TÜİK datalarına nazaran bina inşaatı maliyet endeksi, Kasım ayında bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 66,06, materyal endeksi yüzde 52,38 yükseldi. Bununla birlikte inşaattaki personellik maliyetleri de artış gösterdi.
Ekonomim’den Sadi Özdemir “Kentsel dönüşüm tehlikeye girebilir” başlığıyla var olan hususla ilgili yetkili bireylerle görüştü.
Sadi Özdemir’in bahse ait yazısının tamamı şu formda:
“Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine nazaran bina inşaatı maliyet endeksi, Kasım ayında bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 66,06, materyal endeksi yüzde 52,38 yükseldi. İnşaatta personellik endeksinde ise yüzde 110,73’lük tırmanış dikkat çekti. İnşaattaki personellik maliyetlerinin enflasyonun neredeyse iki misli yükselişi art planda çok daha büyük sorunlara işaret ediyor. İnşaat personeli kıtlığının kısa vadede tahlili çok da kolay değil.
6 Şubat sarsıntılarından etkilenen vilayetlerimizde 200 binden fazla yeni konutun inşaatı devam ediyor. Toplamda buralarda yaklaşık 800 bin konut üretilmesi gerekiyor. Bir taraftan da Marmara Bölgesi’ndeki beklenen bir sarsıntıya karşı İstanbul’da kentsel dönüşümün hızlanması kaide. İstanbul’da da 300 bine yakın riskli konutun bir an evvel kentsel dönüşüm kapsamında yenilenmesi koşul. Devlet Yarısı Bizden kampanyası ile dönüşüme önemli mali kaynak da vaat etmiş durumda. Türkiye’nin inşaat bölümü bütün b u operasyonların altından kalkacak güce sahip. Lakin, birçok dalda olduğu üzere inşaatta da ‘iş gücü yetersizliği ve yüksek maliyet’ sorunu giderek büyüyor. Müteahhitler, finansmana erişimdeki zorluklar, yüksek faiz ve inşaat gereçlerinde yüksek maliyet artışlarıyla uğraşırken artık de her hafta yaklaşık yüzde 10 personel kaybıyla uğraş etmek zorunda. Görüşlerini aldığımız önde gelen müteahhitlik firmalarının işverenleri, bilhassa kentsel dönüşüm sürecinin aksamaması için stratejik kararlar alınmasını öneriyor.
2018’DEN BERİ İŞ GÜCÜ KAYBEDİYORUZ STRATEJİK TAHLİLLER BULMAK ZORUNDAYIZ
Sinpaş GYO Lider Vekili Ahmet Çelik, Türkiye’nin sarsıntı ve dönüşüm başlıkları altında çok stratejik projeleri olduğunu belirtiyor ve bu nedenle de stratejik kararlar alınmasını öneriyor. Çelik, şöyle konuşuyor: “Aslında inşaattaki işgücü kaybı son yıllarda oldu. 2018’den beri kesimde çok sert durağanlık yaşandı. Önemli küçülme oldu ve işgücümüz öbür alanlara kaydı. Yurt dışına gidenler de çok oldu. Yerlerine yeni işgücü de gelmedi ve açık gitgide büyüdü. Taşeronlar da işini yetiştiremiyor. Kim daha çok verirse oraya gidiyor. Şu anda emekçilerimiz saha mühendisinden iki üç misli daha yüksek fiyat alabiliyor. Zelzele ve dönüşüm kapsamındaki stratejik projeler aksamamalı. Yurt dışı müteahhitlik firmalarımızın deneyimlerinden faydalanalım. Onlar yıllardır yurt dışında personel çalıştırıyor. Bu devirde yurt dışından emekçi getirilebilir. Zira hayati stratejik işlerimiz var. Geçmişte İstanbul Hava Limanı yapılırken kimi iş makineleri operatörleri, kamyon sürücüleri bulunamamıştı. Tahlil olarak yurt dışından getirilmişti.”
