasi.com