Son günlerde dolandırıcılar, sanal telefon numaraları yahut düzmece e-posta adresleri üzerinden maksat seçtikleri insanlara arkadaşlık teklifi gönderip para istiyor. Dolandırıcılar, ağabey yahut kız kardeşlerine arkadaş yahut eş aradıklarını belirterek ileti atıyor. Uydurma bildirilerin akabinde bir müddet sohbet eden dolandırıcılar, kişinin itimadını kazanıp konuşmayı özel hususlara getirerek mağdurun fotoğraflarını ele geçiriyor.
Bu görselleri yapay zekayı da kullanarak değiştirdikten sonra şahıslardan şantajla para istiyor. Mağdurlar ailesine ve yakın etrafına mahcup olmamak için şikayetçi olamıyor ve dolandırıcıların ağından kurtulamıyor. Uzmanlar, arkadaşlık ve çöpçatan internet sitelerinde, taşınabilir uygulamalarda ve toplumsal medya kümelerinde yer alan bu bildirilerden uzak durulması tarafında ikazda bulunarak, bu çeşit durumlarla karşılaşan şahısların ileti atan numarayı engellemesini ve isimli makamlara başvurmasını önerdi.
Son devirlerde bildiri yoluyla başlayan dolandırıcılık olaylarının artmaya başladığını belirten Marmara Üniversitesi Bağlantı Fakültesi Görsel Bağlantı Tasarımı Anabilim Kısmı Lideri Doç. Dr. Ali Murat Kırık, “Evlilik vaadiyle erkeklerin kandırıldığı, dolandırıldığı ve mağdur edildiğine şahit oluyoruz. Fakat tıpkı durumun bayanlar için de geçerli olduğunu tabir etmek mümkün. Arkadaşlık kümeleri, çöpçatan siteleri aracılığıyla dolandırıcılık sürecinin gerçekleştirildiği ve siber dolandırıcıların bilhassa mağdurları tuzağına düşürdüğünü görüyoruz. Burada bir kişinin kardeşiyle sizi evlendirmek istediği, bunun için de kardeşinin çekindiği, ama bu noktada evlenme konusunda adım atmak istediği, lakin bu adımı atmak isterken de kapalılık konusunda birtakım sorunlar yaşadığı, bundan ötürü da ağabeyini yani bu kişiyi vazifeli kıldığını söz ediyor” dedi.
“MAĞDUR ÖNEMLİ BİR DEHŞET VE PANİĞE KAPILMIŞ OLUYOR”
Evlenme emeliyle ya da arkadaş bulma emeliyle bu kümelere katılan şahısların, bu iletilerden kuşku duymadığını belirten Murat Kırık, “Mesaj atan kişi ortadan çekiliyor ve sizinle kardeşini bir ortaya getireceğini lakin öncelikle sanal ortamdan bir yazışma meydana getireceğini tabir ediyor. Bundan sonraki süreçte duygusal yazışmalar meydana gelmeye başlıyor. Şahısla birlikte özel bilgiler yahut özel imgelerin paylaşılması kelam konusu olabiliyor. Zira dolandırıcılar kişinin bu noktadaki ilgisini öğrendikten sonra tuzağına düşürebilmek için düzmece whatsapp bildirileri ortaya koymaya başlıyorlar. Bu iletilerde güya cinsel tacizde bulunulduğu ya da müstehcen imajları karşı tarafa gönderdiği, şayet aşikâr bir fidye vermezse bundan sonraki süreçte bu imajları arkadaşıyla, etrafıyla, eşiyle, dostuyla, toplumsal medyadaki kümelerde paylaşacağını ifade ediyor. Burada mağdur önemli bir dehşet ve paniğe kapılmış oluyor” sözlerini kullandı.
“MESAJA KARŞILIK VEREN TUZAĞA DÜŞMÜŞ OLUYOR”
Bazı internet siteleri aracılığıyla uydurma yazışmaların oluşturulabildiğine dikkat çeken Doç. Dr. Kırık, “Burada kullanıcının ismini değiştirebiliyorsunuz, iletisi değiştirebiliyorsunuz, hatta telefon modeline varana dek; bir dolandırıcılık kelam konusu olmuş oluyor. O uydurma görseller mağdura gönderilmiş oluyor ve mağdur kaygısından ötürü istenen fidyeyi ister istemez vermek durumunda kalıyor. Vermek burada bizi daha makus bir sonla karşı karşıya bırakıyor. Zira siber dolandırıcı, karşı tarafın bu bahiste açığını görünce yumuşak karnından yakalamaya çalışıyor ve çok daha fazla tehdit ve şantajları devam ettiriyor. Burada bir oltalama tuzağı kelam konusu. Bunu bir balık avına benzetebiliriz. Balığın yemini oltanın ucuna takıyorsunuz, oltayı sallıyorsunuz. Kimi düşürebilirse ve burada da düşürme oranı yüksek olursa, bu sefer dolandırıcılar daha fazla bu işin üstüne gitmeye çalışıyorlar. Münasebetiyle illaki bir kümeye girmenize gerek yok. Zira bir sanal numara üzerinden, bilhassa muhakkak telefonlarda kullanılan iletiler üzerinden bunlar gönderilmiş oluyor ve kişi bu bildiriye yanıt verirse tuzağa düşmüş oluyor” dedi.
“DOLANDIRICILAR YAPAY ZEKAYI KULLANIYOR”
Dolandırıcıların yapay zeka kullanarak uydurma fotoğraf ve sesler oluşturabildiklerinin altını çizen Kırık, “Günümüzde yapay zeka ve teknoloji o kadar üst seviyeye çıktı ki, artık düzmece görselleri ya da internet ortamından görselleri araştırma bölümü tarihe karışmış oldu. Zira artık kullanıcılar ve dolandırıcılar yapay zeka kullanarak hayallerindeki bayan ve erkek profillerini çok kolay bir halde oluşturabiliyorlar. Geçmişte görseller aracılığıyla bir tarama yaptığımızda o görselin nerede kullanıldığını bulabiliyorduk, tespit edebiliyorduk. Hasebiyle profilin uydurma olup olmadığını tespit edebilme talihimiz vardı. Fakat artık yapay zeka kullanıcılara özgün, özgün içerikler üretebildiğinden ötürü, komut bazlı içerikler üretebildiğinden ötürü karşı taraf bunu anlayamıyor” diyerek vatandaşları uyardı.
“AMAÇ TEHDİT ŞANTAJ VE ENDİŞEYLE PARA SIZDIRMAK”
Bu tıp bildirilerle karşılaşan vatandaşların ne yapması gerektiğini de anlatan Doç. Dr. Ali Murat Kırık, “Zaten istenen gaye; tehdit, şantaj ve kaygıyla para sızdırmaktır. Bu türlü bir durumla karşı karşıya kaldığınızda bu hesabı engellemek ve hiçbir halde yazışma yapmamak son derece kıymetlidir. Çünkü para verseniz de bundan kurtuluşunuz yoktur. Zira tam zıddı para verdiğinizi gören dolandırıcı, çok daha fazla bu durumu kaşımakta ve sizden çok daha fazlasını istemektedir. O kaygı ve paniği sezdiği an aslında onun yemi olmuş olursunuz. Başınıza gelen bu olayı emniyet güçlerimizle, bilişim savcılığıyla paylaşmanız, en azından bundan sonra yaşanacak olayların önüne geçmesi ve sizin isminiz kullanılarak, farklı bir dolandırıcılık olayıyla diğer birinin karşı karşıya kalmaması açısından epey elzemdir” biçiminde konuştu.