YURT DIŞINDAN PERSONEL GETİRMEK SÜREKSİZ OLARAK KOLAYLAŞTIRILSIN
TORKAM İnşaat İdare Şurası Lideri Mahmut Dereli, inşaat dalında personel ıstırabının çok büyük olduğunu söylüyor. Dereli şöyle konuşuyor: “Bence, inşaatta işgücü maliyeti yüzde 110’un da çok üzerinde artmıştır. Bunu hepimiz işlerimizde görüyoruz. Bölüm uzun müddettir dertteydi ve sarsıntılardan sonra canlanma oldu. Zira yıkılanların yerine yenileri yapılması için yüzlerce şantiye kuruldu. Bir yandan da kentsel dönüşüm hızlandı. Bilhassa zelzele bölgesindeki inşaatlarda emekçi ve teknik eleman sorunu çok büyük. Bence tahlil için yurt dışından süreksiz olarak personel getirmenin kolaylaştırılması lazım. Şu anda herkes bir oburunun taşeronunu, personelini ayartmaya çalışıyor. İşgücü talebini dengelemek için yurt dışından uzman takımlar getirmenin önü açılmalı. Cezayir, Özbekistan, Kırgızistan’dan getirilebilir. Evvelden biz oralara götürüyorduk artık buraya getirebiliriz. Sarsıntı olduğunda devletimiz prefabrik ihracatını nasıl yasaklamıştı? Haklı olarak bu önlemi almıştı. Artık de personel desteği gerekiyor ve buna tahlil bulunmalı. Doğal ki buna buna müddet konulsun, 2 ya da 3 sene müddetli emekçi getirilsin. Bölüm ve piyasa normalleşince son bulur. Bu süreksiz tahlil maliyetleri istikrarlar, enflasyonu da olumlu etkileyebilir.”
HER HAFTAYA YÜZDE 10 EKSİK EMEKÇİYLE BAŞLIYORUZ
Babacan Holding İdare Konseyi Lideri İbrahim Babacan da zelzele bölgesindeki şantiyelere çok ağır emekçi göçü olduğunu söylüyor ve “Şu anda İstanbul’da iki şantiyemiz var. Her hafta işe yüzde 10 eksilen personelle başlıyoruz. Ya sarsıntı bölgesinden çok güzel fiyat teklifi alıp gidiyorlar ya da ‘yurt dışında iş bulduk abi’ diyorlar. Aslında inşaat bölümü zelzele projeleri hariç eskiye nazaran çok küçülmüşken değişik halde emekçi krizi büyüyor. Artık kentsel dönüşüm nasıl hızlanacak? Ülkemiz ‘beyaz yakalılar ülkesi’ oldu, mavi yaka bulamıyoruz” diyor. Babacan, Türkiye’nin müteahhitlikte dünya çapında tezli olduğunu hatırlatıyor ve işgücü sıkıntısının orta ve uzun vadede de çözümlenmesi gerektiğini söylüyor. Babacan, şöyle konuşuyor: “Nitelikti mavi yakalı personel için meslek okulları ya da kısa devirli eğitim kurumları yaygınlaşmalı. Bu mevzuda takviye ve teşvikler attırılmalı. Mühendis bulmakta pek zorlanmıyoruz. Bu durum kentsel dönüşümü olumsuz tesirler. Biz bile şu anda iki proje yapıyoruz fakat 9-10 projeyi de bekletiyoruz. Zati finansmana erişimde hem şirket hem vatandaş açısından külfet var. Yabancı satış da çok düştü.”
2 BİN LİRA YEVMİYEYLE PERSONEL BULAMIYORUZ
Nexonya İdare Şurası Lideri Ali Koray Vural, inşaat maliyetlerindeki artışın konut fiyatlarını direkt etkilediğini, personellik maliyetlerindeki artışın çok yüksek olduğunu söylüyor. Vural, şöyle konuşuyor: “Konut bölümünde faaliyet gösteren bir firma olarak genel merkezimizde 50 çalışanımız var. Şantiyelerde ise yaklaşık 400 çalışanımız var. Gebze ve Pendik’te iki yeni proje daha hayata geçireceğiz. Bunun için taşeron firmalardan sağlayacağımız istihdamlar dışında firma bünyesinde de en az 30 işçi istihdamına muhtaçlık duyacağız. Şantiyelerimizde ise 300 işçi alımı daha yapacağız. Proje müdürü, şantiye sorumlusu, saha mühendisi, inşaat mühendisi başta olmak üzere yeni istihdam alanlarımız için yakında işçi alımına başlayacağız. Lakin son devirlerde yetişmiş eleman konusunda önemli dertler yaşıyoruz. Günlük 2 bin TL yevmiyeye dahi çalışan bulmakta zorlanıyoruz.”
YERİNDE GÖRDÜK
Yüksekdağ İnşaat, Çamlıca’yı bitiriyor Beykoz’da 40 villalık projeye başlıyor
Yüksekdağ İnşaat’ın, Çamlıca’daki butik konut projesini Yüksekdağ Group Lider Yardımcısı Cemil Yüksekdağ ile gezdik. Projede satışlar hala devam ediyor, 2021’in sonbaharında başlayan inşaatta son basamağa gelinmiş, Mayıs ayında tamamlanacak. 11 dönüm yere inşa edilen bu butik projede 36 adet dubleks daire bulunuyor. Yaklaşık 4 dönümü yeşil alana ayrılmış, konutlar da dubleks oldukları için her biri büyük ve rahat tasarlanmış. Proje yeri yüksek olduğundan daireler İstanbul Boğazı’nı görüyor, inşaatın personellik ve materyal kalitesi çok yeterli. Cemil Yüksekdağ ile sohbetimize şantiyeye yakın şirket merkezinde devam ederken kardeşi Celal Yüksekdağ da bize katılıyor. Şirketin geçmişini merak ediyorum. Celal Yüksekdağ, “Malatyalıyız, şirketlerimizi merhum babamız Bekir Yüksekdağ kurdu. Babamız Sultanhamam kökenli sanayiciydi. Hala de Kupon Örme olarak kumaş imalatı yapıyoruz. ‘Airfile’ denilen polyester kumaş üretiyoruz. Bu kumaş ekseriyetle Çin’den ithal edilir ki bu açıdan ülkemiz için ithal ikamesi de yapıyoruz. Bu sene 70 milyon lira ciro bekliyoruz. Fabrikamızı büyütme kararı da aldık. Yeni makineler alıyoruz, yeni eserlere gireceğiz. 2 bin metrekare kapalı alanımızı 5 bin metrekareye çıkaracağız” diyor.
Peki, inşaat işleri ne vakit başladı, yeni projeler var mı? Cemil Yüksekdağ şöyle yanıtlıyor: “Yüksekdağ Küme olarak 2010’dan itibaren ihşaata tartı verdik. Evvel 187 dairelik Lemurye projesini teslim ettik. Taahhüt işleri yaptık. 2019’dan itibaren daha nitelikli projelere geçiş yaptık. Bağdat Caddesi’nde projeler teslim ettik. Sonra Yüksekdağ Çamlıca’ya başladık. Biz sanayi tesisleri de inşa ettik. Kapaklı’da Lonca Sanayi Sitesi inşa ediyoruz. Bu proje, 96 ünite, 45 bin metrekarelik inşaat alanına sahip, bu sene eylülde tamamlanacak. İkinci etabı da 46 dönüme yakında başlayacak. Tekrar bu yıl içinde Beykoz’da 40 villalık bir projemize başlamak için hazırlıklarımızı tamamlamak üzereyiz. Göktürk’te de ‘ortaklı bir projemiz’ olacak. 162 konut planlıyoruz, ruhsatı alındı. Kentsel dönüşüm projeleri yapmak için de Acıbadem bölgesine odaklandık. Zira bu bölge çok hoş bir toplumsal dokuya sahip ve binalar da çok eskimiş. Bizce Bağdat Caddesi bölgesinden daha cazip bir bölge.”
patronlardunyasi.com
